Við Íslend­ingar eigum nokkrar deilur sem teygja sig ára­tugi aftur í tíma. Ein þeirra er um gagn­sem­iog gæð­i þess land­bún­að­ar­kerfis sem við rek­um.

Nýverið hefur verið tölu­verð harka í þeirri deilu, í kjöl­far ákvörð­unar verð­lags­nefndar búvöru - sem er alvöru fyr­ir­bæri með mikil völd - um að verð á mjólk­ur­vörum ætti að hækka. Á meðal þeirra sem hafa látið í sér heyra er Finnur Árna­son, for­stjóri smá­söluris­ans Haga, sem var með 48 pró­sent mark­aðs­hlut­deild á íslenska dag­vöru­mark­aðnum í fyrra.

Finnur skrif­aði  grein í Frétta­blaðið fyrr í vik­unni þar sem hann sagði hækkun verð­lags­nefnd­ar­innar á smjöri óskilj­an­lega, van­hugs­aða og óábyrga. Hún sé rúm­lega þre­föld hækkun á vísi­tölu neyslu­verðs og mun hækk­unin því valda verð­bólgu. Það muni leiða til þess að neyt­endur borgi mun hærra verð fyrir smjör auk þess sem verð­tryggð lán heim­ila hækka.

Sig­ur­geir Sindri Sig­ur­geirs­son, for­maður Bænda­sam­taka Íslands, svar­aði Finni á sama vett­vangi á fimmtu­dag. Þar bendir hann meðal ann­ars á að Hagar hafi hagn­ast um 3,8 millj­arða króna á síð­asta rekstr­ar­ári og því hafi fyr­ir­tækið svig­rúm til þess að setja hækkun á mjólk­ur­vörum ekki út í verð­lag­ið. Sig­ur­geir sagði Finn einnig mega að spyrja sig að því „hvers vegna smjör hækk­aði um 5,8% í smá­sölu frá því í októ­ber 2013 og fram í júlí á þessu ári, en þá var engin hækkun á heild­sölu­verð­in­u[...]Hann er því fyr­ir­fram búinn að rukka fyrir helm­ing­inn af þeirri 11,6% hækkun sem verður 1. ágúst.“

Í nið­ur­lagi greinar Sig­ur­geirs seg­ir: „For­stjóra Haga er ætlað að gæta hags­muna fyr­ir­tæk­is­ins. Það er eðli­legt og honum hefur tek­ist ágæt­lega upp. En hann er ekki og mun aldrei verða tals­maður neyt­enda“.

Þetta eru orð að sönnu hjá Sig­ur­geiri. En sömu sögu má segja um hann sjálfan, ef mið er tekið af skýrslu Hag­fræði­stofn­unar Háskóla Íslands um mjólk­ur­vöru­fram­leiðslu á Íslandi sem birt var í júní. Þar kom fram að íslenska ríkið og eig­endur þess, íslenskir neyt­end­ur, þurfa að borga um átta millj­örðum krónum meira fyrir fram­leiðslu á mjólk á ári en ef mjólkin væri ein­fald­lega flutt inn.

Það ætti því að blasa við að í þeim deilum sem eiga sér stað á milli hags­muna­að­ila í verslun og fram­leiðslu eru sér­hags­munir í aðal­hlut­verki hjá þeim sem takast á. Hvor­ugur þeirra getur með réttu kallað sig „tals­mann neyt­enda“ þar sem báðir byggja afkomu sína á því að græða sem mest á þeim.