Til er lítil rann­sókn sem sýnir fram á að það er eitt­hvað að okk­ur.

Með „okk­ur“ á ég við „okkur karla“ og rann­sókn­irnar sem skila þeirri nið­ur­stöðu skipta reyndar þús­und­um, en hér er átt við eina sér­staka sem er mjög afhjúp­andi í ein­fald­leika sín­um.

Rann­sóknin tók til not­enda eins vin­sælasta stefnu­móta­vefjar heims, sem er kannski ekki full­komn­asta úrtakið úr meng­inu „allt fólk“ en nið­ur­staðan er nógu afger­andi til að það skipti ekki máli: hún sýnir að mjög mikil fylgni er á milli ald­urs kvenna og ald­urs þeirra karla sem þær lað­ast mest að – því eldri sem konan er þeim mun eldri mönnum hrífst hún af. Í augum karla eru konur hins vegar mest aðlað­andi í útliti rétt um og eftir tví­tugt. Allra karla, sama hversu gamlir þeir eru.

Það versta er að þessar upp­lýs­ingar koma lík­lega fæstum í opna skjöldu – okkur þykir þetta ekk­ert óskap­legt til­töku­mál. Þetta stað­festir bara það sem við töldum okkur vita: karlar eru soddan pervert­ar, hugsa bara með typp­inu, hugsa um kyn­líf á sjö sek­úndna fresti, miklu oftar en konur (sem er kjaftæði, hvort tveggja), vilja þær ung­ar, þurfa að vera í meta­fórískri ól svo að þeir hlaupi nú ekki út undan sér, grað­menn­in. Okkur finnst svo sem ekki vera neitt að okk­ur.

Gam­al­menna­lúkkið

Og við gerum í því að festa þessa kjaftæð­is­skekkju í sessi. Heitasta „lúkk­ið“ í dag er „dadbod“, lík­ami manna á miðjum aldri sem eru búnir að gef­ast upp á að hlaupa í sífellu af sér bumb­una – „lúkk“ sem er ekk­ert „lúkk“ heldur bara eðli­legur fylgi­fiskur þess að eld­ast nema menn eigi tíma og pen­inga og áráttu­hegðun manna eins og Skúla Mog­en­sen og Magn­úsar Scheving, „lúkk“ sem líðst bara öðru kyn­inu, ein­hverra hluta vegna – þessu eru ungu stelp­urnar að missa sig yfir, tví­tugu stelp­urnar sem karl­arnir lað­ast að, líka þegar þeir eru sex­tug­ir. En heppi­legt.

Karlar sem byrja að fá grátt í vanga upp úr tví­tugu hafa enga ástæðu til að fara á bömmer, þeir geta þvert á móti átt von á hrósi, jafnt frá konum sem körlum, fyrir að vera orðnir „silf­ur­ref­ir“ fyrir aldur fram, nán­ast eins og þeir hafi unnið í lottói. Konur sem byrja að grána fyrir fer­tugt – þess vegna fimm­tugt – geta almennt ekki búist við miklum við­brögðum enda grípa þær flestar strax til skaða­minnk­andi aðgerða eins og að byrja að lita á sér hárið af ótta við að flýta ann­ars fyrir því að upp renni dag­ur­inn sem grínist­inn Amy Schumer kall­aði síð­asta dag­inn sem þær væru kyn­lífstæk­ar.

Ástin spyr um aldur

Og allt leiðir þetta okkur loks­ins að því sem varð kveikjan að þessum pist­li, hug­taki sem er ein af hvers­dags­legri og, því meira sem maður hugsar um það, leiði­gjarn­ari birt­ing­ar­myndum patrí­ar­kís­ins: gráa fiðr­ingn­um.

Íslend­ingar eru reyndar mjög mildi­legir í nafn­gift á þessu fyr­ir­brigði. Á ensku og fleiri tungu­málum heitir eitt­hvað svipað mid­life cris­is, mið­lífskrísa, og á við bæði kyn. Danir nota sama orð en einnig orðið pani­kald­er­en, örvænt­ing­ar­ald­ur­inn. Hvort tveggja hefur heldur trist yfir­bragð en Spán­verjar ganga skref­inu lengra – þar er til fras­inn el viejo ver­de, „gamli græn­i“, sem jafn­framt getur ein­fald­lega útlagst sem „gamli perra­kall“. Það að vera mið­aldra karl og girn­ast stúlkur sem eru rétt orðnar lög­ráða heitir hins vegar hér á Íslandi eftir nota­legu spennu­til­finn­ing­unni sem maður fær í mag­ann í rús­sí­bana eða við fyrsta koss­inn.

Enda lítur sam­fé­lagið það ekki nema tak­mörk­uðu horn­auga þegar menn segja skilið við kon­una sína, sem er jafn­vel komin með jafn­mörg grá hár og þeir sjálfir og það sem væri hægt að kalla eðli­legan „mombod“-vöxt en er hins vegar ekki kallað neitt, og fara í stað­inn á fjör­urnar við korn­ungar stúlkur með dadbodið sitt að vopni; yngja upp, eins ógeðs­legur frasi og það er. Fólk ypptir öxlum og segir „hann er bara með gráa fiðr­ing­inn“ eins og þetta sé lækn­is­fræði­legt syndróm, það sé nátt­úru­lög­mál að hluti karla missi vit og ráð upp úr miðjum aldri (þegar konur fara sömu leið þykir það yfir­leitt sæta miklum tíð­ind­um).

En jafn­vel þótt það mætti skýra þessa hneigð með eðl­is­hvöt­inni þá væri það samt engin rök­semd – við leyfum þeim hvötum alla jafna ekki að stjórna ferð­inni í lífi okk­ar; býsna stór hluti af því að vera mann­eskja er að bera skyn til að hemja þær.

Ástin spyr ekki um aldur er orða­til­tæki sem ein­hver ped­ófíll­inn hefur fundið upp til að líða betur með sjálfan sig, en hún gerir það nú samt, og í til­felli okkar karl­anna getur sá aldur verið skugga­lega nálægt vel­sæm­is­mörk­um.