Ekk­ert bendir til að útflutn­ingur afurða frá Íslandi til Rúss­lands hafi verið van­met­inn í tölum Hag­stof­unn­ar. Er það nið­ur­staða sér­stakrar rann­sóknar Hag­stof­unnar á hlut­deild Hollands í vöru­út­flutn­ingi, en hún hefur auk­ist mjög á und­an­förnum árum. 

Sam­kvæmt tölum Hag­stof­unnar fyrir árið 2014 fór nærri 30 pró­sent af öllum útflutn­ingi Íslands til Hollands, þar sem stærsta skipa­höfn Evr­ópu er stað­sett í Rott­er­dam. Í ágúst síð­ast­liðnum til­kynnti Hag­stofan að hún myndi rann­saka áreið­an­leika taln­anna. Málið kom upp í kjöl­far inn­flutn­ings­banns Rússa á vörur frá Íslandi í ágúst síð­ast­liðn­um. Kol­beinn Árna­son, fram­kvæmda­stjóri Sam­taka fyr­ir­tækja í sjáv­ar­út­vegi, hafði þá sagt að tölur Hag­stof­unnar gefi ekki rétt mynd af útflutn­ingi sjáv­ar­af­urða til Rúss­lands þar sem stór hluti sjáv­ar­af­urða séu toll­skráð í Hollandi en flutt áfram til Rúss­lands. SFS sagði að um 40 pró­sent af verð­mætum sjávafa­f­urða til Hollands fari áfram til Rúss­lands og um 80 pró­sent af verð­mætum til Lit­há­ens endi í Rúss­landi.

Í frétt Hag­stof­unnar um rann­sókn á útflutn­ingi til Hollands (Nið­ur­lands) segir að erfitt hafi verið að finna end­an­legt ákvörð­un­ar­land fyrir meiri­hluta útflutn­ings til Hollands, þar sem mik­il­vægir útflutn­ings­að­ilar á iðn­að­ar­vöru, aðal­lega áli og álaf­urð­um, búi ekki yfir upp­lýs­ing­un­um. Því sé ljóst að flutn­ingur um Rott­er­dam hafi mikil áhrif á nið­ur­stöðu um landa­skipt­ingu útflutn­ings. En í til­viki útflutn­ings á sjáv­ar­af­urðum hafi hins vegar í flestum til­vikum verið hægt að fá upp­lýs­ingar um end­an­legt ákvörð­un­ar­lands. Nið­ur­staða Hag­stof­unnar er að heild­ar­út­flutn­ing­ur, sem áður var met­inn um 30 pró­sent árið 2014, lækkar um 6 pró­sent eða 39 millj­arða króna. Ekk­ert bendir hins vegar til að útflutn­ingur til Rúss­lands hafi verið van­met­inn.

Rúss­land var árið 2014 sjötta stærsta við­skipta­land Íslands og helsti kaup­andi mak­ríls og loðnu.

„Í fram­haldi af við­skipta­banni Rúss­lands á íslenskar afurðir kom fram umræða um hvort að útflutn­ings­tölur sýndu rétta mynd af við­skiptum við Rúss­land, þ.e. hvort ­út­flutn­ingur til Rúss­lands sem fer í gegnum Rott­er­dam sé skráður sem útflutn­ing­ur til Nið­ur­lands. 

Eftir við­ræður við helstu útflutn­ings­að­ila og skoðun talna fyr­ir­tækj­anna sjálfra hefur komið í ljós að engin meiri­háttar frá­vik eru á þeim tölum sem Hag­stof­an hefur áður gefið út um útflutn­ing til Rúss­lands og þeim tölum sem fyr­ir­tækin hafa ­yfir að búa. Í flestum til­vikum hefur raunin verið sú að útflytj­endur hafa flutt ­sjáv­ar­af­urðir beint frá Íslandi til Rúss­lands því rúss­neskir inn­flytj­endur hafa gert þá ­kröfu að með íslenskum sjáv­ar­af­urðum fylgi heil­brigð­is­vott­orð frá við­ur­kennd­um ­stjórn­völd­um. Sé fiskur sendur í geymslu í Rott­er­dam þá er ekki hægt að full­yrða að annar fisk­ur, með aðra eða enga vott­un, lendi ekki með í send­ingu frá Rott­er­dam til Rúss­lands og það vilja rúss­neskir inn­flytj­endur forð­ast. Rétt er að taka fram að ­kröfur rúss­neskra inn­flytj­enda til vott­orða geta verið mis­mun­andi og mögu­legt er að íslenskar sjáv­ar­af­urðir endi í Rúss­landi með öðrum leiðum en beinni send­ing­u, en sé tekið mið af sölu­tölum fyr­ir­tækja þá er sú upp­hæð óveru­leg,“ segir í skýrslu Hag­stof­unnar sem lesa má hér.