Drífa Snædal, for­seti Alþýðu­sam­bands Íslands (ASÍ), gagn­rýnir nýlega launa­hækkun þing­manna harð­lega í nýjum pist­li, en laun þeirra hækk­uðu um 75 þús­und krónur í sumar upp í 1.285.411 króna grunn­laun. 

Drífa segir að með þess­ari hækkun hafi enn á ný orðið rof milli kjara æðstu ráða­manna og almenn­ings og segir að æðstu hópar sam­fé­lags­ins séu áfram sem áður und­an­skildir frá því sem um almenn­ing gild­ir. „Í jan­úar síð­ast­liðnum hækk­uðu taxta­laun um 24 þús­und krónur en almenn hækkun launa var 15.750 krón­ur. Þau sem muna kjara­bar­átt­una í upp­hafi árs 2019 vita vel hvað þurfti mikið átak til að ná slíkum árvissum hækk­unum í þriggja og hálfs árs samn­ingi. Grunn­hug­myndin var að tryggja hækkun lægstu launa umfram almenna launa­hækk­un. Þing­menn und­ir­gang­ast ekki þessa hug­mynda­fræði heldur taka hækk­unum miðað við launa­vísi­tölu opin­berra starfs­manna.“

Drífa segir að sam­fé­lags­leg sátt muni aldrei nást ef stórir hópar eru skildir eftir í lífs­gæðum og aðrir hópar telji sig und­an­skilda almennum takti. Á tímum sem þeim sem nú séu, þar sem bar­átta við kór­ónu­veiru yfir­skyggi allt, sé hætta á því að slík grund­vall­ar­mál gleym­ist. „Fólk í fram­lín­unni; sem vinnur í versl­unum og þjón­ustu, við umönn­un, kennslu og í heil­brigð­is­kerf­inu getur ekki búið við annan eins vetur og var í fyrra. Þol­mörk­unum er náð en óvissa um fram­haldið er verst. Álagið og afkomu­ótt­inn sem fylgt hefur þessum vágesti er lam­andi og því brýn­asta málið að tryggja fulla mönnun og hvíld vinn­andi fólks og aðlaga atvinnu­leys­is­trygg­inga­kerfið að sveifl­óttum vinnu­mark­aði í skugga veirunn­ar. “

Krónu­tölu­hækk­anir til að hækka lægstu launin

Skrifað var undir hina svoköll­uðu lífs­kjara­samn­inga í apríl 2019. Kjara­samn­ing­arnir náðu til yfir 110 þús­und manns á íslenskum vinnu­mark­aði en um er að ræða versl­un­ar-, skrif­stofu- og verka­fólk. Þeir gilda frá 1. apríl 2019 til 1. nóv­em­ber 2022.

­Launa­hækk­anir sem í honum fel­ast eru taldar í krón­um. Almenn laun hækk­uðu um 17 þús­und krónur frá 1. apríl 2019. Þau hækk­uðu síðan aftur um 18 þús­und krónur 1. apríl 2020, um 15.750 krónur 1. jan­úar 2021 og eiga að hækka um 17.250 krónur 1. jan­úar 2022. Þá var samið um ein­greiðslu til allra almennra launa­manna upp á 26 þús­und krónur sem var til útgreiðslu í byrjun maí 2019. 

Með því að hafa launa­hækk­anir í krónu­tölum en ekki hlut­falls­tölum átti að tryggja að þeir sem hafi hæstu launin myndu ekki hækka um fleiri krónur en þeir sem voru með þau lægstu.

Sér­stak­lega var samið um auknar hækk­anir fyrir þá sem vinna á taxta­laun­um. Alls áttu laun þeirra sem eru með kaup­taxta að hækka um 90 þús­und krónur á samn­ings­tím­an­um. Lág­marks­tekjur fyrir fullt starf verða sam­kvæmt þeim 368 þús­und krónur 1. jan­úar 2022. Auk þess hækkar des­em­ber­upp­bót úr 89 þús­und krónum í 98 þús­und krónur á samn­ings­tím­anum og orlofs­upp­bót úr 48 þús­und krónum í 53 þús­und krón­ur.