Fyr­ir­tæki í verslun og þjón­ustu standa nú frammi fyrir meiri og stærri breyt­ingum í öllu rekstr­ar­um­hverfi sínu, en nokkru sinni fyrr. Breytt neyslu­hegðun alda­mó­ta­kyn­slóð­ar­innar (e. X and Y gener­ation) og breytt krafa hennar til þjón­ustu hvers konar mun hafa og hefur raunar þegar haft í för með sér miklar breyt­ingar í verslun og þjón­ustu. Breyt­ingar þessar ger­ast svo hratt að menn mega hafa sig allan við að fylgj­ast með og óhætt er að full­yrða að breyt­ing­arnar munu ger­ast á enn meiri hraða á allra næstu árum. Það er nákvæm­lega ekk­ert sem bendir til ann­ars.

En hvaða breyt­ingar eru handan við horn­ið? Það eru fjöl­mörg stór við­fangs­efni sem fólk í þessum atvinnu­greinum stendur nú frammi fyr­ir. Meðal ann­ars má nefna:

• Gervi­greind (e. artificical intellegence) er notuð í sífellt meira mæli til að koma til móts við þarfir við­skipta­vina. Hversu hratt og vel geta íslensk fyr­ir­tæki nýtt sér þessa tækni með hag­kvæmum hætti?
  
  
• Neyt­endur nota í auknum mæli radd­leit og radd­stjórn­un­ar­tækni (e. voice-recognition). Nú þegar eru stjórn­völd að vinna að því að tryggja að Íslend­ingar geti notað móð­ur­málið með þess­ari nýju tækni. En hvernig geta íslensk fyr­ir­tæki nýtt sér hana sem best og tryggt að þau séu sam­keppn­is­hæf við risa á borð við Amazon og Goog­le?
  
  
• „Blockchain“ tæknin mun halda áfram að þró­ast. Mun hún verða í auknum mæli nýtt til að rekja ferli vöru frá selj­anda til kaup­anda og hvernig munu íslensk fyr­ir­tæki geta nýtt hana til þess?
  
  
• Verða vél­menni meg­in­hluti vinnu­aflsins í vöru­húsum á allra næstu árum?
  
  
• Verða alþjóð­legir risar á borð við Amazon og Ali­baba alls ráð­andi í við­skiptum á næst­unni? Hlut­deild þeirra er þegar orðin ískyggi­lega mikil að margra mati.
  
  
• Munu versl­un­ar­mið­stöðvar í þeirri mynd sem við nú þekkjum umbreyt­ast eða jafn­vel hverfa?
  
  

Allt eru þetta mál sem þegar eru ofar­lega í umræð­unni innan versl­un­ar- og þjón­ustu­geirans í nágranna­löndum okk­ar. Fyrir fyr­ir­tæki í verslun og þjón­ustu á Íslandi er lífs­spurs­mál að vel með þró­un­inni og aðlaga sig að þess­ari nýju tækni og þessum stóru breyt­ingum til að við­halda sam­keppn­is­stöðu sinni.

Allt þetta leiðir okkur svo að því stóra og aðkallandi máli; Hvernig er mennta­kerfið okkar í stakk búið að takast á við þann nýja veru­leika sem við blasir? Þær breyt­ingar sem hér hafa verið gerðar að umræðu­efni munu kalla á breytta hugsun og breytt vinnu­brögð innan mennta­kerf­is­ins svo búa megi starfs­fólk fram­tíð­ar­innar undir nýjan veru­leika. Og mennta­kerfið verður að bregð­ast strax við, ekki eftir tvö ár eða tíu, því tækni­þró­unin í atvinnu­líf­inu geys­ist áfram á ógn­ar­hraða.

Rétt við­brögð mennta­kerf­is­ins við þeim breyt­ingum sem við bla­sa, skipta sköpum um það hvernig íslenskum fyr­ir­tækjum í verslun og þjón­ustu mun reiða af í þeim breytta veru­leika sem við blas­ir. Þarna verða allir að stefna í sömu átt, stjórn­völd, sam­tök atvinnu­rek­enda og sam­tök laun­þega. Þetta er hin stóra áskorun sem við blasir í upp­hafi árs 2019.

Höf­undur er fram­kvæmda­stjóri Sam­taka versl­unar og þjón­ustu.