Seðla­banki Íslands hefur haft sam­band við Gunn­hildi Örnu Gunn­ars­dótt­ur, sem kærði ráðn­ingu í nýja upp­lýs­inga­full­trúa­stöðu innan bank­ans til kæru­nefndar jafn­rétt­is­mála. Hún sótti um stöð­una en fékk ekki. Sam­kvæmt upp­lýs­ingum frá Seðla­bank­anum var haft sam­band við Gunn­hildi Örnu eftir að nið­ur­staða kæru­nefnd­ar­inn­ar, sem sagði að Seðla­bank­inn hefði brotið lög með því að snið­ganga mun hæf­ari konu, Gunn­hildi Örnu, við að skipa minna hæf­ari karl í starf­ið. Ekki kemur fram í svari Seðla­bank­ans hvort að hann hafi leitað sátta eða ætli að semja um greiðslu skaða­bóta. 

Kjarn­inn greindi frá því í frétta­skýr­ingu á mið­viku­dag að Seðla­bank­inn ætli að una nið­ur­stöð­unni. Í aðdrag­anda birt­ingar hennar var fyr­ir­spurn beint til bank­ans og hann spurður hvort hann ætl­aði að grípa til ein­hverra breyt­inga á verk­lagi sínu við ráðn­ingar í störf í ljósi þess að þetta var í þriðja sinn frá árinu 2012 sem að Seðla­banki Íslands ger­ist brot­legur við jafn­rétt­islög. Þá barst ekki beint svar við þeirri spurn­ingu heldur sagð­ist bank­inn ætla að fara „yfir málið með það fyrir augum að tryggja að farið verði að þeim við­miðum sem um þetta gilda.  Annað er ekki hægt að segja að svo stödd­u.“

Í gær barst nýtt svar við fyr­ir­spurn­inni. Í því sagð­ist bank­inn að verk­ferlar í þessum efnum hafa verið styrktir í kjöl­far nið­ur­stöðu kæru­nefndar jafn­rétt­is­mála.

Mæl­an­legar hæfn­is­kröfur settar fram

Um er að ræða starf við nýsköpun í upp­lýs­inga- og kynn­ing­ar­starfi bank­ans sem aug­lýst var lausn umsóknar í apríl í fyrra. 

Þær hæfn­is­kröfur sem til­teknar voru í aug­lýs­ing­unni að leitað væri eftir voru eft­ir­far­andi: Háskóla­menntun sem nýt­ist í starfi; reynsla af kynn­ing­ar­starfi og fjöl­miðl­un; góðir sam­skipta­hæfi­leik­ar; góð kunn­átta og rit­færni í íslensku og ensku; góð þekk­ing á efna­hags- og pen­inga­málum og fjár­mála­mörk­uðum er kost­ur; drif­kraft­ur, frum­kvæði og geta til að vinna fag­lega og sjálf­stætt. Alls sóttu 51 um starf­ið. Tveir drógu síðar umsókn sína til baka.

Í júní 2019 var greint frá því Stefán Rafn Sig­ur­björns­son, þá frétta­maður hjá Sýn, hefði verið ráð­inn í starf­ið. 

Gunn­hildur Arna krafð­ist rök­stuðn­ings og ýmissa gagna í kjöl­farið og kærði loks ráðn­ing­ar­ferlið til kæru­nefndar jafn­rétt­is­mála.

Hæf­ari á öllum mæl­an­legum sviðum

Hún komst að nið­ur­stöðu 19. des­em­ber síð­ast­lið­inn en birti hana ekki fyrr en í byrjun lið­innar viku. Að mati kæru­nefnd­ar­innar stóð Gunn­hildur Arna framar Stef­áni Rafni í menntun og reynslu af kynn­ing­ar­starfi og fjöl­miðl­um. Hún taldi Seðla­bank­ann ekki hafa tek­ist að sýna fram á að Stefán Rafn stæði henni framar varð­andi tungu­mála­kunn­áttu né þekk­ingu á efna­hags- og pen­inga­málum og fjár­mála­mörk­uð­um. „Jafn­framt væri að mati kæru­nefnd­ar­innar nær­tæk­ast að álykta sem svo að kær­andi hafi staðið karl­inum framar varð­andi þekk­ingu á efna­hags- og pen­inga­málum og fjár­mála­mörk­uðum í ljósi MBA-­mennt­unar henn­ar, enda hefur ekki verið sýnt fram á nokkuð um þekk­ingu eða reynslu karls­ins að þessu leyti sem gæti gert það að verkum að hann yrði met­inn skör hærra en kær­and­i.“

Gunnhildur Arna stóð því framar í öllum hæfn­is­at­riðum sem voru mæl­an­leg. Í þeim hug­lægu þáttum sem taldir voru til í aug­lýs­ing­unni, sem voru sam­skipta­hæfi­leik­ar, drif­kraft­ur, frum­kvæði og geta til að vinna fag­lega og sjálf­stætt, taldi kæru­nefndin að Seðla­bank­inn hefði látið nægja að fjalla um hæfni þess sem ráð­inn var á fremur almennan hátt, einkum með vísan til þess að frammi­staða hans í við­tölum hafi verið mjög góð og umsagnir um hann hafi verið góð­ar. Sér­stak­lega þegar horft væri til þess að engra umsagna var leitað um Gunn­hildi Örnu auk þess sem frammi­staða Stef­áns Rafns í við­tölum gat ekki, án frek­ari rök­stuðn­ings um frammi­stöðu kær­anda, hróflað við þeirri nið­ur­stöðu nefnd­ar­innar að ósannað telst að Gunn­hildur Arna hefði staðið Stef­áni Rafni að baki í við­tali. 

Að end­ingu til­tók kæru­nefndin í nið­ur­stöðu sinni að Gunn­hildi Örnu hafi ekki verið gef­inn kostur á að þreyta verk­efni sem Stef­áni Rafni og tveimur öðrum umsækj­endum var falið að þreyta, en góð úrlausn hans á því var notuð til að rök­styðja ráðn­ing­una. „Er því ekki unnt að draga þá ályktun að heild­stæður sam­an­burður hafi í raun farið fram af hálfu kærða á kær­anda og þeim karli sem starfið hlaut, enda þótt hlut­lægir þættir hafi bent til þess að hún stæði karl­inum fram­ar.“

Það var því nið­ur­staða kæru­nefndar jafn­rétt­is­mála að Seðla­bank­inn hefði ekki getað sýnt fram á að aðrar ástæður en kyn­ferði hefði legið til grund­vallar ákvörðun um ráðn­ingu í starf upp­lýs­inga­full­trúa á sviði alþjóða­sam­skipta og skrif­stofu seðla­banka­stjóra. Með því hefði Seðla­bank­inn brotið gegn jafn­rétt­islög­um.

Vonar að bank­inn fari að lands­lögum

Gunn­hildur Arna sagði í stöðu­upp­færslu sem hún birti á Face­book í vik­unni að hún hefði kosið ann­ars konar athygli en að hún hafi farið þessa leið, að kæra ferlið, í þeirri von að úrskurð­ur­inn breyti starfi bank­ans og að fag­legt ráðn­ing­ar­ferli verið tekið upp innan hans. „Ég vona einnig að bank­anum vegni betur í ákvörð­unum sínum undir nýrri yfir­stjórn og fari að lands­lög­um. Ég vona að á kom­andi tímum verði fólk metið að verð­leik­um.“

Þetta er í þriðja sinn frá árinu 2012 sem Seðla­banki Íslands ger­ist brot­legur við jafn­rétt­islög. Öll brotin áttu sér stað áður en að Ásgeir Jóns­son, sem tók við emb­ætti seðla­banka­stjóra af Má Guð­munds­syni í ágúst 2019, tók við starf­inu.

Eftir sam­ein­ingu Seðla­banka Íslands og Fjár­mála­eft­ir­lits­ins um liðin ára­mót þá starfa nú þrír karlar á upp­lýs­inga­sviði bank­ans, Stefán Jóhann Stef­áns­son, sem er titl­aður rit­stjóri, Sig­urður Val­geirs­son, sem var upp­lýs­inga­full­trúi Fjár­mála­eft­ir­lits­ins, og Stefán Rafn.