Icelandair og Flug­freyju­fé­lag Íslands (FFÍ) skrif­uðu í nótt undir nýjan kjara­samn­ing sem gildir til 30. sept­em­ber 2025. Í til­kynn­ingu frá Icelandair segir að samn­ing­ur­inn sé í sam­ræmi við þau mark­mið sem lagt var upp með um að auka vinnu­fram­lag og sveigj­an­leika fyrir Icelandair en á sama tíma verja ráð­stöf­un­ar­tekjur flug­freyja og flug­þjóna.

Í til­kynn­ingu frá Flug­freyju­fé­lag­inu, sem hefur verið með lausa samn­inga frá 1. sept­em­ber í fyrra, segir starfs­ör­yggi félags­manna hafi verið eitt af aðal­á­herslu­at­riðum samn­inga­nefndar í við­ræð­un­um. Félagið finni til ábyrgðar gagnar stöð­unni sem hafi verið uppi, sýnt mik­inn samn­ings­vilja og verið til­búið að leggja sitt lóð á vog­ar­skál­arnar og mæta fyr­ir­tæk­inu á erf­iðum tím­um. 

Guðlaug Líney Jóhanns­dótt­ir, for­maður Flug­freyju­fé­lags­ins, segir að með nýjum samn­ingi kom það til móts við Icelandair í því gjör­breytta lands­lagi sem blasir við fyr­ir­tæk­inu og gerir því kleift að auka sam­keppn­is­hæfni og sveigj­an­leika félags­ins. Samn­ing­ur­inn verður kynntur fyrir félags­mönnum næst­kom­andi föstu­dag og verða greidd um hann atkvæði í kjöl­farið

Bogi Nils Boga­son, for­stjóri Icelandair Group, fagnar und­ir­skrift­inni og segir hana mik­il­vægan þátt í fjár­hags­legri end­ur­skipu­lagn­ingu Icelanda­ir. Auk þess sé hún liður í að auka sam­keppn­is­hæfni þess til lengri tíma. „Tölu­verðar breyt­ingar til ein­föld­unar voru gerðar frá fyrri samn­ingi sem fela í sér aukið vinnu­fram­lag og auk­inn sveigj­an­leika til þró­unar á leiða­kerfi Icelandair en samn­ing­ur­inn tryggir jafn­framt góð kjör og sveigj­an­leika fyrir starfs­fólk. Með þessum samn­ingi eru flug­freyjur og flug­þjónar að leggja sitt af mörkum til að styrkja rekstr­ar­grund­völl Icelandair til fram­tíð­ar.“

Icelandair á bjarg­brún­inni

Það nær algjöra stopp sem varð á flug­um­ferð í heim­inum sam­hliða útbreiðslu COVID-19 og sú mikla óvissa sem er uppi um ferða­þjón­ustu vegna þessa hefur haft gríð­ar­leg áhrif á Icelanda­ir. Félagið hefur notið fjöl­margra úrræða stjórn­valda eins og hluta­bóta­leið­ar­innar og styrkja til að segja fólki upp í mæra mæli en nokk­urt annað fyr­ir­tæki. Samt hefur blasað við lengi að Icelandair þarf að ná sér í nýtt fé til að lifa af. Og það ætlar fyr­ir­tækið að gera í hluta­fjár­út­boði sem á að hefj­ast í lok mán­að­ar. Þar ætlar það sér að sækja allt að 200 millj­ónir dali, um 28 millj­arða króna á gengi dags­ins í dag.

Lyk­il­breyta í því að geta sótt það fé var að semja upp á nýtt lyk­il­starfs­fólk. Samn­ingar þeirra þóttu óhag­stæðir í augum fjár­festa og draga úr sam­keppn­is­hæfni Icelanda­ir.

Flug­menn og flug­virkjar Icelandair voru þegar búnir að semja um lang­tíma­kjara­samn­inga. Því stóðu flug­freyjur og -þjónar fyr­ir­tæk­is­ins einir eftir af lyk­il­stéttum sem þurfti að ná nýju sam­komu­lagi við, sem gæti liðkað fyrir fjár­hags­legri end­ur­skipu­lagn­ingu Icelanda­ir. 

Flug­menn sam­þykktu að vinna meira, að fækka frí­dög­um, frysta laun í þrjú ár og skrif­uðu undir samn­ing sem gildir til 2025, til að tryggja fyr­ir­sjá­an­leika. Þetta á að skila 22 pró­sent auk­inni fram­leiðni frá flug­mönn­unum fyrir Icelandair og kostn­aður á hvern sætis kíló­meter (e Cost per Availa­ble seat kilometer eða CASK) lækkar um 25 pró­sent. 

Flug­virkjar gerðu líka lang­tíma­samn­ing, sem gildir út árið 2025. Í honum felst meðal ann­ars meiri sveigj­an­leiki fyrir Icelandair að útvista ákveðnum verk­efnum flug­virkja. 

Mörg verk­efni eftir

Enn er ansi margt annað eftir sem þarf að ganga upp til að hluta­fjár­út­boðið fari fram og geti mögu­lega skilað til­ætl­uðum árangri. Í fyrsta lagi þarf að semja við lán­veit­endur og leigu­sala. 

Stærstu lán­veit­endur Icelandair eru rík­is­bank­arnir tveir, Íslands­banki og Lands­bank­inn, og banda­ríski bank­inn CIT Bank. 

Við­mæl­endur Kjarn­ans telja borð­leggj­andi að þessir kröfu­hafar þurfi að breyta kröfum í hlutafé til að hægt verði að ná í nýtt hlutafé í rekst­ur­inn. Ekki sé til­hlýði­legt að kröfu­hafar sitji einir eftir með að fá allt sitt, þegar allir aðrir sem tengj­ast Icelandair þurfa að taka á sig aðlögun vegna aðstæðna. Hið minnsta þurfi að veita félag­inu langt greiðslu­hlé og breyta ýmsum skil­málum í lána­samn­ing­um, mögu­lega á þann veg að um verði að ræða breyti­lega samn­inga sem verði ein­fald­lega breytt í hlutafé náist ekki ákveð­inn árangur í rekstr­ar­við­snún­ing­i.  

Það á einnig eftir að ganga frá sam­komu­lagi við íslenska ríkið um fyr­ir­greiðslu, en það hefur þegar gefið óljóst vil­yrði um að eiga sam­tal um veit­ingu lána­línu eða ábyrgð á lánum til félags­ins. Sú fyr­ir­greiðsla er hins vegar bundin við að hag­stæð nið­ur­staða liggi fyrir í samn­inga­við­ræðum við lán­veit­end­ur, leigu­sala og birgja og að hluta­fjár­út­boðið gangi vel. 

Gangi allt ofan­greint eftir er því verk­efni ólokið að semja við flug­véla­fram­leið­and­ann Boeing um að losna undan kaup­samn­ingum á þeim Boeing 737 Max vélum sem Icelandair hefur enn ekki fengið afhend­ar, og um frek­ari skaða­bætur vegna þeirra sem félagið hefur þegar keypt en getur ekki notað vegna kyrr­setn­ingar á vél­un­um. Þær við­ræður eru skil­greindar „í gangi“ af Icelanda­ir. 

Svo þarf að sann­færa fjár­festa um að setja tugi millj­arða króna inn í Icelanda­ir. Þar er helst horft til íslenskra líf­eyr­is­sjóða.