Ef allar skerðingar á ellilífeyri yrðu aflagðar myndi það kosta ríkissjóð 42,4 milljarða króna. Þar af myndu greiðslur vegna ellilífeyris aukast um 38,5 milljarða króna, vegna heimilisuppbóta um 2,3 milljarða króna og eingreiðslna um 1,6 milljarða króna.
Þetta kemur fram í svari Ásmundar Einars Daðasonar, félags- og barnamálaráðherra, við fyrirspurn Ingu Sæland, formanns Flokks fólksins, um lífeyrisgreiðslur almannatrygginga.
Inga spurði einnig hvað það myndi kosta ríkissjóð ef hætt yrði öllum skerðingum almannatrygginga vegna lífeyrissjóðstekna lífeyrisþega. Þá myndi kostnaður ríkissjóðs verða aðeins minni, eða 37,6 milljarðar króna. Mestu myndi muna um 33,9 milljarða króna viðbótargreiðslur í ellilífeyri en auk þess myndi aukin kostnaður vegna heimilisuppbótar vera um 2,2 milljarðar króa og vegna eingreiðslna um 1,5 milljarðar króna.
Sá kostnaður gæti einnig átt við um örorkulífeyrisþega og þá myndu bætast við níu milljarðar króna í kostnað fyrir ríkissjóð. Í svarinu segir: „Samtals yrði kostnaður ríkissjóðs við almannatryggingakerfið, ef hætt yrði öllum skerðingum almannatrygginga vegna lífeyrissjóðstekna bæði elli- og örorkulífeyrisþega, því 46.554 millj. kr. Tekið skal fram að lífeyrissjóðstekjur hafa hvorki áhrif á fjárhæð örorkulífeyris né aldurstengdrar örorkuuppbótar.“
Frítekjumark upp á 100 þúsund kostar 16 milljarða
Að endingu spurði Inga hvað það myndi kosta ríkissjóð ef ellilífeyrisþegar væru með 100 þúsund króna sérstakt frítekjumark vegna lífeyrissjóðstekna.
Í svari Ásmundar Einars kom fram að sú leið myndi kosta ríkissjóð tæplega 16,1 milljarð króna á ári. Þar myndi muna mest um aukin kostnað vegna ellilífeyris, sem yrði 14,4 milljarðar króna. Auk þess myndi heimilisuppbót skila hópnum tæplega 1,1 milljarði króna í viðbótartekjur og eingreiðslur 627 milljónum króna.
Í svari ráðherrans segir að ofangreindir útreikningar nái einungis til þeirra sem hafi fengið ákvarðaðan ellilífeyri hjá Tryggingastofnun ríkisins. „Til viðbótar eru um 6.600 einstaklingar búsettir hér á landi sem hafa náð 67 ára aldri og eru hvorki á hjúkrunarheimili né sjúkrastofnunum og hafa ekki sótt um neinar bætur frá stofnuninni. Ekki er hægt að áætla hversu margir þessara einstaklinga hafa ekki sótt um ellilífeyri af þeirri ástæðu að þeir hafa of háar tekjur til að eiga rétt á greiðslum en myndu sækja um greiðslur eftir að tekjuskerðingar ellilífeyris hefðu verið afnumdar eða dregið verulega úr þeim. Það er því erfitt að áætla hver kostnaður ríkissjóðs vegna þess yrði en þó má nefna að ef þessir einstaklingar ættu allir rétt á fullum bótum yrði kostnaðurinn rúmlega 20.000 millj. kr. á ári. Líklega yrði kostnaðurinn þó lægri þar sem ólíklegt er að allir ættu rétt til ellilífeyris eða fulls lífeyris auk þess sem reglur um hækkun greiðslna vegna frestunar á töku lífeyris hefðu áhrif til lækkunar fjárhæðarinnar.
Þess skal getið að í framangreindum útreikningum er ekki reiknað með auknum tekjum sem ríkissjóður gæti haft, t.d. í formi aukinna skatta, ef hætt yrði við allar skerðingar á ellilífeyri lífeyrisþega.“
