Gunnar Bragi Sveins­son utan­rík­is­ráð­herra er sáttur við nið­ur­stöðu alþjóð­legrar ráð­stefnu um fjár­mögnun þró­un­ar­að­stoð­ar, og telur hana end­ur­spegla helstu áherslur Íslands. Það sé mik­il­vægt að fátæk­ustu ríkin njóti stærri hluta þró­un­ar­fram­laga, að áhersla sé lögð á til­lit til kynja­jafn­réttis við stefnu­mótun og að áhersla sé lögð á aðgengi að end­ur­nýj­an­legri orku og á sjálf­bæra nýt­ingu nátt­úru­auð­linda.

Aðild­ar­ríki Sam­ein­uðu þjóð­anna sam­þykktu nið­ur­stöðu ráð­stefn­unn­ar, sem fór fram í Eþíópíu í vik­unni, á mið­viku­dags­kvöld, en ráð­stefn­unni lauk í gær. Hún felur í sér alþjóð­legt sam­komu­lag um fjár­mögnun þró­un­ar, sem er ætlað að stuðla að hag­vexti og félags­legri þróun með til­liti til umhverf­is­vernd­ar, að því er segir í til­kynn­ingu frá utan­rík­is­ráðu­neyt­inu. Skjalið á að vera stefnu­mót­andi í fjár­mögn­un, fjár­laga­gerð og fjár­fest­ingu í þró­un­ar­ríkj­u­m. ­Lesa má nið­ur­stöð­una í heild sinni á vef Sam­ein­uðu þjóð­anna.

Meðal þess sem ríkin sam­þykktu er að á ný heita þau því að stefna á að setja 0,7 pró­sent af vergri lands­fram­leiðslu í þró­un­ar­mál. Flest ríki eru þó langt frá tak­mark­inu enn, Ísland einna hel­st, en rétt um 0,2 pró­sent af lands­fram­leiðslu fara til þró­un­ar­mála.

Nú þegar ráð­stefn­unni í Eþíópíu er lokið mun Gunnar Bragi kynna sér starf­semi Þró­un­ar­sam­vinnu­stofn­unar í Malaví auk þess sem hann mun funda með ráða­mönnum í land­inu.

Gagn­rýnt fyrir skatta­málin

Nið­ur­stöðu ráð­stefn­unnar hefur verið fagnað af stofn­unum Sam­ein­uðu þjóð­anna, en hún er mjög umfangs­mikil og tekur á ýmsum þátt­um. Það sem helst var tek­ist á um, eins og utan­rík­is­ráðu­neytið greinir frá, voru skatta­mál.

Þró­un­ar­ríkin hafa barist fyrir því að skatta­nefnd Sam­ein­uðu þjóð­anna yrði breytt og hún efld til þess að tryggja að stór­fyr­ir­tæki nýti sér ekki spill­ingu og lélega laga­setn­ingu í fátækum ríkj­um. Nefndin er skipuð 25 skatta­sér­fræð­ingum víða að úr heim­in­um.

Eins og fram kemur í til­kynn­ingu utan­rík­is­ráðu­neyt­is­ins voru mörg vest­ræn ríki á móti þessum breyt­ingum og færðu þau rök fyrir því að OECD fari nú þegar með alþjóð­leg skatta­mál auk þess sem öllum þró­un­ar­ríkjum bjóð­ist að starfa með Alþjóð­legum vett­vangi um gagn­sæi og upp­lýs­inga­skipti í skatta­mál­um.

Ríku löndin fengu sínu fram­gengt, en skatta­nefndin mun þó fjölga starfs­dögum sínum og auknir fjár­munir verða settir í hana.

Kjarn­inn hefur sent utan­rík­is­ráðu­neyt­inu fyr­ir­spurn og spurt um afstöðu Íslands til þessa máls.

Í drögum að nið­ur­stöðum ráð­stefn­unnar kom fram að kallað væri eftir fullu gegn­sæi þegar kemur að greiðslum frá stórum fyr­ir­tækjum til rík­is­stjórna, en Ástr­alir mót­mæltu þessu og orða­lagið var mildað á end­an­um.

Mann­úð­ar­sam­tök hafa mót­mælt end­an­legu nið­ur­stöð­un­um, ekki síst þætti Ástr­a­la, og Pooja Rangaprasad frá sam­tökum um fjár­hags­legt gegn­sæi segir við Guar­dian að nið­ur­staðan muni festa í sessi ósann­gjarnt kerfi. „Þró­un­ar­ríkin hafa barist hart fyrir þess­ari nefnd, en sam­komu­lagið mun ekki gera neitt annað en að halda þeim í lít­ils­virð­andi kerfi þar sem hópur 34 ríkja hefur öll völd­in.“

Þró­un­ar­ríkin vildu að í skatta­nefnd­inni myndu þau hafa jafn mikið að segja um það hvernig alþjóða­reglur um skatta eru mót­að­ar, segir Helen Szoke hjá Oxfam um skatta­nefnd­ina. „Í stað­inn snúa þau heim með mála­miðl­un, sem þýðir að lélegar reglur og und­an­skot frá skatti munu halda áfram að ræna frá fátæk­asta fólki heims­ins.“