COVID-19 leysir ekki loftslagsvanda en sýnir hvað hægt er að gera

Þó að samkomu- og ferðatakmarkanir hafi orðið til þess að losun koltvíoxíðs hefur dregist saman á heimsvísu í ár hefur það lítil sem engin áhrif á uppsöfnun lofttegundarinnar í lofthjúpi jarðar. En það má margt læra af faraldrinum.

Fjallið Namsan  í Seúl í Suður-Kóreu milli daga þar sem mengun í borginni er mikil og lítil.
Fjallið Namsan í Seúl í Suður-Kóreu milli daga þar sem mengun í borginni er mikil og lítil.
Auglýsing

Aðgerðir vegna kór­ónu­veiru­far­ald­urs­ins hafa haft lítil áhrif á magn koltví­oxíðs í and­rúms­loft­inu. Þó að losun koltví­oxíðs hafi minnkað umtals­vert í ár hefur það að mati vís­inda­manna við Alþjóð­legu veð­ur­stofn­un­ina (WMO) aðeins haft smá­vægi­leg áhrif á upp­söfnun loft­teg­und­ar­inn­ar.



Gróð­ur­húsa­loft­teg­undir sem los­aðar eru, s.s. koltví­oxíð og met­an, safn­ast upp í loft­hjúpi jarð­ar. Það hafa þær gert í gegnum ára­tug­ina og þó að losun drag­ist tíma­bundið saman hefur það lítið að segja.



Með Par­ís­ar­sátt­mál­anum skuld­bundu þjóðir heims sig til að draga úr losun þess­ara loft­teg­unda sem m.a. fara út í and­rúms­loftið með bruna jarð­efna­elds­neyt­is. Gróð­ur­húsa­loft­teg­undir gleypa varma­geislun frá jörðu og hita þannig yfir­borð henn­ar. Þessi gróð­ur­húsa­á­hrif valda hlýnun jarðar og ógna mat­væla­fram­leiðslu, hækka yfir­borð sjávar og ýta undir öfga­full veð­ur­fyr­ir­bæri á borð við hvirf­il­bylji, þurrka og flóð.  

Auglýsing



Magn koltví­oxíðs í and­rúms­loft­inu jókst meira á milli áranna 2017 og 2018 en að með­al­tali allan ára­tug­inn á und­an. Í ár hefur losun loft­teg­und­ar­innar dreg­ist saman um 17 pró­sent frá síð­asta ári en vís­inda­menn telja að það muni hafa lítil áhrif á heild­ar­magn hennar í and­rúms­loft­inu og að sveiflan sé innan þeirra marka sem hún oft er frá nátt­úr­unnar hendi milli ára.



Fram­kvæmda­stjóri Alþjóða veð­ur­stofn­un­ar­inn­ar, Pett­eri Taalas, segir að áhrif sam­komu- og ferða­tak­mark­ana eru aðeins „lít­ill dep­ill“ á lofts­lagskúrf­unni til lengri tíma lit­ið. „Við verðum að halda áfram að fletja hana út,“ segir hann, svo að árangur af sam­drætti í losun komi í ljós.



Veð­ur­stöðvar sem mæla magn koltví­oxíðs í and­rúms­loft­inu hafa margar hverjar sýnt að það hefur haldið áfram að aukast í ár þrátt fyrir tak­mark­anir á athöfnum manna í far­aldr­in­um. Ein mik­il­væg­asta veð­ur­stöðin sem safnar slíkum gögnum er á Hawaii og sam­kvæmt henni er aukn­ingin í ár miðað við það síð­asta tölu­verð. Sömu sögu er að segja frá mæl­ingum stöðvar sem stað­sett er í Tasmaníu utan við Ástr­al­íu. Magn ann­arra gróð­ur­húsa­loft­teg­unda, s.s. met­ans, hefur einnig auk­ist.



Þrátt fyrir að aðgerðir í far­aldr­inum hafi ekki minnkað magn þess­ara gróð­ur­húsa­loft­teg­unda, þar sem þær hafa langan líf­tíma í and­rúms­loft­inu, telur Taalas reynsl­una sem fékkst á fyrstu mán­uðum árs­ins skipta máli.



„Far­aldur COVID-19 er ekki lausnin á lofts­lags­vand­an­um,“ segir hann við BBC. Hins vegar hafi hann sýnt hvaða áhrif algjör breyt­ing á iðn­aði okk­ar, orku­nýt­ingu og sam­göngum getur haft og til hvaða metn­að­ar­fullu aðgerða þurfi að grípa til að draga úr los­un­inni. „Þær breyt­ingar sem þarf að ráð­ast í eru efna­hags­lega og tækni­lega mögu­legar og myndu aðeins hafa smá­vægi­leg áhrif á hvers­dags­líf okk­ar.“



Við þurfum á þínu framlagi að halda

Þú getur tekið beinan þátt í að halda úti öflugum fjölmiðli.

Við sem vinnum á ritstjórn Kjarnans viljum hvetja þig til að vera með okkur í liði og leggja okkar góða fjölmiðli til mánaðarlegt framlag svo við getum haldið áfram að vinna fyrir lesendur, fyrir fólkið í landinu.

Kjarninn varð níu ára í sumar. Þegar hann hóf að taka við frjálsum framlögum þá varð slagorðið „Frjáls fjölmiðill fyrir andvirði kaffibolla“ til og lesendur voru hvattir til að leggja fram í það minnsta upphæð eins kaffibolla á mánuði.

Mikið vatn hefur runnið til sjávar á þeim níu árum sem Kjarninn hefur lifað. Í huga okkar á Kjarnanum hefur þörfin fyrir fjölmiðla sem veita raunverulegt aðhald og taka hlutverk sitt alvarlega aukist til muna.

Við trúum því að Kjarninn skipti máli fyrir samfélagið.

Við trúum því að sjálfstæð og vönduð blaðamennska skipti máli.

Ef þú trúir því sama þá endilega hugsaðu hvort Kjarninn er ekki allavega nokkurra kaffibolla virði á mánuði.

Vertu með okkur í liði. Þitt framlag skiptir máli.

Ritstjórn Kjarnans: Sunna Ósk Logadóttir, Þórður Snær Júlíusson, Erla María Markúsdóttir, Arnar Þór Ingólfsson, Eyrún Magnúsdóttir og Grétar Þór Sigurðsson.


Já takk, ég vil styrkja Kjarnann!
Þorbjörn Guðmundsson
Er íslenska velferðarkerfið ekki lengur griðarstaður þeirra sem minnst hafa?
Kjarninn 11. janúar 2023
Takk fyrir og sjáumst á nýjum miðli á föstudag
Bréf frá ritstjóra Kjarnans vegna sameiningar við Stundina og þess að nýr framsækinn fréttamiðill verður til í lok viku.
Kjarninn 11. janúar 2023
Sverrir Albertsson
Vatn á myllu kölska
Kjarninn 11. janúar 2023
Lögreglumenn standa vörð um gröfurnar í námunni.
Berjast fyrir þorpi á barmi hengiflugs
Lítið þorp í Rínarlöndum Þýskalands er allt komið í eigu kolarisa. Fyrirtækið ætlar sér að mylja niður húsin og stækka kolanámu sína sem þegar þekur um 80 ferkílómetra. Þetta þykir mörgum skjóta skökku við í heimi sem berst við loftslagsbreytingar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Arnþrúður Karlsdóttir, útvarpsstjóri Útvarps Sögu.
Útvarp Saga telur fjölmiðlastyrki skapa tortryggni og bjóða upp á frændhygli
Fjögur fjölmiðlafyrirtæki hafa til þessa skilað inn umsögnum um frumvarp Lilju Alfreðsdóttur menningar- og viðskiptaráðherra, sem mun að óbreyttu framlengja núverandi styrkjakerfi til fjölmiðla.
Kjarninn 10. janúar 2023
Sólveig Anna Jónsdóttir formaður Eflingar.
Viðræðum slitið og Efling undirbýr verkfallsaðgerðir
Samtök atvinnulífsins hafa hafnað gagntilboði Eflingar um skammtímakjarasamning, sem kvað á um meiri launahækkanir en SA hefur samið um við aðra hópa á almennum vinnumarkaði til þessa. Efling undirbýr nú verkfallsaðgerðir.
Kjarninn 10. janúar 2023
Palestínski fáninn á lofti í mótmælum í Reykjavík. Ísraelskri lögreglu hefur nú verið fyrirskipað að rífa fánann niður á almannafæri.
Fánabann og refsiaðgerðir í Palestínu í kjölfar niðurstöðu Sameinuðu þjóðanna
Degi eftir að ný ríkisstjórn tók við völdum í Ísrael samþykkti allsherjarþing Sþ að fela Alþjóðadómstólnum í Haag að meta lögmæti hernáms Ísraelsríkis á Vesturbakkanum. Síðan þá hefur stjórnin gripið til refsiaðgerða og nú síðast fánabanns.
Kjarninn 10. janúar 2023
Gríðarlega mikil dæling á sandi á sér stað í Landeyjahöfn á hverju ári. Markarfljótið ber hundruð þúsunda tonna af jarðefnum út í sjó og það á til að safnast upp í mynni hafnarinnar.
Vilja sjúga sand af hafsbotni í stórum stíl og flytja út
Eftirspurn eftir íslenskum jarðefnum er gríðarleg ef marka má framkomin áform erlendra stórfyrirtækja um nýtingu þeirra. Vinsældir hafnarinnar í Þorlákshöfn eru samhliða mjög miklar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Meira úr sama flokkiErlent