Hag­stofan gaf á dög­un­um út sitt ár­lega rit um afkomu sjáv­ar­út­vegs­ins, hag veiða og vinnslu, og nú fyrir árið 2014. Þar stað­fest­ist að góð­ærið hélt áfram í íslenskum sjáv­ar­út­veg­i, þó hreinn hagn­að­ur drægist lít­il­lega ­sam­an milli ára, þ.e. úr 18,2% árið 2013 í 15,0% 2014. Ein skýr­ing er eflaust lé­leg loðnu­ver­tíð árið 2014. EBITDA fram­legðin eða fjár­muna­mynd­unin í grein­inni er þó áfram í sögu­leg­um hæð­u­m og var rétt tæp­ir 59 millj­arðar árið 2014 sem er þar með­ enn eitt árið í röð þar sem EBITDA fram­legð­in er á bil­inu 60 og upp undir 80 millj­arð­ar­. Enda sér þessa heldur betur stað þegar þróun eig­in­fjár og arð­greiðslna í sjáv­ar­út­veg­inum er skoð­uð. 

Nú er það að sjálf­sögð­u fagn­að­ar­efni að íslenskur sjáv­ar­út­vegur standi sterkt. Greinin þurfti svo sann­ar­lega að byggja ­sig ­upp­ að nýju eftir höggið sem efna­hags­reikn­ingar fyr­ir­tækj­anna fengu á sig ­með geng­is­hrun­inu 2008. En þar með gjör­breytt­ist líka um leið afkoman og í fram­hald­inu lagð­ist allt sam­an, hag­stætt gengi fyrir útflutn­ings­grein­ar, ágæt afla­brögð og í mörg­um til­vik­um ­auk­in veiði með til­komu makríls og svo nú seinni árin ­með­ aukn­um þorsk­kvóta. Þá hafa verð á mörk­uðum í það heila tekið hald­ist há. Það er frekast nú að horf­urnar séu orðnar blendn­ari svo sem vegna áhrifa af við­skipta­banni Rússa og dauf­legum horfum um loðnu­ver­tíð auk þess sem geng­ið hefur styrkst nokk­uð. Á móti kemur ávinn­ingur af stór­lækk­uðu ol­íu­verði. 

Arður eig­end­anna 

En lítum þá aðeins á hvað þetta lang­vinna og sögu­lega góð­æri sjáv­ar­út­vegs­ins hef­ur fært eig­endum fyr­ir­tækj­anna. Í árs­lok 2008 var eig­ið ­fé ­sjáv­ar­út­vegs­ins ­nei­kvætt um lið­lega 80 millj­arða króna. Sem sagt, 80 millj­arð­ar í mín­us. Árið 2009 var greinin við núllið og síð­an ­bygg­is­t eig­ið féið upp ár af ári þar til það stóð í 185 millj­örð­um rúmum í árs­lok 2014. Þetta ger­ir 265 millj­arða króna sveiflu til hins betra í efna­hags­reikn­ingi grein­ar­innar á sjö ár­um. Þessi bati skýrist að uppi­stöðu til af góðri afkomu á þessum tíma. 

En þar með er ekki einu sinni öll sagan sögð. Þessu til­ við­bótar hafa eig­endur fyr­ir­tækj­anna greitt sjálfum sér í arð út úr fyr­ir­tækj­un­um á áður­nefndu ára­bili, 2008 til og með 2014, tæpa 50 millj­arða króna, nán­ar til­tekið 49 millj­arða sam­kvæmt nýlegri sam­an­tekt Deloitte. Og þá er sveiflan í auknu eig­ið ­fé og arð­greiðslum komin í 314 millj­arða í plús. 

Hagur eig­enda íslenskra sjáv­ar­út­vegs­fyr­ir­tækja hef­ur ­sem ­sag­t vænkast um 314 millj­arða króna á ára­bil­inu 2008 til 2014. ­Þrátt fyrir tæp­lega 50 millj­arða króna arð­greiðsl­ur á áður­nefndu tíma­bili var eig­in­fjár­hlut­fallið í grein­inn­i í heild komið í 32,3% í árs­lok 2014 og hefur ekki um langt ára­bil, ef þá nokkurn tím­ann, ver­ið hærra. 

Að vísu ber svo við að skuldir sjáv­ar­út­vegs­ins hækk­uð­u ­lít­il­lega á árinu 2014 og þá í fyrsta skipti í mörg ár. Skýrist það að ­sjálf­sögðu af því að fjár­fest­ingar eru komnar á fulla ferð í grein­inni. Það er vel og ekki van­þörf á að yngja flot­ann og efla og tækni­væða vinnsl­una. Reynd­ar er athygl­is­vert að fjár­fest­ingar fóru strax að taka vel við sér á árunum 2011 til 2013 öfugt við það sem ætla hefði mátt af um­ræð­unni þá. En eigum við nokkuð að ræða sér­stök veiði­gjöld og hvað væri sann­gjörn hlut­deild eig­anda auð­lind­ar­inn­ar, þjóð­ar­inn­ar, í auð­lind­arent­unni, umfram­hagn­að­in­um, svona í ljósi taln­anna hér að ofan og ­meðan svona vel árar? ­Nei, þess þarf tæp­ast, töl­urnar standa og ekki þarf að hafa áhyggjur af því heldur að útgerðin geti ekki gert sóma­sam­lega kjara­samn­inga við sjó­menn.