Alls hafa tæp­lega sjö þús­und lands­menn tekið úr 14,5 millj­arða króna af sér­eign­ar­sparn­aði sínum eftir að það var heim­ilað í fyrsta efna­hag­s­pakka rík­is­stjórn­ar­innar til að bregð­ast við áhrifum kór­ónu­veirunn­ar, sem fram fór 21. mars síð­ast­lið­inn. 

Fram til næstu ára­móta eru áætl­aðar greiðslur upp á 18 millj­arða króna. Í heild­ina eru áætl­aðar útgreiðslur sem nema 19,8 millj­örðum króna sem dreifast fram í mars 2022. Í upp­hafi var reiknað með að umfang þessa úrræðis yrði tíu millj­arðar króna á 24 mán­aða tíma­bili og því stefnir í að úttekt á sér­eign­ar­sparn­aði verði tvisvar sinnum það sem búist var við. 

Þetta kemur fram í minn­is­blaði Bjarna Bene­dikts­son­ar, fjár­mála- og efna­hags­ráð­herra, um yfir­lit yfir stöðu stærstu efna­hags­að­gerða vegna COVID-19, sem kynnt var í rík­is­stjórn 14. ágúst síð­ast­lið­inn. Miðað við þetta er með­al­greiðsla á hvern þann sem hefur nýtt sér úrræðið um hálf milljón króna.

Fækkar í hópi þeirra sem nýta úrræðið

Heim­ildin felur í sér að ein­stak­lingum er gert kleift að ganga á eigin sparn­að, en þeir þurfa hins vegar að greiða skatt af honum við útgreiðslu líkt og ef þeir tækju hann út á efri árum. Aðgerðin er því tekju­öfl­un­ar­að­gerð fyrir rík­is­sjóð. Margir lands­menn nýta nú þegar sér­eign­ar­sparnað sinn til að greiða niður hús­næð­is­lán, en ef sú leið er valin nýtur útgreiðslan skatt­frels­is.

Í minn­is­blað­inu kemur fram að heldur hafi fækkað í hópnum sem fær greitt út í hverjum mán­uði. Í byrjun yfir­stand­andi mán­aðar voru 2,2 millj­arðar króna greiddir út til 4.365 ein­stak­ling­ar. Mán­uði fyrr voru greiddir út þrír millj­arðar króna til 5.798 ein­stak­linga. 

Opið er fyrir umsóknir út þetta ár þannig að heild­ar­um­fang aðgerð­ar­innar verður ekki ljóst fyrr en að þeim tíma liðnum en hver ein­stak­lingur má taka út allt að 12 millj­ónum króna. Útgreiðslan dreif­ist með jöfnum greiðslum á allt að 15 mán­aða tíma­bil að hámarki 800 þús­und á mán­uði.

Þjóðin þegar búin að eyða miklu af sér­eign

Sam­bæri­leg aðgerð var sett í gang í kjöl­far banka­hruns­ins. Þá tóku lands­menn um fjórð­ung af öllum sér­eign­ar­sparn­aði í land­inu út úr kerf­inu, eða hátt í 100 millj­arða króna.

Kjarn­inn greindi frá því fyrr á þessu ári að um síð­ustu ára­mót höfðu lands­menn nýtt 73,5 millj­arða króna af sér­eign­ar­sparn­aði sínum til að greina niður hús­næð­is­lán eða sem útgreiðslu fyrir íbúð frá því að úrræðin tóku gildi um mitt ár 2014.