Ásmundur Einar Daða­son, félags- og jafn­rétt­is­mála­ráð­herra, til­kynnti á rík­is­stjórn­ar­fundi í morgun að hann hefði ákveðið að skipa nefnd til að end­ur­skoða skipan dóm­ara í Félags­dóm. Á meðal þess sem nefndin mun skoða er val á þeim sem sitja í dómnum og hvaða hæfn­is­kröfur verði gerðar til þeirra. Er þetta gert meðal ann­ars vegna athuga­semda frá GRECO, sam­tökum ríkja innan Evr­ópu­ráðs­ins gegn spill­ingu.

Í svari ráðu­neyt­is­ins við fyr­ir­spurn Kjarn­ans um málið segir að í úttekt GRECO hafi komið fram að þótt núver­andi for­seti Félags­dóms væri hér­aðs­dóm­ari þá væru engar kröfur gerðar hvað það varðar í lögum um stétt­ar­fé­lög og vinnu­deil­ur. GRECO benti einnig á að engar sér­stakar reglur gildi um skipan þess­ara dóm­ara og að stöður þeirra séu ekki aug­lýst­ar.

„Í úttekt GRECO kemur fram að úrskurðir og dómar Félags­dóms eru end­an­legir og verður ekki áfrýj­að. Með vísan til þess er það álit GRECO að eðli­legt væri að gera þá lág­marks­kröfu að dóm­endur til­nefndir af Hæsta­rétti færu í gegnum ráðn­ing­ar­ferli sem tryggði sjálf­stæði, óhlut­drægni og gagn­sæi. Jafn­framt bæri að aug­lýsa stöður þeirra líkt og þegar dóm­arar eru almennt skip­aðir í stöður hér á landi.

Í lögum um stétt­ar­fé­lög og vinnu­deilur er gerð krafa um að þeir dóm­arar sem Hæsti­réttur skipar hafi lokið emb­ætt­is­prófi í lög­fræði. Engar sér­stakar hæfn­is­kröfur eru gerðar í lögum til hinna dóm­ar­anna sem skipa félags­dóm, aðrar en að þeir séu íslenskir rík­is­borg­ar­ar, fjár síns ráð­andi og með óflekkað mann­orð.

Lög um stétt­ar­fé­lög og vinnu­deilur eru frá árinu 1938 og hafa litlar breyt­ingar orðið á kafl­anum um Félags­dóm frá því að lögin tóku gildi. Fyrir liggur að strang­ari hæfn­is­kröfur eru gerðar til dóm­enda í sér­dóm­stólum um ágrein­ing milli aðila vinnu­mark­að­ar­ins hjá öðrum Norð­ur­landa­þjóð­um.

Í ljósi þessa og til að bregð­ast við athuga­semdum GRECO hefur félags- og jafn­rétt­is­ráð­herra ákveðið að skipa nefnd með full­trúum aðila vinnu­mark­að­ar­ins og vel­ferð­ar­ráðu­neyt­is­ins til að end­ur­skoða gild­andi fyr­ir­komu­lag og gera til­lögu að breyt­ingum á skipan dóm­ara í Félags­dóm.“

Ísland hefur verið aðili að GRECO frá árinu 1999. Sam­tökin hafa eft­ir­lit með því hvort og hvernig aðild­ar­ríkin fylgja til­mælum Evr­ópu­ráðs­ins um aðgerðir á þessu sviði og gera reglu­lega úttektir í því skyni.