Mið­bakk­inn hefur verið að vakna til lífs­ins, með alls kyns leik og hreyf­ingu, líkt og skemmti­legur andi sé að fær­ast yfir svæð­ið. Hins­vegar getum við spurt okkur hvað koma skal í ljósi hug­mynda fjár­sterkra upp­bygg­ing­ar­að­ila sem kynntar voru til sög­unnar nýver­ið. Til­lagan minnir á risa­stóra köku­sneið sem slítur borg­ina frá höfn­inni og einka­væðir víð­átt­una og haf­flöt­inn. Þessar hug­myndir hafa sem betur fer ekki verið sam­þykktar svo von­andi er fram­tíð svæð­is­ins enn björt. 

Við höfum oft séð slíkar til­lögur áður, sem tikka í öll box við­skipta­lík­ans skipu­lags­mála til þess eins að koma koma gríð­ar­legu bygg­ing­ar­magni í gegn. Þar má meðal ann­ars sjá inn­dregnar hæðir sem hefur lengi verið ein­hvers konar und­ar­leg mála­miðlun til að minnka stórar bygg­ingar – sem verður auð­vitað aldrei raun­in. Svo er útlitið hálf þoku­kennt, ekk­ert ákveðið en samt alls­konar svo ekki sé hægt að kalla þetta “stein­steypukumb­alda” eða “gler­hall­ir”. Þegar myndir af inni­görðum eru skoð­aðar nánar má sjá óbeina fleti, samt án þess að um líf­ræna form­gerð sé að ræða. Meira eins og þessir útlits­fletir hafi verið beinir í upp­hafi en svo teygðir til svo ein­hver myndi ekki kalla þetta „kassa­laga nútíma arki­tekt­úr“. 

Það má kannski segja að það sé nokkuð ósann­gjarnt að rýna í svona myndir og hug­leiða hvers konar arki­tektúr sé á ferð og hvort þetta sem beri fyrir sjónir sé gott eða ekki. Verk­efnið felst nefni­lega ekki í að búa til arki­tektúr heldur sölu­myndir fyrir við­skipta­hug­mynd. Þá þurfum við að spyrja okkur hvort Mið­bakk­inn eigi að vera sölu­vara eða staður fyrir almenn­ing? 

Þegar við horfum aftur í tím­ann þá hefur höfnin í Reykja­vík skipað sér­stakan sess fyrir borg­ina. Þegar ég rifja upp sögur afa míns af stríðs­ár­un­um, eins og þegar hann vitj­aði ætt­ingja sem voru að koma með far­þega­skipi frá Amer­íku, þá hljóm­aði höfnin eins og staður fyrir alla. Hún mynd­aði teng­ingu við umheim­inn og var und­ir­staða lífs­við­ur­væris okk­ar. 

Það sem er að ger­ast á svæð­inu í dag lofar góðu því það er vísir að sterku almanna­rými. Jákvæð orkan gefur sterk­lega til kynna að svæðið gæti þró­ast í að vera eins og Sout­h­bank í London sem iðar af fjöl­breyti­legu mann­lífi; með hverri menn­ing­ar­stofnun á fætur ann­arri, hjóla­bretta­menn­ingu, úti­leik­húsum og mat­ar­mörk­uðum en líka fág­uðum stíg sem vísar út að ánni Thames. Þetta er ein hug­mynd um hvernig svæðið gæti þró­ast en lík­lega eru margar aðrar góðar leið­ir.

Hvað varðar hin miklu upp­bygg­ing­ar­á­form sem kynnt hafa verið er vert að halda því til haga að jarð­hæðir bygg­inga verða lík­lega opnar almenn­ingi, með kaffi­húsum og slíku. Hafn­ar­kant­ur­inn sem er bíla­stæði í dag verður nú aðgengi­legur hinum almenna borg­ara. Að því leyt­inu til mun verk­efnið aftur tikka í rétt box skipu­lags­mála. Hér erum við þó komin að þeim við­kvæma félags­fræði­lega punkti sem snýr að því hvort okkur finn­ist við til­heyra ákveðnu umhverfi, jafn­vel þó skipu­lags­skil­málar segi að við gerum það. Fjöl­mörg erlend dæmi, af svip­uðum toga með fimm stjörnu hót­el­um, sýna að svona upp­bygg­ing verður ekki fyrir alla hópa sam­fé­lags­ins.

Það er vissu­lega erfitt að gera öll svæði fyrir alla. Við erum nefni­lega fjöl­breyti­leg flóra fólks með mis­mun­andi hug­mynd­ir, vænt­ingar og lífs­við­horf. Engu að síður verða líka að vera til þessir staðir í almanna­rým­inu þar sem öllum líður eins og þeir til­heyri og séu hluti af einni heild. Umhverfið á að halda utan um okkur öll. Höfnin hefur allt til brunns að bera til að vera staður sem tengir borg­ina við víð­áttu­mikið hafið og marg­slungna sögu og menn­ingu. Hún getur verið staður sem tengir okkur öll sam­an; íbúa á öllum aldri en líka ferða­langa sem þyrstir í að sjá marg­breyti­legt mann­líf og víð­áttu­mikið hafið við sund­in. 

Höf­undur er arki­tekt.