Mennta­mála­ráð­herra, Lilja Dögg Alfreðs­dótt­ir, hyggst kanna kosti þess að nýta náms­lána­kerfið til að styðja byggðir lands­ins og þannig hvetja fólk til að setj­ast að á svæðum sem ann­ars hafa átt í vök að verj­ast. 

Þetta kemur fram í við­tali við Lilju Dögg í Frétta­blað­inu í dag. „Þetta gengur út á að fólk ­sem býr og vinnur á svoköll­uð­u­m að­gerða­svæðum og er með náms­lán ­gæti sótt um afslátt af náms­lán­um,“ ­segir Lilja Dögg. 

Lilja vísar til reynslu Norð­manna af þess­ari leið þar sem fólk get­ur ­fengið tíu pró­senta lækkun á náms­lán­um ár­lega hafi það búið á til­greind­um ­svæðum í tólf mán­uð­i. „Þar hefur þessu úrræði verið bein­t inn á svæði þar sem skortur hef­ur verið á sér­fræði­mennt­uðu fólki,“ ­segir Lilja. Úrræðið hafi skilað tölu­verð­u­m ár­angri í Norð­ur­-Nor­eg­i og laðað til dæmis lækna og tækni­mennt­að ­fólk á strjál­býl svæð­i. „Í mörgum til­vikum hefur þetta ­fólk ílengst á svæð­inu eftir að náms­lán þess eru greidd að fullu,“ segir Lilja Dögg í við­tali við Frétta­blað­ið.

Í stjórn­ar­sátt­mála Vinstri grænna, Fram­sókn­ar­flokks­ins og Sjálf­stæð­is­flokks­ins er fjallað um þessar hug­mynd­ir. Í honum segir meðal ann­ars: „Sókn­ar­á­ætl­anir lands­hlut­anna eru mik­il­vægt tæki til að reka byggða­stefnu á for­sendum heima­manna. Þær verða styrktar á kjör­tíma­bil­inu. Horft verður til byggða­að­gerða sem tíðkast í nágranna­lönd­unum en um leið verður svæð­is­bundin þekk­ing nýtt sem best. Skoð­aðir verða kostir þess að nýta náms­lána­kerfið og önnur kerfi sem hvata fyrir fólk til að setj­ast að í dreifðum byggð­um. Ráðu­neytum og stofn­unum verður falið að skil­greina störf og aug­lýsa þau án stað­setn­ingar eins og kostur er.“ 

Aðspurð um þau svæði sem mynd­u njóta þessa úrræðis segir Lilja að það ­gæti verið breyti­legt en um yrði að ræða svæði þar sem erfitt reyn­ist að halda uppi til­tek­inni þjón­ustu vegna skorts á sér­fræði­mennt­uðu fólki. 

Eins og fram kemur í stjórn­ar­sátt­mál­an­um kemur til greina að fleiri hvatar til lands­byggð­ar­bú­setu verð­i kynnt­ir. „Liður í þeirri end­ur­skoðun þarf að vera hvernig hvata við getum sett til að efla þekk­ing­ar­sam­fé­lagið úti á landi. En auð­vitað snýst þetta fyrst og ­síð­ast um inn­viða­upp­bygg­ingu um landið og þá þjón­ustu sem er í boð­i,“ ­segir Lilja Alfreðs­dóttir