Svo virð­ist sem ákveðin sjálf­um­gleði fylgi þeim sem búa á eyjum og full­vissa um að það sem á annan upp­runa sé sann­an­lega heldur síðra og ekki af hinu góða. Þetta á við um okkur Íslend­inga og ég merki þetta við­horf hjá öðrum eyja­skeggjum sem ég hef heim­sótt.

Slík sjálf­um­gleði ein­skorð­ast þó ekki við eyjar því greina má slíka hugsun innan hópa sem geta verið marg­vís­legir og mis­stór­ir. Allt upp í heilu sam­fé­lög­in. Hug­ar­farið mætti nefna eyja­hugsun og snýr að því að upp­hefja sjálfan sig, eigin menn­ingu og bak­grunn og telja ann­að, sem í hugum manna getur verið bæði ókunn­ug­legt og óþekkt, ómerki­legra. 

Það getur jafn­vel verið álitið tals­vert miklum mun óæðra og mögu­lega skað­legt. Stundum getur sú mis­munun gengið svo langt að upp rís krafa um útskúfun og útrým­ingu þessa vara­sama, ógn­andi ókunn­ug­lega sem ótt­ast er að skaði og skemmi. Það er hugsun sem vert er að linni þegar mann­kynið allt stendur frammi fyrir mik­il­væg­asta verk­efni sög­unn­ar, að tryggja áfram­hald­andi mann­sæm­andi líf á jörð. 

Hinn hreini kyn­stofn

Löngum var því trúað að Íslend­ingar væru af sér­stökum og hrein­rækt­uðum kyn­stofni. Margir telja enn að svo sé og að þennan óvenju­lega kyn­stofn, menn­ingu hans, hefðir og tungu­mál beri að vernda frá illum ytri áhrif­um. 

Kynbóta- eða arf­bóta­kenn­ingar sem byggðu á nýjum upp­götv­unum í erfða- og líf­fræði á seinni hluta nítj­ándu aldar ruddu sér til rúms í Evr­ópu og Banda­ríkj­unum á fyrri hluta þeirra tutt­ug­ustu. Kjarni stefn­unnar liggur í kenn­ingum enska vís­inda­manns­ins Francis Galtons um að mönnum væri mögu­legt að kyn­bæta eigin stofn auk félags­legs Darwin­isma Her­berts Spencer, landa hans. 

Sú hug­mynda­fræði kjarn­ast í þeirri stað­hæf­ingu að hinir hæf­ustu lifi af og því jafn­vægi ætti rík­is­valdið ekki að raska með aðstoð við þá sem minna mættu sín. Jafn­framt var hvíti kyn­stofn­inn álit­inn bera höfuð og herðar yfir alla aðra jarð­ar­búa. Þessar kenn­ingar teygðu anga sína af mis­miklu afli og mis­al­var­legum afleið­ingum inn í sam­fé­lög víða um heim. Ísland fór ekki var­hluta af því.

Mann­kyn­bóta­hug­myndin var mjög mik­il­vægur hluti kenn­inga­safns þjóð­ern­is­jafn­að­ar­flokk­ins, nas­ist­anna sem réðu lögum og lofum í Þýska­landi á árunum 1933 til 1945. Þeir gengu lengra og full­yrtu að kyn­þáttur aría væri æðstur og merkastur allra og forða bæri honum frá blöndun við aðra, hrein­ræktun var lyk­il­orð­ið. 

Stefna nas­ista byggði meðal ann­ars á því að hrein­lega bæri að eyða þeim sem voru af öðrum upp­runa og eins þeim sem ekki féllu inn í mótið sem þeir unnu með. Þeir trúðu því að inn­grip í einka­líf fólks væri mik­il­væg þjóð­ar­nauð­syn, til dæmis með ófrjó­sem­is­að­gerð­um. Eftir því sem á leið var gengið æ lengra í átt að hreinsun sam­fé­lags­ins. 

Sú skelf­ing og sú mann­vonska sem því fylgdi er enn óþægi­lega í minnum höfð. Þjóð­ar­morð var framið á Gyð­ing­um, dráp voru sam­þykkt á hópum fólks sem talið var „óæðra“ á ein­hvern hátt og þar af leið­andi óþarft í hinum aríska heim­i.  Þeim var sömu­leiðis mikið kapps­mál að finna hina einu sönnu og trúu Arí­a. 

Hug­ar­farið varð smám saman gegn­sýrt inn í þýska þjóð­ar­sál. Adolf Hitler kansl­ari Þýska­lands, Jósep Göbbels áróð­urs­mála­ráð­herra hans og ekki síst Hein­rich Himm­ler yfir­maður Gestapó og SS sveit­anna trúðu því að á Íslandi væri að finna hámenn­ingu germ­anska kyn­stofns­ins. Sá síð­ast­nefndi gerði út erind­reka til að tæla Íslend­inga til fylgilags við þýska rík­ið. 

Snemma á nítj­ándu öld tók­ust vin­sam­leg kynni með Þjóð­verjum og Íslend­ing­um, enda fyllt­ust Þjóð­verjar áhuga á menn­ingu Norð­ur­landa­þjóða og nor­rænum fræð­um. Einkum beind­ist áhugi hug­vís­inda­manna að Íslandi, sem þeir köll­uðu Sögu­eyj­una. Nokkur sam­gangur var á milli Þýska­lands og Íslands eftir valda­töku nas­ista og sem dæmi má nefna að Eva Braun, ást­kona Hitlers, heim­sótti land­ið. 

Dr. Werner Gerlach var gerður að ræð­is­maður Þriðja rík­is­ins á Íslandi árið 1939 og gekk erinda Himm­lers. Hann gerði hvað í hans valdi stóð að finna hér hinn trúa aríska kyn­stofn. Í aðdrag­anda seinni heims­styrj­ald­ar­innar fylgd­ust Þjóð­verjar náið með Íslandi og Íslend­ing­um, hern­að­ar­legt mik­il­vægi eyj­unnar var auð­vitað hluti af áhug­anum en annað og meira bjó und­ir. Þeir töldu að hér byggju óvenju góð ein­tök af göf­ugum ætt­stofni nor­rænna manna, ljós­hærð­ir, hávaxnir og sterk­byggð­ir.

Þótt Gerlach ræð­is­maður hafi verið allur að vilja gerður að þókn­ast yfir­boð­urum sínum og von­að­ist til að færa þeim fréttir af hinum hreina kyn­stofni komst hann þó að ann­ari nið­ur­stöðu varð­andi Íslend­inga. Hann taldi að þeir væru fjarri því að vera af eins „hrein­um” kyn­þætti og yfir­menn hans vildu trúa. Von­brigðin voru mik­il, hér var ekki að finna það mann­val af kyn­stofni sem nas­istar trúðu að væri ofar öðr­um. Þeir horfðu auð­vitað á heim­inn og þar af leið­andi á Íslend­inga með gler­augum sem lituð voru andúð, jafn­vel hatri á öðrum kyn­þátt­um, þjóð­ar­brotum og ýmsum þjóð­fé­lags­hópum eins og sam­kyn­hneigðum og fötl­uðu fólki.  

Werner Gerlach skrif­aði minnis­p­unkta um að Íslend­ingar væru ekki af hreinum kyn­stofni aría heldur bara af blönd­uðum upp­runa eins og flestir aðr­ir. Honum leist satt að segja illa á ástandið á lands­mönnum og sagði þá meðal ann­ars haldna þrælslund og skorti á sóma­kennd. Minnis­p­unktar Gerlachs eru varð­veittir á Þjóð­skjala­safni Íslands en hann  virð­ist ekk­ert hafa haft fyrir því að gefa yfir­boð­urum sínum skýrslur varð­andi nið­ur­stöður sínar um Íslend­inga. Mögu­legt er að það hafi ekki tek­ist áður en breskt her­lið hernam landið í maí 1940, hand­tók Gerlach og flutti af landi brott. 

Sagan sem okkur var kennd

Þegar ég gekk í barna­skóla var sú sögu­skoðun ríkj­andi að norskir vík­ingar hefðu flúið ofríki Har­alds kon­ungs hárfagra og komið sér fyrir hér með hvað eina það sem þeir gátu flutt með sér. For­feður okkar og -mæður voru þess vegna talin vera hrein­rækt­aðir vík­ingar ættuð frá Nor­egi. Uppi voru kenn­ingar um „Gullöld Íslend­inga“ sem átti að hafa nokkrar aldir uns erlent vald festi hér rætur og við tók alda­langt hnign­un­ar­skeið. 

Seinni tíma erfða­rann­sóknir hafa leitt annað í ljós um upp­runa Íslend­inga og vís­inda­menn kom­ist að annarri nið­ur­stöðu en kenn­inga­smiðir for­tíð­ar­inn­ar. Nú er talið að um 80 pró­sent karla sem hingað komu á land­náms­öld hafi verið nor­rænir en ein­ungis um 50 pró­sent kvenna. Nýlegar rann­sóknir Íslenskrar erfða­grein­ingar benda til þess að hlut­fall Kelta á fyrstu öldum Íslands­byggðar hafi verið nokkuð hærra en það er nú. 

Þau sem hingað komu voru sem­sagt líka þrælar og amb­áttir sem vík­ingar tóku með sér þaðan sem þeir gerðu strand­högg. Þetta fólk bland­að­ist svo hinum hrein­rækt­uðu Norð­mönnum og úr urðu Íslend­ing­ar. Svo þarf að hafa í huga að aðeins örlít­ill hópur var svo­kall­aðir vík­ing­ar, flestir voru bændur og búalið.

Heldur fátítt var fyrr á öldum að erlendir menn sett­ust að á Íslandi, þótt þess séu auð­vitað dæmi. Ein­hverjir Íslend­ingar geta til að mynda rakið ættir sínar til franskra og baskneskra sjó­manna auk þess sem saga Hans Jón­atans, hör­unds­dökks þræls úr Karí­ba­hafi sem sett­ist að á Íslandi snemma á nítj­ándu öld, komst í hámæli fyrir nokkrum árum. Hans Jón­atan á nokkuð stóran ætt­boga á Íslandi, hann slagar í þús­und manns ef marka má erfða­rann­sókn­ir. 

Nokkrar breyt­ingar urðu á sam­setn­ingu íslensks sam­fé­lags á síð­ustu öld þegar Íslend­ingar urðu almennt víð­förl­ari og fólk af erlendum upp­runa kaus æ oftar að setj­ast að á land­in­u. 

Nú er svo komið að ríf­lega 15% Íslend­inga eru inn­flytj­endur sam­kvæmt tölum Hag­stof­unn­ar. Börn hafa einnig verið ætt­leidd frá ýmsum svæðum jarð­ar­inn­ar, sem eru alin upp við þá siði og þau gildi sem hér ríkja. Þrátt fyrir að hafa fæðst í öðru landi geta þau ekki talist vera annað en Íslend­ing­ar. Þessi börn hafa þrátt fyrir það orðið fyrir aðkasti og verða enn vegna upp­runa síns.

Klofn­ingur þjóð­fé­laga

Við búum í sam­fé­lagi þar sem fólk sem kemur hvaðanæva að býr og vill og kýs að kalla sig Íslend­inga. Að mínu mati er það hið besta mál og ég tel að þau sem hér vilja búa eigi að vera vel­kom­in. Ekki eru allir mér sam­mála og hefur óvild í garð fólks af öðrum upp­runa bæði komið fram í orð­ræðu og í gjörðum þeirra sem telja sig vera ein­hvers konar vernd­ara menn­ingar okkar og kyn­þátt­ar. Birt­ing­ar­mynd andúð­ar­inn­ar, hat­urs­ins birt­ist meðal ann­ars í ummælum um fólk og jafn­vel lík­am­legum árás­um. Hvað eina er notað til nið­ur­læg­ing­ar. Bölsót­ast er um litaraft, upp­runa, trú­ar­skoð­anir og bara það að þau séu ekki eins og við og þar af leið­andi skuli þau fara til síns heima.

Það má líkja þessu við það hatur sem Afr­ík­u-Am­er­ík­anar verða fyrir en for­feður þeirra flestra voru fluttir sem þrælar til Banda­ríkj­anna. Nú fá þau - sem eru svo sann­ar­lega Banda­ríkja­menn - að heyra að vegna hör­unds­litar síns séu þau ekki vel­kom­in. Þessi hópur hefur heldur ekki fengið jöfn tæki­færi á við aðra og töl­fræði sýnir að kyn­þátta­hat­rið litar til dæmis við­brögð og fram­komu lög­reglu sem hand­tekur frekar hör­unds­dökt fólk heldur en hvítt. 

Öll munum við eftir hörðum mót­mælum í Banda­ríkj­unum og nú síð­ast Black Lives Matter bylgj­unni  sem berst gegn harð­ræði og ofbeldi, hófst árið 2013 og reis hátt á síð­asta ári vegna órætt­mæts dráps lög­reglu­manns á blökku­manni. Við þekkjum öll ræðu Dr. Martin Luther King Jr. þar sem hann tal­aði um þann draum sinn að jafn­rétti skyldi vera til handa öll­um. Enn er bar­átt­unni sem hann tók þátt í og lét lífið fyrir ekki lok­ið.

Þessi við­horf eru ekki ein­skorðuð við Banda­rík­in. Fólki frá Tyrk­landi var boðið að flytj­ast til Þýska­lands til að fylla í þau störf sem Þjóð­verjar gátu ekki sinnt sjálfir um miðja síð­ustu öld. Árin liðu og fyrr en varði var svo komið að þetta fólk hafði eign­ast börn sem ólust upp í Þýska­landi og taldi sig mun fremur þýsk en tyrk­nesk. Þau urðu þó fyrir miklu aðkasti sumra þeirra sem telja sig eiga rík­ara til­kall til lands­ins en þetta fólk.

Það sama var upp á ten­ingnum á Bret­landseyjum eftir að fólk, hvaðanæva frá heims­veld­inu flutti þang­að. Ind­verjar, Pakistan­ar, Jamaíku­búar svo ein­hverjir séu nefndir fengu störf sem aðrir vildu ekki sinna en þeir létu sig hafa það með það að augna­miði að eiga færi á betra lífi fyrir sig og afkom­endur sína. Þegar gengið er um Wembley-hverfið í London eða inn­flytj­enda­hverfi í öðrum löndum má glöggt sjá að enn ríkir mik­ill aðskiln­að­ur. Gettó eru ennþá til. Þau eru hverfi borga þar sem fólk af svip­uðum upp­runa býr og bland­ast ekki þeim sem fyrir eru á svæð­un­um. Þetta er þó að breyt­ast hægt og bít­andi þar sem afkom­endur þeirra sem fyrstir komu hafa fengið meiri menntun og öðl­ast frek­ari tæki­færi.  Enn er þó langt í land.

Flótta­manna­straumur sem aldrei fyrr

Ástandið í heim­inum er válegt og fólk frá átaka­svæðum og frá land­svæðum sem hafa orðið fyrir barð­inu á nátt­úru­ham­förum reynir hvað það getur að kom­ast í burtu til að öðl­ast tæki­færi til mann­sæm­andi lífs. Nú er talað um að uppi séu mestu fólks­flutn­ingar og umrót sög­unn­ar.

Íslend­ingar hafa tekið á móti flótta­mönnum sem koma hingað á vegum alþjóða­stofn­ana. Það hefur verið gert um nokk­urt skeið og nú býr hér fólk frá flestum ef ekki öllum heims­horn­um.

Útlend­inga­stofnun sér um umsóknir um dvalar og atvinnu­leyfi. Stofn­unin er gagn­rýnd reglu­lega fyrir harka­lega með­ferð á hæl­is­leit­end­um. Einnig er hún gagn­rýnd fyrir það að afgreiðsla þeirra mála sem til stofn­un­ar­innar rata taki langan tíma, jafn­vel fleiri mán­uð­i.  

Lit­róf heims­ins

Hér á landi hefur þró­unin verið hæg­ari en ann­ars stað­ar. Það gleður mig þegar ég geng um götur borg­ar­innar og sé það lit­róf mann­lífs­ins sem virð­ist vera komið til að vera. Vita­skuld setur ferða­fólk svip sinn á Reykja­vík en það er þó svo að fólk af ýmsum upp­runa hefur tekið sér ból­festu hér. 

Það var ekki algengt fyrir nokkrum tugum ára og er ég hugsa til baka þá sé ég mikla og jákvæða breyt­ingu. Nefna má að mat­ar­menn­ing okkar hefur tekið stakka­skiptum síð­ustu fjóra ára­tug­ina eða svo. Draga má þá ályktun að það hafi gerst vegna áhrifa frá fólki sem hingað kom, sett­ist að og tók mat­ar­hefðir sínar með sér. Auð­vitað er það einnig vegna þess að Íslend­ingar ferð­uð­ust um heim­inn og tóku með sér til baka nýjar upp­skriftir okkur áður ókunnar hér þar sem ýsa með kart­öflum og hamsatólg þótti full góður kostur sex daga vik­unn­ar.

Hljóð­færa­leik­arar Sin­fón­íu­hljóm­sveitar Íslands hafa iðu­lega verið af erlendum upp­runa, fólk sem hefur einnig kennt íslenskum ung­mennum á hljóð­færi og tekið ríkan þátt í tón­list­ar­líf­inu. Þetta hefur vita­skuld haft mikil og góð áhrif og ég full­yrði að þetta sé ein af ástæðum þess að íslenskt tón­list­ar­fólk er talið vera mjög fram­bæri­legt á heims­vísu. Auð­vitað valda aðrir sam­verk­andi þættir því en ekki má horfa fram­hjá þeim áhrifum sem þetta erlenda tón­list­ar­fólk hefur haft.

Það má segja með sanni að útlend­inga­hræðsla, íslamó­fóbía, þjóð­ern­is­hyggja, úti­lok­andi þjóð­ern­is­hyggja, popúl­ismi og þjóð­ern­ispopúl­ismi eru allt hug­tök sem  má heim­færa á okkar sam­fé­lag. Þetta er allt sterk birt­ing­ar­mynd eyja­hugs­un­ar­inn­ar, þar sem allt ókunn­ugt og fram­andi hlýtur að vera hættu­legt og skað­leg­t. 

Ýmsir hópar ástunda þetta fram­ferði og telja sig æðri og hærra setta þeim sem hingað koma og setj­ast að vegna þess, ja vegna þess að þeir eru „hrein­rækt­að­ir” Íslend­ing­ar. Oft er erfitt að henda reiður á hvað þetta raun­veru­lega þýð­ir, en teng­ist því að við vitnum oft í þjóð­ar­arf okkar sem er grunnur okkar menn­ing­ar. 

Margir sem ekki vilja sjá að fólk af öðrum upp­runa bland­ist Íslend­ingum stað­hæfa að við verðum að vernda tungu­mál­ið, okkar ein­staka menn­ing­ar­arf og svo fram­veg­is. Minna er rætt um það að oft er hör­unds­litur og trú­ar­brögð við­kom­andi einnig hluti af þeim for­dómum sem koma upp á yfir­borðið með reglu­legu milli­bil­i. 

Allt frá því að fyrsta umsókn um bygg­ing­ar­leyfi fyrir mosku í Reykja­vík var lögð fram 1999 hefur verið deilt um hvort og hvar hana eigi að byggja. Ýmis­legt hefur gengið á og nú árið 2021 er moska Félags múslíma á Íslandi  ennþá aðeins á teikni­borð­inu, en félagið fékk lóð við Suð­ur­lands­braut. Því var harð­lega mót­mælt en íslenskir múslímar hafa löngum iðkað sína trú í hús­næði sem er ætlað fyrir skrif­stofur og léttan iðn­að.

Far­and­verka­fólk í sífellt smærri heimi

Heim­ur­inn er að breyt­ast og það hratt.  Sam­verk­andi þættir verða til þess að fólk ferð­ast á milli heims­horna í leit að tæki­færum, vinnu og betra lífi. Hér má til dæmis nefna það að íbúar Bangla­dess stóla á tekjur sem koma frá löndum sínum sem vinna erlendis og senda inn­komu sína að stórum hluta heim til stuðn­ings og fram­færis fjöl­skyldna sinna. 

Algengt er að fólk vinni ann­ars staðar en í sínu landi og eru eins­konar alþjóð­legt far­and­verka­fólk.  Hér heima hefur verið stuðst við vinnu­afl sem þetta við stór­fram­kvæmdir eins og við bygg­ingu Kára­hnjúka­virkj­unn­ar. Ekki má heldur gleyma því að auð­menn heims­ins búa eða dvelja þar sem þeim þykir þægi­leg­ast hverju sinni, en staða þeirra er vita­skuld önnur en þeirra er að framan grein­ir. 

Lofts­lags­váin spilar inn í og þegar hungur eða aðrar ógnir steðja að reynir fólk að kom­ast í burtu til þess að öðl­ast betra líf fyrir sig og sína.  Löngu er orðið tíma­bært að slíðra sverðin og gera okkur grein fyrir því að þó að við séum upp­runnin frá mis­mun­andi svæðum jarð­ar­innar eigum við það einmitt sam­merkt að vera íbúar þess­arar plánetu. Við búum öll á sömu eyj­unn­i.  

Þegar grannt er skoðað erum við að mestum hluta eins.  Húð­litur okkar ræðst að miklum hluta af því hvaðan við erum ætt­uð.  Þannig eru þau sem eru upp­runnin frá sól­rík­ari og heit­ari svæðum jarð­ar­innar dökk á hör­und og við sem búum á norð­læg­ari slóðum erum það síð­ur.

Trú­ar­brögðin sem enn hafa mikil áhrif á líf okkar flestra eru oft af svip­uðum meiði og urðu til undir margs­konar áhrif­um. Kristni tekur mið af kenni­setn­ingum Gamla testa­ment­is­ins. Í gyð­ing­dómi er Jesú tal­inn með spá­mönn­un­um. Um sama Guð er að ræða og sömu­leiðis í islam sem er auð­vitað upp­runnin frá svip­uðu heims­svæði og undir sömu áhrif­um.  

Trú­ar­brögð fá lán­aðar kenni­setn­ingar hvert frá öðru en þegar fólk sem aðhyllist eina kenni­setn­ingu umfram aðra telur að ofbeldi sé boð­legt til boð­unar hennar er fokið í flest skjól. Ofsóknir á hendur þeim sem ekki hlíta „hinni einu sönnu trú” sem er ráð­andi afl í það skiptið eru dag­legt brauð enn þann dag í dag.

Kristin kirkja er langt í frá sak­laus af því að voða­verk hafi verið framin í nafni henn­ar. Páfar hvöttu til þess að  kross­ferðir voru farnar til lands­ins helga og stríð í Evr­ópu voru oft háð með vit­und og vilja kaþ­ólsku kirkj­unn­ar.  Kirkju­stofn­anir hafa stutt valda­menn sem síðar frömdu voða­verk og svo má lengi telja. 

Nú eru valda­taka Tali­bana í Afganistan ofar­lega á baugi, einnig voða­verk Boko Haram í vest­ur- og mið­hluta Afr­íku, hryðju­verk Al-Kaída og ann­ara öfga­hópa sem telja sig hafa valdið og vit­neskj­una til að boða sína trú sem þá einu réttu. Þeir pína og drepa fólk á skelfi­legan máta og alltaf eru það konur og börn sem verða verst úti.

Kaþ­ólska kirkjan hefur loks­ins geng­ist við ýmsum voða­verkum og seg­ist rann­saka mál ódæð­is­manna innan vébanda henn­ar.  Hér er um að ræða slæma með­ferð á skjól­stæð­ingum kirkj­unn­ar, kyn­ferð­is­of­beldi og annað ofbeldi sem kost­aði líf og olli mik­illi þján­ingu.

Burt séð frá trú­ar­stofn­unum hafa frum­byggjar í Ástr­al­íu, Banda­ríkj­un­um, Kanada og Nýja Sjá­landi orðið fórn­ar­lömb hræði­legra voða­verka. Ótal dæmi eru um það að frum­byggja­börn hafi verið tekin frá for­eldrum þeirra alfarið gegn vilja þeirra og sett í fóstur eða inn á stofn­anir eins og heima­vista­skóla kaþ­ólskra í Kanada. 

Börnin sem lentu í þessum hremm­ingum máttu þola margt miður gott og sum þeirra létu lífið langt um aldur fram vegna slæms aðbún­aðar og með­ferðar á þeim.  Þetta var gert til þess að freista þess að reyna að afmá menn­ingu frum­byggj­ana, tungu­mál þeirra og sjálfs­mynd. 

Í Kína eiga ofsóknir sér stað gegn Róhingja-múslímum og svo má lengi telja.  Stöðva þarf öll þau óskap­legu voða­verk sem framin hafa verið af þeim sem telja sig öðrum æðri.  Það ger­ist ekki fyrr en við, mann­kynið sem heild komum okkur saman um að við erum ekki af kyn­þáttum eða trú­ar­hópum fyrst og fremst heldur ein­fald­lega mann­eskjur sem allar hafa sama rétt. Við búum öll á sömu eyj­unn­i. 

Þetta þarf ekki að þýða það að fólk fái ekki að iðka trú sína í friði, tala sitt tungu­mál eða að njóta menn­ing­ar­arfs síns, þvert á móti. En oflát­ungs­hætti og kúgun verður að linna.

Það sem liggur að baki þessu grein­ar­korni er sú hugsun að við jarð­ar­búar þurfum að taka saman höndum sem aldrei fyrr til að eiga mögu­leika á að lifa mann­sæm­andi líf­i.  Að gefa færi á því að skila bláa hnett­in­um, eyj­unni okk­ar, í við­un­andi horfi til þeirra sem á eftir okkur kom­a. 

Mér hefur orðið tíð­rætt um það sem ég kalla Ham­fara­kyn­slóð­ina, mína kyn­slóð sem er komin á fremsta hlunn með að klúðra málum svo kyrfi­lega að ekki verður aftur snú­ið. Litlu skiptir hvar við búum þar sem áskor­an­irnar eru á heims­vís­u. 

Þegar svo er komið er ekk­ert pláss fyrir kyn­þátta­for­dóma, úti­lok­andi trú­ar­of­stæki, ofur­trú á eigið ágæti og annað það sem aðgreinir okkur í stað þess að sam­eina. Ef fram­tíðin á að vera björt er alveg til­valið að tryggja að svo verði fyrir alla eyja­skeggja jarð­ar­innar sem voru og eru alls­konar og verða þannig um ókomna fram­tíð.

Höf­und­ur­inn er kvik­mynda­gerð­ar­maður og höf­undur bók­ar­innar The Ban­ana Gar­den.