Geimáætlun Eþíópíu

Í byrjun árs tilkynntu eþíópísk stjórnvöld að þau ætluðu sér að skjóta upp gervihnetti á næstu árum. Landið er eitt það fátækasta í heimi og hefur ríkisstjórnin sætt gagnrýni fyrir forgangsröðun.

Þrátt fyrir mikil samfélagsleg vandamál séu til staðar í Eþíópíu, þar á meðal hungursneyð, er ríkisstjórnin ákveðin í að láta drauma sína um að verða geimveldi verða að veruleika.
Þrátt fyrir mikil samfélagsleg vandamál séu til staðar í Eþíópíu, þar á meðal hungursneyð, er ríkisstjórnin ákveðin í að láta drauma sína um að verða geimveldi verða að veruleika.
Auglýsing

Geim­vís­inda­stofnun Eþíópíu var stofnuð árið 2004 en það var með bygg­ingu Entoto-­geim­sjónaukans árið 2015 að geim­áætlun lands­ins komst á flug. Geim­sjón­auk­inn er í 3200 metra hæð yfir­ ­sjáv­ar­máli í nánd við höf­uð­borg lands­ins, Addis Ababa, en Eþíópía þykir henta sér­stak­lega vel til stjörnu­at­hug­ana vegna þess hversu hálent landið er og hversu nálægt það er við mið­baug. Kostn­að­ur­inn við áætl­un­ina og bygg­ingu sjón­aukans komu bæði frá stjórn­völdum og ríkum Eþíópum og er honum ætlað að fram­kvæma geim­rann­sóknir sem munu skila sér á sviði land­bún­aðar og lofts­lags­mála.

Áformin um að þróa og skjóta upp gervi­hnetti á næstu árum byggja á sömu rökum; til að hraða þróun land­bún­aðar í land­inu. Til við­bótar vilja stjórn­völd kom­ast hjá því að reiða sig á gervi­hnatta­gögn útbúin af erlendum fyr­ir­tækj­um. Gervi­hnött­ur­inn mun verða smíð­aður í Kína og lík­lega skot­inn upp frá kín­verskum skot­palli en það er ekki vitað hver kostn­að­ur­inn við hann er eða hvort hann muni búa yfir tækni sem gæti nýst í hern­að­ar­til­gangi.

Dýr­keyptir draumar

Eþíópíu er stjórnað af harðri hendi af stjórn­mála­hreyf­ing­unni EPRDF (Ethi­opian People's Revolution­ary Democratic Front) sem varð til sem and­spyrnu­hreyf­ing gegn ein­ræði Derg-­stjórn­ar­innar svoköll­uðu sem steypti síð­asta keis­ara lands­ins, Haile Selassie I, af stóli árið 1974, og stjórn­aði land­inu með harðri hendi undir for­merkjum komm­ún­isma fram til árs­ins 1987. EPRDF, sem einnig er að minnsta kosti að nafn­inu til rót­tæk vinstri­hreyf­ing, hefur verið við völd síðan snemma á tíunda ára­tug síð­ustu aldar og hefur í dag 501 sæti af 547 á þing­i. 

Auglýsing

Eþíópía er eitt hrað­ast vax­andi hag­kerfi í heimi með á milli 8-11% hag­vöxt und­an­farin ára­tug en er á sama tíma enn með fátæk­ari ríkjum í heimi, að hluta til vegna til­tölu­lega mik­illar fólks­fjölg­unar í land­inu. Í valda­tíð núver­andi for­sæt­is­ráð­herra Hailemariam Des­a­legn varð Eþíópía hrað­ast vax­andi hag­kerfi í Afr­íku árið 2015, sem er mikið afrek fyrir efna­hag sem bygg­ist á land­bún­aði, en landið hefur notið góðs af mik­illi þró­un­ar­að­stoð; einna helst gíf­ur­legra inn­viða­fjár­fest­inga og lána frá Kína sem hafa fjár­magnað verk­efni á borð við lest­ar­sam­göngu­kerfi til Djí­bútí og Gibe II­I-stífl­unaMeles Zenawi, fyrr­ver­andi for­sæt­is­ráð­herra lands­ins, kall­aði upp­hafs­menn geim­áætl­un­ar­inn­ar draum­óra­menn 

en geim­áætl­unin lands­ins hefur orðið að öðru dæmi um metnað rík­is­stjórn­ar­innar í inn­viða­fjár­fest­ing­um.

Hung­ursneyð vegna þurrku er reglu­legt vanda­mál í Eþíópíu og gekk landið í gegn­um sér­stak­lega slæma þurrku or­sak­aða af El Niño í fyrra en á þessu ári er búist við því að 5,6 milljón manns munu þurfa neyðar mat­ar­að­stoð og 9,2 millj­ónir manns munu þurfa aðstoð til að nálg­ast öruggt drykkj­ar­vatn. Þá hefur póli­tískur óstöð­ug­leiki ein­kennt land­ið uppá síðkast­ið; í kjöl­far mót­mæla sem áttu sér stað gegn stjórn­völdum á trú­ar­há­tíð í bæn­um Bis­hoftu sunnan við Addis Ababa í októ­ber í fyrra – þar sem 52 manns voru drepnir af ­ör­ygg­is­sveit­u­m ­stjórn­valda sam­kvæmt stjórn­völd­um, en sam­kvæmt öðrum heim­ildum er þessi tala mun hærri, allt að 500 manns – lýstu stjórn­völd yfir neyð­ar­á­standi í land­inu í fyrsta sinn síð­an EPRDF kom til valda. Óánægja með kerf­is­bundnar frels­is­skerð­ingar af hálfu stjórn­valda og ítrekuð brot þeirra á mann­rétt­indum liggur á bak­við mót­mælin en harka­leg við­brögð stjórn­valda við mót­mælin hafa ekki hjálpað til með að draga úr spenn­unni í land­inu en þau hafa hand­tekið tug­þús­undir manns og sam­kvæmt mann­rétt­inda­sam­tök­un­um Human Rights Watch eru pynt­ingar iðu­lega not­aðar í gæslu­varð­haldi í land­inu.

Vafasöm for­gangs­röðun

Í ljósi ástands­ins eru rökin fyrir því að verja fé til að skjóta upp eig­inn gervi­hnetti til­tölu­lega veik. Það verður sífellt auð­veld­ara og ódýr­ara að fá aðgang að gervi­hnatta­gögnum og mynd­um, að minnsta kosti til þeirra nota sem stjórn­völd hafa gefið til kynna að sé fyrir stafni, enda fjöl­mörg fyr­ir­tæki sem bjóða upp á slíka þjón­ustu. Spennan í Eþíópíu gefur til kynna að ákveðið rof sé til staðar á milli stórra jað­ar­settra hópa innan sam­fé­lags­ins og áherslur rík­is­stjórn­ar­inn­ar. Þró­un­ar­stig landa ætti í sjálfu sér ekki að vera rök gegn metn­að­ar­fullum áætl­unum á borð við geim­áætlun Eþíópíu sem hefur mögu­leika á að leiða af sér jákvæð­ar efna­hags- og tækni­fram­þró­anir sem á sama tíma getur hraðað iðn­væð­ingu og búið til starfs- og rann­sókn­ar­tæki­færi í landi þar sem vits­munaflótti er vanda­mál. Kring­um­stæð­urnar í Eþíópíu virð­ast hins vegar velta upp mun fleiri spurn­ingum en svörum um til­gang og nyt­semd geim­áætl­un­ar­inn­ar.

Við þurfum á þínu framlagi að halda

Þú getur tekið beinan þátt í að halda úti öflugum fjölmiðli.

Við sem vinnum á ritstjórn Kjarnans viljum hvetja þig til að vera með okkur í liði og leggja okkar góða fjölmiðli til mánaðarlegt framlag svo við getum haldið áfram að vinna fyrir lesendur, fyrir fólkið í landinu.

Kjarninn varð níu ára í sumar. Þegar hann hóf að taka við frjálsum framlögum þá varð slagorðið „Frjáls fjölmiðill fyrir andvirði kaffibolla“ til og lesendur voru hvattir til að leggja fram í það minnsta upphæð eins kaffibolla á mánuði.

Mikið vatn hefur runnið til sjávar á þeim níu árum sem Kjarninn hefur lifað. Í huga okkar á Kjarnanum hefur þörfin fyrir fjölmiðla sem veita raunverulegt aðhald og taka hlutverk sitt alvarlega aukist til muna.

Við trúum því að Kjarninn skipti máli fyrir samfélagið.

Við trúum því að sjálfstæð og vönduð blaðamennska skipti máli.

Ef þú trúir því sama þá endilega hugsaðu hvort Kjarninn er ekki allavega nokkurra kaffibolla virði á mánuði.

Vertu með okkur í liði. Þitt framlag skiptir máli.

Ritstjórn Kjarnans: Sunna Ósk Logadóttir, Þórður Snær Júlíusson, Erla María Markúsdóttir, Arnar Þór Ingólfsson, Eyrún Magnúsdóttir og Grétar Þór Sigurðsson.


Já takk, ég vil styrkja Kjarnann!
Þorbjörn Guðmundsson
Er íslenska velferðarkerfið ekki lengur griðarstaður þeirra sem minnst hafa?
Kjarninn 11. janúar 2023
Takk fyrir og sjáumst á nýjum miðli á föstudag
Bréf frá ritstjóra Kjarnans vegna sameiningar við Stundina og þess að nýr framsækinn fréttamiðill verður til í lok viku.
Kjarninn 11. janúar 2023
Sverrir Albertsson
Vatn á myllu kölska
Kjarninn 11. janúar 2023
Lögreglumenn standa vörð um gröfurnar í námunni.
Berjast fyrir þorpi á barmi hengiflugs
Lítið þorp í Rínarlöndum Þýskalands er allt komið í eigu kolarisa. Fyrirtækið ætlar sér að mylja niður húsin og stækka kolanámu sína sem þegar þekur um 80 ferkílómetra. Þetta þykir mörgum skjóta skökku við í heimi sem berst við loftslagsbreytingar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Arnþrúður Karlsdóttir, útvarpsstjóri Útvarps Sögu.
Útvarp Saga telur fjölmiðlastyrki skapa tortryggni og bjóða upp á frændhygli
Fjögur fjölmiðlafyrirtæki hafa til þessa skilað inn umsögnum um frumvarp Lilju Alfreðsdóttur menningar- og viðskiptaráðherra, sem mun að óbreyttu framlengja núverandi styrkjakerfi til fjölmiðla.
Kjarninn 10. janúar 2023
Sólveig Anna Jónsdóttir formaður Eflingar.
Viðræðum slitið og Efling undirbýr verkfallsaðgerðir
Samtök atvinnulífsins hafa hafnað gagntilboði Eflingar um skammtímakjarasamning, sem kvað á um meiri launahækkanir en SA hefur samið um við aðra hópa á almennum vinnumarkaði til þessa. Efling undirbýr nú verkfallsaðgerðir.
Kjarninn 10. janúar 2023
Palestínski fáninn á lofti í mótmælum í Reykjavík. Ísraelskri lögreglu hefur nú verið fyrirskipað að rífa fánann niður á almannafæri.
Fánabann og refsiaðgerðir í Palestínu í kjölfar niðurstöðu Sameinuðu þjóðanna
Degi eftir að ný ríkisstjórn tók við völdum í Ísrael samþykkti allsherjarþing Sþ að fela Alþjóðadómstólnum í Haag að meta lögmæti hernáms Ísraelsríkis á Vesturbakkanum. Síðan þá hefur stjórnin gripið til refsiaðgerða og nú síðast fánabanns.
Kjarninn 10. janúar 2023
Gríðarlega mikil dæling á sandi á sér stað í Landeyjahöfn á hverju ári. Markarfljótið ber hundruð þúsunda tonna af jarðefnum út í sjó og það á til að safnast upp í mynni hafnarinnar.
Vilja sjúga sand af hafsbotni í stórum stíl og flytja út
Eftirspurn eftir íslenskum jarðefnum er gríðarleg ef marka má framkomin áform erlendra stórfyrirtækja um nýtingu þeirra. Vinsældir hafnarinnar í Þorlákshöfn eru samhliða mjög miklar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Meira eftir höfundinnOddur Stefánsson
Meira úr sama flokkiFréttaskýringar
None