Við­búið er að mikil end­ur­nýjun verði á Alþingi Íslend­inga eftir næstu kosn­ing­ar. Miðað við skoð­ana­könnun sem Frétta­blaðið birti í dag munu 23 sitj­andi þing­menn tapa þing­sætum sín­um. Auk þess hafa þrír þing­menn sem ­mæl­ast inni á þingi, miðað við setu þeirra á fram­boðs­listum fyrir síð­ustu kosn­ing­ar, til­kynnt að þeir ætli ekki að bjóða sig aftur fram. Það eru Einar K. Guð­finns­son, Ögmundur Jón­as­son og Katrín Júl­í­us­dótt­ir.

Ef allir aðrir þing­menn sem sótt­ust eftir kjöri 2013 mynd­u ­bjóða sig aftur fram í sömu sætum og þá í kosn­ing­unum í haust þá myndu ein­ungis 37 þeirra ná kjöri. Alls myndu því 26 nýir þing­menn setj­ast á þing. Það myndi þýða að 41,3 pró­sent þing­heims myndi end­ur­nýj­ast.

Vert er þó að taka fram að stjórn­mála­flokk­arnir eiga eft­ir að raða á fram­boðs­lista sína og enn á eftir að til­kynna form­lega um hvenær næsti kjör­dagur verð­ur.

Fram­sókn myndu tapa 14 þing­mönnum

Það eru margar áhuga­verðar vend­ingar sem hægt er að lesa úr þeim breyt­ingum sem eru yfir­vof­andi. Fram­sókn­ar­flokk­ur­inn er til að mynda við það að missa 14 þing­menn sam­kvæmt könn­un­inni. Fer úr 19 ­þing­mönnum í fimm. Flokk­ur­inn fengi ein­ungis einn þing­mann í Norð­vest­ur­kjör­dæmi, ­sem er sögu­lega sterkt vígi flokks­ins. Miðað við fram­boðs­lista 2013 yrði sá G­unnar Bragi Sveins­son, sjáv­ar­út­vegs- og land­bún­að­ar­ráð­herra. Það þýðir að Ás­mundur Einar Daða­son, þing­flokks­for­maður flokks­ins, Elsa Lára Arn­ar­dóttir og Jó­hanna M. Sig­munds­dóttir myndu tapa þing­sætum sín­um.

Flokk­ur­inn myndi ekki síður bíða afhroð í Suð­ur­kjör­dæmi. Þar er hann nú með fjóra þing­menn en fengi einn kjör­inn ef kosið yrði í dag. Sig­urð­ur­ Ingi Jóhanns­son for­stæt­is­ráð­herra myndi einn ná kjöri fyrir flokk­inn þar. Þau Silja Dögg Gunn­ars­dótt­ir, Har­aldur Ein­ars­son og Páll Jóhann Páls­son - sem hef­ur ­reyndar þegar sagt að hann muni ekki fara aftur fram – myndu ekki ná inn á þing.

Hrunið í Reykja­vík­ur­kjör­dæm­unum tveimur yrði algjört. 2013 ­fékk Fram­sókn tvo þing­menn í hvoru þeirra og var um að ræða mesta kosn­inga­sig­ur ­flokks­ins i höf­uð­borg­inni frá upp­hafi. Vig­dís Hauks­dóttir og Karl Garð­ars­son – þing­menn í Reykja­vík suður – og Frosti Sig­ur­jóns­son og Sig­rún Magn­ús­dóttir – þing­menn í Reykja­vík norður – myndu missa sæti sín. Sig­rún hefur reyndar þeg­ar ­sagt opin­ber­lega að hún sæk­ist ekki eftir end­ur­kjöri, Karl hefur enn ekki ákveð­ið ­sig og Vig­dís er ekk­ert byrjuð að pæla í fram­boði. Frosti ætlar hins vegar fram og mikið er rætt um að Lilja Alfreðs­dótt­ir, sem gerð var að utan­rík­is­ráð­herra ­fyrir skemmstu, hefur verið orðuð við fram­boð í Reykja­vík. Hún hefur ekki tek­ið á­kvörðun um hvort hún bjóði sig fram til þing­mennsku.

Fram­sókn vann líka mik­inn sigur í Krag­anum í síðust­u ­kosn­ing­um. Eygló Harð­ar­dótt­ir, odd­viti flokks­ins í Suð­vest­ur­kjör­dæmi, mynd­i halda sæti sínu ef kosið yrði í dag en yrði eini þing­maður hans þar. Það þýð­ir að Willum Þór Þórs­son og Þor­steinn Sæmunds­son, sem báðir ætla að bjóða sig aftur fram, myndu ekki ná kjöri.

Í Norð­aust­ur­kjör­dæmi, kjör­dæmi flokks­for­manns­ins, mynd­i Fram­sókn­ar­flokk­ur­inn missa tvo þing­menn. Sig­mundur Davíð Gunn­laugs­son og Hösk­uldur Þór­halls­son myndu halda þing­sætum sínum en Líneik Anna Sæv­ars­dótt­ir og Þór­unn Egils­dóttir féllu af þingi. Af þessum fjórum hafa þrír sagt að þeir ætli fram. Ein­ungis Sig­mundur Davíð á eftir að svara til um það og fer vænt­an­lega að stytt­ast í að hann greini frá áformum sín­um.

Tveir for­manns­fram­bjóð­endur næðu ekki inn

Þeir flokkar sem skil­grein­ast sem jafn­að­ar­manna­flokk­ar virð­ast ekki eiga mikið erindi í íslenskri póli­tík um þessar mund­ir, að minnsta ­kosti ef marka er skoð­ana­kann­an­ir. Hver slík á fætur annarri sýnir að Björt Fram­tíð nái ekki inn manni á þing og að Sam­fylk­ingin nái að bæta metið í lág­u ­fylgi sem flokk­ur­inn setti 2013. Sam­kvæmt könnun Frétta­blaðs­ins myndi Björt fram­tíð tapa öllum sex þing­mönnum sínum og Sam­fylk­ingin fara úr níu þing­mönn­um í sex.

Þeir þing­menn Bjartrar fram­tíðar sem hverfa myndu af Al­þingi eru Ótt­arr Proppé, for­maður flokks­ins, Pál­l Valur Björns­son, Björt Ólafs­dótt­ir, Guð­mundur Stein­gríms­son, Róbert Mars­hall og Bryn­hildur Pét­urs­dótt­ir. Hin þrjú fyrst­nefndu hafa öll til­kynnt að þau mun­i fara aftur fram í kom­andi kosn­ingum en hinn helm­ingur þing­flokks­ins hefur enn ekki ákveðið sig.

Staðan hjá Sam­fylk­ing­unni er einnig ­at­hygl­is­verð. Sam­an­lagt fylgi þeirra flokka sem bjuggu til Sam­fylk­ing­una var 37,8 pró­sent í síð­ustu kosn­ing­unum áður en hún var mynd­uð. Flokk­ur­inn beið al­gjört afhroð í kosn­ing­unum 2013 þegar hann fékk 12,9 pró­sent fylgi, heil­u­m 16,9 pró­sentum minna en í kosn­ing­unum 2009. Það er skellur sem á sér vart hlið­stæðu í íslenskri stjórn­mála­sögu. Flokk­ur­inn virð­ist ekki vera að fara að ­spyrna sér upp frá þessum botni. Þvert á móti dalar fylgið áfram og mælist nú 8,3 pró­sent.

Það er líka athygl­is­vert að skoða hvaða ­þing­menn flokks­ins það eru sem myndu missa þing­sæti. Í þeim þriggja manna hópi eru nefni­lega tveir sem gefa kost á sér í for­manns­kjöri Sam­fylk­ing­ar­innar sem fram fer í næsta mán­uði, þau Oddný Harð­ar­dóttir og Helgi Hjörv­ar. Auk þeirra ­myndi Val­gerður Bjarna­dóttir detta út að óbreyttu. Katrín Júl­í­us­dóttir mynd­i halda sæti sínu á þingi – hún er annar þing­maður flokks­ins í Suð­vest­ur­kjör­dæmi – en Katrín hefur þegar sagt að hún muni ekki sækj­ast eftir end­ur­kjöri. Næstur á eftir henni á lista 2013 var enn einn for­manns­fram­bjóð­and­inn, Magnús Orri Schram. Sitj­andi for­mað­ur­inn Árni Páll Árna­son, sem mun einnig sækj­ast eft­ir end­ur­kjöri í júní, myndi halda þing­sæti sínu.

Píratar marg­fald­ast

Þeir flokkar sem bæta við sig þing­sæt­u­m eru þrír. Þar ber auð­vitað fyrst að nefna Pírata. Þing­flokkur þeirra færi úr ­þremur þing­mönnum í 22 ef kosið væri í dag og flokk­ur­inn yrði stærstur á þing­i. Alls segj­ast 31,8 pró­sent kjós­enda að þeir myndu kjósa flokk­inn í dag en 5,1 ­pró­sent kusu hann í síð­ustu kosn­ing­um.

Allir sitj­andi þing­menn Pírata myndu halda ­sæti sínu. Í Suð­vest­ur­kjör­dæmi myndu þeir Björn Leví G­unn­­ar­s­­son, Há­­kon Einar Júl­í­us­­son og Árni Þór Þor­­geir­s­­son ná kjöri á­samt Birgittu Jóns­dótt­ur, odd­vita Pírata þar.

Í Suð­ur­kjör­dæmi er flokk­ur­inn með engan þing­mann en feng­i fjóra ef kosið yrði í dag. Þeir ­­Smári McCart­hy, Hall­­dór Berg Harð­­ar­­son, ­­Björn Þór Jóhann­es­­son og Svafar Helga­­son skip­uðu þessi fjögur sæti í síð­­­ustu kosn­­ing­­um.

Píratar myndu fá fimm þing­menn í hvoru Reykja­vík­ur­kjör­dæm­in­u og yrðu langstærsti flokk­ur­inn í höf­uð­borg­inni. Í dag er Ásta Guð­rún Helga­dótt­ir eini þing­maður flokks­ins í Reykja­vík­ur­kjör­dæmi suður eftir að Jón Þór Ólafs­son steig til hliðar á miðju kjör­tíma­bili. Í næstu sætum á eftir henni á síð­asta fram­boðs­lista voru Sig­ur­björg Erla Egils­dótt­ir, Sig­ríður Foss­berg Thor­laci­us, ­Arn­aldur Sig­urð­ar­son og Birkir Fannar Ein­ars­son. Þau eru öll um þrí­tugt.

Í Reykja­vík norður er Helgi Hrafn Gunn­ars­son eini þing­maður flokks­ins. Við myndu bæt­ast Hall­dóra Mog­en­sen, Bjarni Rún­ar Ein­ars­son, Sal­vör K. Giss­ur­ar­dóttir og Þórður Sveins­son.

Píratar fengu engan mann í Norð­aust­ur­kjör­dæmi árið 2013 en myndu fá tvo ef kosið yrði í dag. Þeir yrðu Aðal­heiður Ámunda­dótt­ir, fram­kvæmda­stjóri þing­flokks Pírata, og Þór­gnýr Thorodd­sen.

Sjálf­stæð­is­flokk­ur­inn í sókn

Sjálf­stæð­is­flokk­ur­inn myndi einnig vinna að minnsta kosti varn­ar­sigur ef kosið yrði í dag. Flokk­ur­inn myndi bæta við sig t­veimur þing­mönnum frá síð­ustu kosn­ingum sem verður að telj­ast afar á­sætt­an­legur árangur miðað við ágjöf­ina sem flokk­ur­inn hefur fengið á kjör­tíma­bil­inu. Fjórir ráð­herrar flokks­ins hafa tengst spill­ing­ar­mál­um. Hanna Birna Krist­jáns­dóttir sagði af sér sem inn­an­rík­is­ráð­herra vegna leka­máls­ins, Ill­ug­i G­unn­ars­son er lask­aður eftir Orku Energy-­málið og Bjarni Bene­dikts­son, for­mað­ur­ ­Sjálf­stæð­is­flokks­ins, og Ólöf Nor­dal, vara­for­maður hans, voru bæði í Panama­skjöl­un­um. Samt mælist flokk­ur­inn með 29,9 pró­sent fylgi sem er meira en hann fékk í síð­ustu tveimur kosn­ing­um.

Sjálf­stæð­is­flokk­ur­inn myndi halda öll­u­m sínum 19 þing­mönnum inni. Til við­bótar myndu tveir nýir setj­ast á þing. Einn kæm úr Norð­aust­ur­kjör­dæmi en hinn úr norð­vest­ur­kjör­dæmi. Sam­kvæmt fram­boðs­lista 2013 yrði það Ásta Kristín Sig­ur­jóns­dótt­ir. Beint á eftir henni er Jens Garð­ar­ Helga­son, for­maður Sam­taka fyr­ir­tækja í sjáv­ar­út­veg­i. 

Hinn yrði, sam­kvæmt lista, Eyrún Ingi­björg ­Sig­þórs­dóttir frá Tálkna­firði. Þar sem Einar K. Guð­finns­son ætlar að hætta þá ­myndi Sig­urður Örn Ágústs­son, sem tekið hefur sæti sem vara­þing­maður á þessu ­kjör­tíma­bili og vakið eft­ir­tekt, einnig ná kjöri.

Álf­heiður næst inn

Vinstri græn myndu halda öllum sín­um ­þing­mönnum og bæta við sig tveim­ur, einum í Suð­ur­kjör­dæmi og einum í Reykja­vík­ ­suð­ur.  Flokk­ur­inn myndi fá 14 pró­sent atkvæða ef kosið yrði í dag en fékk 10,9 pró­sent í síð­ustu kosn­ing­um. Álf­heið­ur­ Inga­dótt­ir, fyrrum þing­maður og ráð­herra, yrði næst inn í Reykja­vík suður sam­kvæmt fram­boðs­lista 2013 og þar á eftir kæmi Ingi­mar Karl Helga­son blaða­mað­ur.

Vinstri græn myndu fá einn þing­mann í Suð­ur­kjör­dæmi ef kosið yrði í dag. Miðað við lista ­flokks­ins fyrir síð­ustu kosn­ingar yrði það Arn­dís Soffía Sig­urð­ar­dótt­ir.