Athygli mín hefur verið vakin á því að Pawel Bar­toszek for­seti borg­ar­stjórnar Reykja­víkur hafi and­mælt atriði í grein minni í Morg­un­blað­inu um þjóð­hags­lega óhag­kvæmni Borg­ar­línu. Pawel telur að þegar um aukna notkun eða nýja far­þega sé að ræða séu far­gjalda­tekjur mæli­kvarði á hag­kvæmni fram­kvæmdar og eigi því að reikna með í þjóð­hags­lega ábat­anum af fram­kvæmd­inni.

Þetta er hins vegar ekki rétt. Þau far­gjöld sem nýir far­þegar greiða eru að vísu tekjur fyr­ir­ far­miða­sal­ann. Þær eru hins vegar jafn­mikið tap fyrir aðra fram­leið­endur sem hinir nýju far­þeg­ar keyptu áður vörur af. Það er ekki hægt að eyða sömu tekjum tvisvar. Nið­ur­staðan er því eins og ég sagði í grein­inni í Morg­un­blað­inu að far­gjalda­tekj­urnar séu ein­ungis til­færsla.

Nýr við­skipta­maður Borg­ar­línu færir þær frá öðrum fram­leið­endum í hag­kerf­inu yfir í kassa ­Borg­ar­lín­unn­ar. Þjóð­ar­kakan vex ekki við þessa til­færslu. Þess vegna er getur hún ekki talist ­þjóð­hags­legur ábati af Borg­ar­línu.

Frá þjóð­hags­legu sjón­ar­miði er það hags­bót neyt­enda sem máli skipt­ir. Þessa hags­bót reynir hin ­fé­lags­hag­fræði­lega úttekt á Borg­ar­línu sem Pawel vísar til að mæla með þeim tíma­sparn­aði sem vænt­an­legir Borg­ar­línu­far­þegar njóta.

Jafn­vel það er ofmat þegar um nýja far­þega er að ræða, því þótt þeir hafi af því hags­bót að færa neyslu sína yfir í ferðir með Borg­ar­línu tapa þeir ábat­anum sem þeir höfðu af sínu fyrra neyslu­mynstri. Það er með öðrum orðum ein­ungis við­bót­ará­bat­inn sem þeir hafa af því að færa sig yfir í Borg­ar­línu, en ekki allur tíma­sparn­að­ur­inn, sem getur talist þjóð­hags­legur ábati af þeirri fram­kvæmd.

Höf­undur er prófessor emeritus.