Við hjá Zúistum höfum ítrekað verið spurð hvað það er sem við raun­veru­lega vilj­um. Svarið er ein­falt: Við vilj­u­m ­trú­ar­legt jafn­rétti og raun­veru­legt trú­frelsi. Við viljum lög­gjöf án ­for­rétt­inda handa trú­fé­lögum umfram önnur félög. Við viljum að hið opin­ber­a hafi engin bein afskipti af trú­ar­lífi fólks og að trú­lausir gjaldi ekki ­sér­stak­lega fyrir það að vera trú­laus­ir.

Trú­fé­lög á skrá hins opin­bera eru ein­stök ­meðal félaga að því leyti að ríkið greiðir þeim árlega styrk með hverj­u­m ­fé­lags­manni 16 ára og eldri. Á næsta ári verður þessi styrkur um 10.800 kr. á mann. Trú­fé­lög þurfa því ekki að inn­heimta eigin félags­gjöld.

Í síð­ari hluta nóv­em­ber fórum við Zúistar af ­stað með kynn­ing­ar­her­ferð á Face­book til að vekja athygli á því að fólk get­ur breytt trú­fé­laga­skrán­ingu sinni og að það skiptir máli hvar það er skráð. ­Mark­miðið er að gera fólk með­vit­að­ara um trú­fé­laga­kerfið sem hér er við lýð­i, ó­háð því hvort fólk kýs að ganga í félag Zúista. Í kjöl­farið fékk félagið mikla um­fjöllun í fjöl­miðlum og þús­undir ein­stak­linga gengu í það. Árangur okk­ar staf­aði meðal ann­ars af því að við buðum upp á kost fyrir þá sem engan kost höfðu. Við lof­uðum að bæta líf fólks í þessu lífi, sem er nokkuð sér­stakt með­al­ ­trú­fé­laga, með því að ráð­stafa sókn­ar­gjöld­unum aftur til fólks­ins. Fjöld­i þeirra sem skráðu sig gefur til kynna að mál­stað­ur­inn eigi sér góðan hljóm­grunn ­meðal Íslend­inga. Áhug­inn á fram­tak­inu fór fram úr okkar björt­ustu von­um. Fjallað hefur verið um Zúista og íslenska trú­fé­laga­kerfið í tugum fjöl­miðla um allan heim. Einnig höfum við fengið fjöl­margar fyr­ir­spurnir frá ein­stak­lingum á al­þjóða­vísu um hvernig þeir geti stutt við mál­stað­inn. Leitum við nú leiða til­ að verða við þeim ósk­um.

Núver­andi lög­gjöf um trú- og líf­skoð­un­ar­fé­lög er órétt­lát. Hún mis­munar trú­lausum og hún mis­munar trú­fé­lögum öðrum en ­rík­is­trú­fé­lag­inu. Hún felur í sér þá afstöðu rík­is­ins að göf­ugra sé að ver­a ­trúuð mann­eskja en trú­laus. Ef þú ert í trú­fé­lagi þá borgar ríkið með þér­, ­jafn­vel þótt þú borgir ekk­ert til rík­is­ins. Kjósir þú hins vegar að standa utan­ ­trú­fé­laga þá greiðir þú hlut­falls­lega meira fyrir grunn­þjón­ustu, því eng­inn kemst hjá þátt­töku í þessu kerfi. Þar að auki taka þeir tug­þús­undir Íslend­inga ­sem játa aðra trú, eða enga trú, þátt í að borga fram­lög rík­is­ins til­ ­þjóð­kirkj­unn­ar. Órétt­læti af þessu tagi er afleið­ing þess að eitt trú­fé­lag er ­jafn­ara en önn­ur. Hvað ef allir Íslend­ingar væru skyld­aðir til að borga kodda­gjald til Tann­álfs­ins vegna þess að trú­ar­leg stofnun um hann væri ­stjórn­ar­skrár­var­in? Íslend­ingar utan þjóð­kirkj­unnar eru settir í þær aðstæð­ur.

Á vef­síðu Zúista, zuist­ar.is, er að finna ít­ar­lega umfjöllum um áherslu­at­riði okkar en við látum þó fylgja með nokkur af okkar helstu bar­áttu­mál­um:

• Það er órétt­látt að trú- og lífs­skoð­un­ar­fé­lög fái styrki frá rík­inu sem félögum af öðru tagi stendur ekki til boða. Af hverju getur fólk ekki ánafnað rík­is­styrk sínum til íþrótta- og æsku­lýðs­fé­laga með sama hætti? Eða björg­un­ar­sveita? Þá er óboð­legt að þeir skatt­greið­endur sem kjósa að standa utan trú­fé­laga borgi þar af leið­andi hlut­falls­lega meira fyrir grunn­þjón­ustu.

• Það er óeðli­legt og jafn­vel hættu­legt að rík­ið krefji fólk um að gefa upp trú­ar­skoð­anir sín­ar. Að mati Zúista er þetta álíka galið og ef ríkið ræki gagna­grunn um kyn­hneigð fólks eða stjórn­mála­skoð­an­ir. Trú er mjög per­sónu­leg í eðli sínu og hver og einn ætti að fá að iðka sína trú án afskipta yfir­valda.
• Á Íslandi býr fjöl­breyttur hópur fólks af ólík­um trú­ar­leg­um- og menn­ing­ar­legum upp­runa. Hér eru fleiri en 40 skráð trú- og lífs­skoð­un­ar­fé­lög, til að virða jafn­ræð­is­regl­una og trú­frelsi getur rík­ið ekki hyglt einu trú­fé­lagi og þar með lagt þyngri byrði á trú­lausa. Ef jafn­rétti trú­fé­laga á að nást er óum­flýj­an­legt að breyta öllum lögum og stjórn­ar­skrár­á­kvæðum sem veita sumum félögum afslátt á For­rétt­inda­barn­um.

En hvernig haga Zúistar þá trú­ar­iðkun sinn­i? ­Sem dæmi má nefna sól­stöðu­há­tíð Zúista, en hún fer fram með svip­uðum hætti og ­sam­bæri­legar hátíðir ann­arra Íslend­inga. Við hefjum hátíð­ina í sept­em­ber með­ því að blóta IKEA í sand og ösku fyrir að leyfa okkur ekki að syrgja sum­ar­ið al­menni­lega áður en skrúfað er frá jóla­aug­lýs­inga­kran­an­um. Í nóv­em­ber er svo ­fár­ast yfir jóla­lögum og alltof snemm­búnum skreyt­ingum á Lauga­veg­in­um. Þeg­ar nær dregur jólum mild­umst við þó aðeins og í des­em­ber hellist hátíð­ar­and­inn ­yfir okkur þegar við til­biðjum skurð­goð á borð við neyslu­sam­fé­lag­ið, jóla­sveina (þessa rauðu sem drekka bara kóka­kóla), og konfekt. Á aðfanga­dag opnum við gjafir sem eru faldar undir sýn­is­horni úr barr­skóga­belt­inu, rétt eins og Jesús ­gerði forð­um. Við hlustum einnig mikið á ítölsk júró­visjón­lög sem eru sungin á ís­lensku af BÓ. Fyrst og fremst njótum við þó kyrrð­ar­innar á milli kaupæðanna og reynum að vera með fjöl­skyld­unni, eins og flestir gerðu áður en þeir skráðu ­sig í Zuism.

Að lokum má geta þess að eng­inn kostn­aður fellur á félags­menn fyrir utan umsýslu­kostnað við end­ur­greiðslu. Til að tryggja að stjórnin hafi engan aðgang að fjár­mun­um ­fé­lags­ins mun lög­giltur end­ur­skoð­andi einn fara með pró­kúru félags­ins. End­ur­skoð­and­inn greiðir rík­is­styrki beint til félags­manna og góð­gerð­ar­fé­laga án milli­göng­u ­stjórnar félags­ins. Í lögum Zúista er ákvæði um að félagið skuli lagt nið­ur­ þegar mark­miðum þess hefur verið náð. Þangað til munum við halda ótrauð áfram og von­andi vekja frek­ari athygli á þeirri tíma­skekkju sem núver­and­i ­trú­fé­laga­kerfi er.