Algengt bens­ín­verð í sept­em­ber á þessu ári er um 14 krónum lægra en á sama tíma í fyrra og búast má við að verðið muni lækka fram yfir ára­mót. Þetta má greina úr bens­ín­vakt Kjarn­ans sem birt­ist nú á gagna­síðu Kjarn­ans.

Í bens­ín­vakt­inni er algengt bens­ín­verð á hverjum tíma­punkti sund­ur­liðað til þess að auð­velda neyt­endum að skilja sam­setn­ingu bens­ín­verðs á íslenskum mark­aði. Sé sam­setn­ing bens­ín­verðs í sept­em­ber í ár greind þá sést að rúm­lega helm­ingur verðs­ins eru opin­ber gjöld og skatt­ar, eða 57,85 pró­sent. Lík­legt inn­kaupa­verð á bens­ín­lítr­anum er aðeins 22,12 pró­sent og hlutur olíu­fé­lags­ins er um fimmt­ungur af verð­inu.

Hlutur rík­is­ins er að miklu leyti í formi fastrar krónu­tölu og því hækkar hlut­fallið sem rennur til rík­is­ins að óbreyttu sam­hliða lækk­andi inn­kaupa­verði. Lægst hefur sam­an­lagður hlutur rík­is­ins á tíma­bil­inu verið 43,78% í júlí 2008, en er nú með hæsta móti, hæst í febr­úar 2016 - 58,04%. Hlutur olíu­fé­lags­ins hefur sömu­leiðis sveifl­ast mjög og fór nokkrum sinnum undir 12% á árunum 2009-2012, en hefur hækkað nokkuð stíg­andi síðan 2012 og er sömu­leiðis með hæsta móti um þessar mundir þar sem hann hefur farið í allt að 24%.

Rétt er að geta þess að til þess að greina elds­neyt­is­verðið þarf að styðj­ast við fyrir fram gefnar for­sendur sem ekki fást opin­berar upp­lýs­ingar um. Opin­ber gjöld, þe. hlutur rík­is­ins, liggur fyrir enda eru gjöldin oft föst krónu­tala eða hlut­falls­leg. Algengt inn­kaupa­verð verður hins vegar að áætla út frá gengi, heims­mark­aðs­verði á olíu og þess hátt­ar. Í þeim útreikn­ingum kann að vera skekkja á hverjum tíma­punkti vegna lag­er­stöðu, skamm­tíma­sveiflna á mark­aði o.s.frv. Hlutur olíu­fé­lags­ins er að lokum reikn­aður sem afgangs­stærð. Hald­góðar upp­lýs­ingar um ein­staka kostn­að­ar­liði olíu­fé­lag­anna eru ekki opin­ber­ar.

Bens­ín­vaktin er upp­færð mán­að­ar­lega og alltaf aðgengi­leg. Í nýrri könnun sem gerð var í Kjarna­sam­fé­lag­inu, sem í eru þeir les­endur mið­ils­ins sem greiða til hans mán­að­ar­lega, kom í ljós að þeir vildu aukna áherslu á umfjöllun um neyt­enda­mál. Bens­ín­vaktin er fyrsta skrefið sem Kjarn­inn stígur til að bregð­ast við þeim ábend­ing­um. 

Fyrir áhuga­fólk um elds­neyt­is­mark­að­inn og sam­keppn­is­að­stæður á honum er einnig rétt að benda á að opin fund Sam­keppn­is­eft­ir­lits­ins um mál­efnið sem fram fer á morg­un, 20. sept­em­ber klukkan 9:00 í Hörpu. Fund­ur­inn er hald­inn í tengslum við mark­aðs­rann­sókn eft­ir­lits­ins á elds­neyt­is­mark­aðn­um. Þar verður fjallað um sam­keppni á erlendum elds­neyt­is­mörk­uðum auk þess sem pall­borðsum­ræður verða um sam­keppn­is­að­stæður á þeim íslenska. Frek­ari upp­lýs­ingar um fund­inn og mark­aðs­rann­sókn Sam­keppn­is­eft­ir­lits­ins er hægt að finna hér.