Ég átti reglu­lega draum­kenndar sam­ræður í háskóla­námi um hvaða tíma­bil í mann­kyns­sög­unni hafi verið áhuga­verð­ast. Hvenær hefði verið áhuga­verð­ast að lifa? Var það þegar eim­reiðin ruddi sér til rúms? Á tímum frönsku bylt­ing­ar­inn­ar? Þegar hetjur riðu um hér­uð? Eða þegar Lincoln frels­aði þræl­ana? Fljótt á litið virð­ist sem sögu­bæk­urnar hafi að geyma áhuga­verð­ari og umbrota­sam­ari tíma en þá sem á eftir munu kom­a. 

Þessar vanga­veltur voru auð­vitað ekk­ert sér­stak­lega raun­hæf­ar. Við gerðum í kirsu­berja­tínslu okkar um sög­una að sjálf­sögðu ráð fyrir að við værum þokka­lega efn­að­ir, skjanna­hvítir karl­menn, að minnsta kosti í efri milli­stétt þess tíma. Og í því liggur svarið auð­vitað að miklu leyti.

Fyrir ára­tug varð ég lif­andi dæmi þess að krafta­verkin sem tækni­fram­farir og hag­sæld hafa skapað okkur slá allar vanga­veltur um þetta út af borð­inu.

Skömmu fyrir 18 ára afmælið mitt greip um sig heift­ar­leg maga­kveisa á æsku­heim­il­inu. Fjöl­skyldan lagð­ist öll fyrir með til­heyr­andi upp­köstum og óhugn­aði. Nema ég. Ég leið að vísu vít­isk­valir sem áttu upp­tök sín neð­ar­lega hægra megin í kvið­ar­hol­inu, en upp­köstin létu á sér standa.

Á þriðja degi var mér hætt að vera um sel. Eftir nokkrar for­tölur tók hjúkr­un­ar­fræð­ing­ur­inn mamma þá ákvörðun að það væri óvit­laust að fara með mig í skoðun á heilsu­gæslu. Mín­útum eftir að ég komst undir lækn­is­hendur var ég í sjúkra­bíl á leið­inni á skurð­ar­borð­ið. Botn­lang­inn var við það að lið­ast í sund­ur. Lækn­ir­inn sem skar mig upp sagði eftir á að það væri áhættu­þáttur fyrir börn að eiga for­eldra í heil­brigð­is­stétt. Móðir minni til varnar þá birt­ust þján­ingar mínar með sama hætti og hefð­bundin maga­kveisa á amfetamín­ster­um.

Botn­lang­inn var því fjar­lægður með gamla lag­inu því hann var of tættur til að hægt væri að ná honum út með nýtísku­að­ferð­um. Í stað­inn fékk ég víga­legt ör á kvið­inn. Mér til mik­illar lukku fékk ég að liggja á Barna­spít­al­an­um, þar sem við pabbi horfðum meðal ann­ars á aðra mynd­ina í þrí­leiknum um Guð­föð­ur­inn. Þetta var í mars og eina nótt­ina tók vorið sér frí, því það kyngdi niður risa­vöxnum snjó­kornum sem lýst­ust upp í birt­unni frá ljósa­staur neð­ar­lega við Bar­óns­stíg, ekki ólíkt því sem gerð­ist þegar snjó­aði nýlega þennan eina vetr­ar­dag á þessu mildasta haust í manna minn­um.

Eftir spít­ala­vist­ina var ljóst að ekki var allt með felldu því mér leið ennþá hræði­lega. Ég var því lagður aftur inn, nú með sýkla­lyf í æð í tæpar tvær vik­ur, því botn­lang­inn hafði ákveðið að dæla ein­hverjum við­bjóði um lík­amann áður en honum var útrýmt.

Á þessum tíma var ég eigna­laus sonur úthverfa­hjóna í milli­stétt. Og lífi mínu var bjargað eins og hendi væri veif­að. Eigna­laus sonur úthverfa­hjóna í milli­stétt í París á 17. öld hefði fengið aðra með­ferð, senni­lega eitt­hvað í ætt við: „Hérna, drekktu þessa kon­íaks­flösku. Þá hætt­irðu að finna til. Og von­aðu að þú vaknir ekki aft­ur.“ Meira að segja einn valda­mesti og auð­ug­asti maður síns tíma, Loð­vík 14, hefði mátt sín lít­ils með alla heims­ins lækna sér við hlið í bar­átt­unni við veik­indi sem í dag þykja ekk­ert til­töku­mál. Alla­vega á vest­ur­hveli jarð­ar.

Í þessu liggur senni­lega hluti svars­ins. Við höfum aldrei upp­lifað jafn blóm­lega og áhuga­verða tíma og dag­inn í dag. Ekki nóg með að tækni­fram­farir hafi opnað fyrir okkur dyr sem við vissum nýlega ekki af, heldur hefur senni­lega aldrei verið skárra að fæð­ast inn í þennan heim sem eitt­hvað annað en þokka­lega efn­að­ur, hvít­ur, gagn­kyn­hneigður karl­mað­ur. For­stjóri eins verð­mætasta fyr­ir­tækis í heimi er sam­kyn­hneigður og kansl­ari Þýska­lands er kona.

Tækni­fram­farir hafa og munu á kom­andi árum færa okkur á ótrú­lega staði. Aldrei áður höfum við staðið frammi fyrir jafn­mörgum tæki­færum og mögu­leikum og akkúrat í dag. En það þýðir ekki að okkar bíði ekki áskor­an­ir.

Atburðir und­an­far­inna vikna, mis­kunn­ar­lausar hryðju­verja­árásir á óbreytta borg­ara, minna okkur samt með óhugn­an­legum hætti á að það er mun auð­veld­ara að rífa niður og eyði­leggja en að skapa og byggja upp. Á þessum áhuga­verðusta tímum mann­kyns­sög­unnar þurfum við eftir sem áður að takast á við flókin og erfið vanda­mál þar sem lausn­irnar verða í besta falli óljós­ar.

Fyrstu við­brögðin við voða­verk­unum eru eðli­lega ótti og í kjöl­farið reiði. Að láta undan slíkum frum­hvötum leiðir okkur ekk­ert nema dýpra ofan í hol­una. Stærri og fleiri sprengjur sem vest­ur­veldin munu varpa í átt­ina að Daesh, í þeirri von að hitta eitt­hvað annað en óbreytta borg­ara, munu ekki gera annað en að gera vand­ann stærri og flókn­ari.

Milli þess sem 18 ára ég horfði á kvik­myndir um ítalskar glæpaklíkur í Banda­ríkj­unum fylgd­ist ég með fréttum af því að Banda­ríkja­her hafði sprengt í tætlur Abu Musab al-Z­arqawi, eitt höfuð al-Qa­eda hýdrunn­ar. Vonir stóðu til að það myndi draga úr ofbeldi í Írak. Það gerði það kannski um stund, en ofbeldi leiðir bara til meira ofbeld­is. Sýr­land verður ekki sprengt aftur á réttan kjöl.

Á þess­ari stundu bíður 18 ára drengur dauð­ans í flótta­manna­búðum vegna botn­langa­kasts. Hann fær ekki einu sinni kon­íak. Lausnin er að tryggja að fólk geti lifað því lífi sem það kýs í heima­landi sínu, laust við stöðugan ótta og þurfi ekki að hrekj­ast á flótta. 2.000 punda sprengjur eru engin bót á sprungnum botn­langa - jafn­vel þótt á þær sé krotað „fyrir Par­ís“.

Skamm­sýn loft­árása­her­ferð og tíma­bund­inn land­hern­aður í kjöl­farið mun engu skila nema meiri þján­ing­um, öðru Abu Ghraib og Guant­ana­mo, með til­heyr­andi upp­gangi nýrra öfga­sam­taka. Eina lausnin er friður og áfram­hald­andi fram­þró­un. Þannig verður morg­un­dag­ur­inn enn áhuga­verð­ari en dag­ur­inn í dag.