Skrifari þessarar greinar bjó í London á áttunda áratug síðustu aldar. Einhverju sinni var í breska sjónvarpinu, BBC, þáttur um nýja skólphreinsunarstöð í nágrenni borgarinnar. Hreinsunarstöð þessi var sögð afar fullkomin og „notaða“ vatnið svo hreint eftir að hafa farið í gegnum stöðina að það var nothæft til margra hluta, ekki þó til drykkjar, matreiðslu og steypibaða. Gas sem myndaðist við hreinsunina var nýtt til orkuframleiðslu í stöðinni.
Sjónvarpsþátturinn vakti talsverða athygli og nokkrir sérfræðingar sem rætt var við í þættinum sögðu eitthvað á þá leið að vatnið væri gull framtíðarinnar. Ekki skildu allir þau ummæli. En nú er öldin önnur.
Singapúr Singapura Singapore
Borgríkið Singapúr, er í hópi minnstu ríkja heims. Að flatarmáli aðeins um 700 ferkílómetrar,til samanburðar er höfuðborgarsvæðið (Reykjavík og nágrannasveitarfélögin) rúmir 1000 ferkílómetrar. Í þessu litla landi búa um það bil 5.6. milljónir, stærstur hluti af kínverskum uppruna. Nær allir landsmenn búa á stærstu eyjunni Singapúr, en alls samanstendur ríkið af rúmlega 60 eyjum. Bretinn Stamford Raffles er talinn stofnandi Singapúr, en árið 1819 stofnaði hann þar umskipunar- og fríhöfn.
Raffles var þá landstjóri á Súmötru en Breta vantaði um þetta leyti höfn á siglingarleiðinni til Kína. Umsvifin jukust hratt og íbúunum fjölgaði sömuleiðis. Höfnin er nú meðal hinna stærstu í heimi, um hana fara daglega 90 þúsund vörugámar. Singapúr var löngum undir yfirráðum Breta og Japana, tilheyrði svo sambandsríkinu Malasíu eftir að það varð sjálfstætt árið 1957. Árið 1965 varð Singapúr til sem sjálfstætt ríki í kjölfar ósættis stjórna Singapúr og Malasíu.
Ferðamenn, viðskipti og peningar
Eyjan Singapúr, þar sem nær allir landsmenn búa, er í raun ein borg. Borgin er ein mikilvægasta fjármálamiðstöð heims, mjög mikilvæg viðskiptaborg og eins og áður sagði er starfsemin í kringum höfnina geysimikil, á síðasta ári var höfnin sú fimmta mest notaða í heimi.
Verg þjóðarframleiðsla er ein sú mesta í heimi, en launaójöfnuður jafnframt mikill og vinnudagurinn langur. Ferðamennska er mjög mikilvæg tekjulind, á síðasta ári komu tæpar 13 milljónir ferðamanna til landsins. Singapúr er vinsæll viðkomustaður, flestir ferðamenn stoppa í tvo daga og halda svo annað.
Glæra gullið
Árið 1965 Þegar Singapúr varð sjálfstætt ríki gerði stjórn landsins samkomulag við stjórn Malasíu um lagningu vatnsleiðslu. Með samningnum, sem var til margra áratuga, var Singapúr tryggt tiltekið magn neysluvatns en auk þess komu Singapúrar upp búnaði til að vinna ferskvatn úr sjó. Með síauknum ferðamannastraumi og þörfinni fyrir vatn duga þessar ráðstafanir ekki og Singapúrar vilja gjarna verða að mestu sjálfbjarga og ekki háðir Malasíu en milli þessara þjóða ríkir takmörkuð vinátta. Nú hafa Singapúrar hleypt af stokkunum risastóru verkefni, verkefni sem á sér vart hliðstæðu.
Sewerage Superhighway holræsahraðbrautin
Nafnið á þessu risaverkefni er kannski ekki sérlega aðlaðandi en hins vegar lýsandi. Singapúrar segja þetta verða eitt fullkomnasta holræsa- og vatnshreinsunarkerfi sem fyrirfinnist í veröldinni, en framkvæmdirnar hófust í nóvember í fyrra. Holræsahraðbrautin verður rúmlega 30 kílómetra löng og liggur 35 – 55 metrum undir yfirborði jarðar. Í lögnina fer vatn (og annað) úr salernum, vöskum niðurfallsrörum, við hús og á götum og frá fyrirtækjum. Hraðbraut er kannski ekki réttnefni en þessi langa lögn samanstendur af mörgum risastórum kerjum og hallinn á lögninni sér til þess að það sem í rörunum er færist á milli kerjanna, svipað og gerist í rotþróm.
Margs konar hreinsibúnaður á hraðbrautinni sér til þess að þegar komið er á leiðarenda rennur tandurhreint vatn úr lögninni. Þetta endurnýtta vatn fær heitið „NEWater“. Þess konar vatn fyrirfinnst nú þegar en tilraunir með „mini“ útgáfur af nýju lögninni hafa staðið yfir um nokkurra ára skeið. Með þessu nýja hreinsunar- og endurnýtingarkerfi telja stjórnvöld í Singapúr að vatnsþörf landsins verði að mestu leyti fullnægt næstu áratugina. Holræsahraðbrautin á að vera komin í gagnið árið 2025, kostnaðurinn er áætlaður jafngildi 900 milljarða íslenskra króna.
NEWater í kranana og búðirnar?
Þegar umhverfisráðherra Singapúr kynnti Holræsahraðbrautina drakk hann sjálfur „NEWater“ úr flösku og útdeildi flöskum með samskonar vatni til viðstaddra. Sumir dreyptu á vatninu og staðfestu fullyrðingar ráðherrans um bragðgæði vatnsins. Þegar ráðherrann var spurður hvort þetta endurnýtta vatn myndi í framtíðinni buna úr krönunum á singapúrskum heimilum svaraði hann játandi. „Flestir Singapúrar kaupa flöskuvatn til drykkjar“ sagði ráðherrann „ég býst ekki við að það breytist, að minnsta kosti ekki fyrst um sinn“. Ráðherrann sagðist heldur ekki búast við að „NEWater“ á flöskum yrði til sölu í búðum „það er of stór biti í hugum flestra að drekka flöskuvatn, sem áður hefur verið sturtað niður úr klósettinu heima.“
