Ísland er spilltasta land Norð­ur­land­anna sam­kvæmt lista Tran­sparency International fyrir árið 2015. Sam­tökin reikna út sér­staka spill­inga­vísi­tölu ­fyrir 168 lönd og raðar þeim síðar upp í lista þar sem minnst spillta landið situr í fyrsta sæti en það spilltasta í 168 sæti. Ísland situr nú í 13. sæti með alls 79 stig. Um er að ræða mark­verða breyt­ingu frá árunum 2005 og 2006 þegar Ísland var í 1. sæti list­ans, og þar með minnst spillta landið sem úttektin náð til­, ­með 95 til 97 stig.   

Nú verma nágranna­löndin Dan­mörk, Finn­land og Sví­þjóð efst­u ­sætin þrjú og Nor­egur er í 5. sæti. Á Norð­ur­lönd­unum skynj­ast því mest spill­ing á Íslandi.  Þetta kemur fram í til­kynn­ingu frá Gagn­sæi- sam­tökum gegn spill­ingu, sem eru aðilar að Tran­sparency International.

Leiðin legið hratt niður á við hjá Íslandi

Spill­ing­ar­vísi­tala Tran­spareny International er byggð á á­liti sér­fræð­inga sem og almennri skynjun á spill­ingu í opin­berum stofn­unum og ­stjórn­sýslu. Þau lönd sem fá hæsta ein­kunn eiga það sam­eig­in­legt að þar er ­stjórn­sýsla opin og almenn­ingur getur dregið stjórn­endur til ábyrgð­ar. Lægst­u ­ein­kunnir fá lönd þar sem mútur eru algeng­ar, refsi­leysi ríkir gagn­vart ­spill­ingu og opin­berar stofn­anir sinna ekki hlut­verki sínu í þágu borg­ar­anna.

Síð­ast­liðin átta ár hefur leiðin legið hratt niður á við hjá Ís­landi og árið 2013 féll 80 stiga múr­inn þegar Ísland lenti í 12. sæti, með­ að­eins 78 stig. Aðferða­fræði Tran­sparency International sækir upp­lýs­ingar sín­ar til allt að 12 mis­mun­andi grein­ing­ar­fyr­ir­tækja og stofn­ana er sér­hæfa sig í rann­sóknum á stjórn­ar­fari og stjórn­un­ar­vísum í löndum heims. Hvað Ísland varð­ar­ voru not­aðar fimm gagna­upp­sprettur og var ein­kunna­gjöf þeirra: 87, 83, 65, 89 og 73.

Norður Kórea og Sómalía spillt­ustu löndin

Í til­kynn­ingu frá Gagn­sæi vegna birt­ingar taln­anna segir að ­spill­ing­ar­vísi­talan nái að þessu sinni yfir 168 lönd og hlutu 2/3 þeirra 50 ­stig eða færri. Stiga­skal­inn nær frá 0, sem þýðir “mjög spillt”, upp í 100, sem þýðir “mjög lítið eða ekk­ert spillt”, Dan­mörk lenti í efsta sæti og er því talin minnst spillta land heims annað árið í röð, en Norður Kórea og Sómal­í­a ­lentu í neðstu sæt­unum með aðeins átta stig hvort. „Efstu ríkin eiga það ­sam­eig­in­legt að þar er fjöl­miðla­frelsi; gott aðgengi að fjár­laga­upp­lýs­ingum svo að almenn­ingur viti hvaðan pen­ing­arnir koma og í hvað þeim er var­ið; sýnd heil­indi í starfi þeirra sem fara með almennt vald; dóms­kerfi sem dregur fólk ekki í dilka eftir ríki­dæmi eða fátækt og starfar enn­fremur algjör­lega ­sjálf­stætt gagn­vart lög­gjaf­arog fram­kvæmda­vald­inu. Löndin sem hafna neðst á list­anum eiga það aftur á móti sam­eig­in­legt að þar geisa oftar styrj­ald­ir, ­stjórnskipan er veik, dóms­kerfið slakt og fjöl­miðlar ósjálf­stæð­ir. Þau lönd sem hafa lækkað mest á und­an­förnum 4 árum eru Líbýa, Ástr­al­ía, Brasil­ía, Spánn og Tyrk­land. Aftur á móti hafa Grikk­land, Senegal og Bret­land bætt sig mest.“