Eftir nokkra daga verður gengið til kosn­inga um for­mann og helm­ing stjórn­ar­manna í einu stærsta verka­lýðs­fé­lagi lands­ins, Efl­ing­u-­stétt­ar­fé­lagi. Ég hvet alla félaga í Efl­ingu að nýta lýð­ræð­is­legan rétt til að kjósa um for­yst­una í félag­inu.

Höf­undur þess­arar greinar er fyr­ir­liði A-list­ans, er í fram­boði til emb­ættis for­manns. Það er til siðs á Íslandi að segja á sér deili. Ég heiti Ingvar Vigur Hall­dórs­son, fæddur og upp­al­inn á Akur­eyri sonur Hall­dórs Guð­laugs­sonar og Borg­hildar Ingv­ars­dóttur en þau voru verka­fólk alla sína starfsæfi. Ég á 4 systk­in.

Alltaf verið virkur í starfi

Ég tengd­ist mínu stétt­ar­fé­lagi fyrst þegar ég var 16 ára gam­all og sótti fræðslu í Ölf­us­borg­ir. Þar átt­aði ég mig á því hvað stétt­ar­fé­lög eru mik­il­væg og vildi fljót­lega leggja mitt af mörk­um, varð trún­að­ar­maður á mínum vinnu­stað og svo seinna stjórn­ar­maður í Efl­ingu. Þar sá ég hversu sterk rödd Efl­ingar er í þjóð­fé­lag­inu og hversu mikið afl sam­taka­máttur fólks­ins er. Til þess þurfa þau samt að vera sam­stíga, en á það hefur stundum skort í seinni tíð.

Stolt­astur er ég af aðkomu minni að tveimur stórum verk­efn­um: Ann­ars vegar að stofnun Virk - starfsend­ur­hæf­ing­ar, en hún hefur gefið þús­undum Íslend­inga mögu­leika á að kom­ast aftur út í lífið sem virkir ein­stak­ling­ar. Hins­vegar að hafa komið að því að stofna Bjarg fast­eigna­fé­lag, sem nú er að fara að reisa 2300 ódýrar leigu­í­búðir til að bregð­ast við hús­næð­is­vand­anum sem við glímum við sem þjóð­fé­lag.

En það er af nógu öðru að taka. Hús­næð­is­vand­inn er ekk­ert að minn­ka, heldur höfum við bara hægt á aukn­ingu vand­ans. Ég hef áhuga á að halda áfram bar­áttu fyrir breyt­ingum á hús­næð­is­mark­aðn­um. Til að mynda vil ég nýta rödd félags­ins til að bæta stöðu þeirra sem vilja kom­ast af leigu­mark­aðnum og kaupa og tryggja þar með öruggt heim­ili fyrir sína fjöl­skyldu. Það er algjör­lega ófært að fólk sem greiðir háa leigu og getur staðið í skilum með hana falli á greiðslu­mati með mun lægri útreikn­aða greiðslu­byrði af lánum en leigan er. Eðli­legt væri að fólk gæti sýnt fram á greiðslu­getu með því að sýna fram á að hafa greitt leigu. Nú er fólk fast í leigu­greiðslum t.d. 200 þús­und á mán­uði en fær höfnun á greiðslu­mat upp á t.d. 150 þús­und á mán­uði. Þetta er ósann­gjarnt rugl. Við þurfum að byggja upp sann­gjarn­ara sam­fé­lag. Við þurfum rétt­lát­ari skipt­ingu á öllum svið­um. Við þurfum rétt­látari skipt­ingu á afrakstri vinn­unn­ar, aðgangi að vel­meg­un­inni og virð­ingu á öllum stig­um. Það er ófært að þær launa­hækk­anir sem við semjum um séu teknar af á hinum end­anum með lækkun bóta eða breyt­ingum á skatt­kerfi. Þar vil ég að félagið mitt beiti sínu afli. Þar vil ég beita mér!

Ávinn­ingur hirtur til baka af stjórn­völdum

En hvað er maður eins og ég að vilja upp á dekk? Það er ein­falt að svara því. Mis­skipt­ingin í þessu þjóð­fé­lagi er óþol­andi og ég vil leggja mitt af mörkum við að breyta því ástandi. Það þarf að gera stór­á­tak í hús­næð­is­málum lág­launa­fólks og það þarf að hækka laun félag­anna á lægstu töxt­un­um. Það er aug­ljóst. En það er fleira sem hefur áhrif á kaup­mátt en krón­urnar í umslag­inu. Á sama tíma og tek­ist hefur að hækka lægstu laun meira en ann­arra, hefur rík­is­valdið mark­visst skorið niður í vel­ferð­ar- og stuðn­ings­kerf­un­um. Stjórn­völd hafa bein­línis grafið undan þeim. Per­sónu­af­sláttur hefur ekki fylgt launa­þróun og við­mið­anir í vaxta- og barna­bóta­kerf­unum hafa ekki fylgt annarri þró­un. Fjár­hæðir í barna­bóta­kerf­inu hafa rýrnað að raun­gildi og tekju­skerð­ingar verið aukn­ar. Þetta kemur auð­vitað harð­ast niður á þeim sem lægst hafa laun­in. Þetta hefur ekki gerst af sjálfu sér, heldur vegna meðvit­aðra ákvarð­ana stjórn­valda, sem hafa þannig stór­aukið skatt­byrði lág­launa­fólks. Þannig hafa rík­is­stjórnir síð­ustu tveggja ára­tuga bein­línis hirt ávinn­ing­inn af launa­hækk­unum á þessum tíma og hlut­falls­lega lang­mest af þeim sem lægst hafa laun­in. Undan þessu svíður og ég vil berj­ast fyrir því að þessi þróun verði stöðvuð og henni snúið við, til við­bótar við hækkun launa verka­fólks.

Metoo bylt­ingin mun breyta sam­fé­lag­inu

Nýlega steig fram fjöldi kvenna - undir merk­inu #metoo - og sögðu sögu sína af miklu þjóð­fé­lags­meini. Stór hluti þeirra kvenna sem stigu fram eru félags­menn í Efl­ingu. Hér er verk að vinna. Ég mun beita mér af fullri hörku fyrir því að þeirri menn­ingu sem lýst er í metoo sög­unum verði breytt. Efl­ing á að vera í far­ar­broddi í bar­átt­unni fyrir rétti þolenda. Þetta er bar­átta sem snýst um almenn mann­rétt­indi.

Við erum ekki á vegum stjórn­mála­flokks

Í kosn­ingum til stjórnar Efl­ingar í mars eru nú tveir list­ar. Það er hraust­leika­merki í stóru og sterku verka­lýðs­fé­lagi að fólk vilji gefa kost á sér til for­ystu. Ég get samt ekki neitað því, að mér finnst óþægi­legt til þess að vita að stjórn­mála­flokkur skuli standa á bak­við fram­boð B-list­ans. Það eru næstum 70 ár síðan tengsl milli hreyf­ing­ar­innar og ein­stakra stjórn­mála­flokka voru rof­in. Ég geri enga athuga­semd við að ein­stak­lingar í verka­lýðs­hreyf­ing­unni og for­ystu hennar séu virkir í stjórn­mála­starfi. Við erum örugg­lega öll rammpóli­tísk. Hins vegar hringja allar við­vör­un­ar­bjöllur þegar stjórn­mála­flokkur notar allt sitt afl - leynt og ljóst - til að berj­ast fyrir til­teknu fram­boði. Það má jafn­vel halda því fram, að fram­boðið hafi komið fram af því að stjórn­mála­flokk­ur­inn lýsti eftir fram­bjóð­end­um. Þegar við bæt­ist, að helsti for­ystu­maður við­kom­andi stjórn­mála­flokks, Sós­í­alista­flokks­ins, hefur ekki hikað við að setja fyr­ir­tæki í þrot og skilja starfs­fólkið eft­ir, fyr­ir­vara­laust án launa og rétt­inda og stétt­ar­fé­lögin og Ábyrgð­ar­sjóður launa eru látin sjá um rétt­indi starfs­fólks­ins eins og gerð­ist á síð­asta ári, þá er rétt að staldra við. Ekki var áhug­anum á kjörum og rétt­indum launa­fólks fyrir að fara þá. Fólkið á B-list­anum er eflaust heilt í sínu, en ég er hræddur um að þau geri sér ekki grein fyrir því að þau eru leik­arar í leik­riti sem þau sömdu ekki hand­ritið að. Þetta er hættu­leg þróun og ég vil með öllum mætti koma í veg fyrir það stjórn­mála­flokk­ur, hvort sem það er Sós­í­alista­flokkur Gunn­ars Smára Egils­sonar eða ein­hver ann­ar, nái tökum á þessu félagi sem mér þykir svo vænt um.

Ég hef alltaf trúað á að þá aðferð að láta verkin tala frekar en að fólk blási sjálft sig út. Ég bið félaga í Efl­ingu um stuðn­ing við A list­ann í kosn­ingum um nýja for­ystu í félag­inu. Við munum láta verkin tala.

Höf­undur er for­manns­efni A-list­ans í fram­boði til stjórnar í Efl­ingu