Samkvæmt nýjum fiskveiðisamningi á milli Grænlands og Evrópusambandsins (ESB) mun grænlenska ríkið fá tæplega þrjá milljarða króna frá ESB næstu tvö árin vegna veiða evrópskra skipa á Grænlandsmiðum. Greiðslur ESB nema tæpum 120 krónum á hvert kíló af fiski, sem er líklega fjórum sinnum hærra verð en íslensk fyrirtæki greiða ríkinu í veiðigjöld og tekjuskatt fyrir fiskveiðar.
Greint var frá samningnum á milli Grænlands og ESB í fréttatilkynningu á heimasíðu grænlensku ríkisstjórnarinnar í síðasta mánuði, en samkvæmt henni munu greiðslurnar bæði innihalda leyfi á afnot á veiðiheimildum og þróunaraðstoð til grænlenska sjávarútvegsins. Samningurinn gildir út næstu fjögur árin, en búist er við að Grænland fái um 141 milljón danskra króna fyrstu tvö árin, sem samsvarar 2,95 milljörðum íslenskra króna. Á tveimur síðustu árum samningsins er svo búist við að greiðslurnar hækki enn frekar.
119 krónur gegn 27
Greitt er fyrir veiðiheimildir á rúmlega 32 þúsund tonnum af ellefu tegundum af fiski og rækjum. Ef verðmæti hverrar tegundar er reiknað eftir svokölluðum þorsksígildisstuðli fæst að grænlenska ríkið fær um það bil 119 krónur á hvert kíló.
Þetta er töluvert hærra verð heldur en útgerðir greiða fyrir veiðiheimildir hér á landi með veiðigjaldi, en miðað við úthlutun aflaheimilda í ár fær íslenska ríkið um það bil 14 krónur á hvert kíló í gegnum þau. Ef gert er ráð fyrir að útgerðirnar greiði jafnmikið í tekjuskatt vegna fiskveiða og hún hefur gert að meðaltali á síðustu átta árum mætti búast við að ríkið fái um 27 krónur á hvert veitt kíló af sjávarfangi frá þessum tveimur tekjuliðum.
Lengd og stærð samnings skiptir máli
Friðrik Þór Gunnarsson, hagfræðingur hjá Samtökum fyrirtækja í sjávarútvegi (SFS), segir marga þætti geta útskýrt háa verðið sem ESB greiðir fyrir fiskveiðar á Grænlandsmiðum.
Sem dæmi nefnir hann að ýmsar aðrar ástæður gætu legið að baki þessum greiðslum heldur en eingöngu veiðiheimildir, en þróunaraðstoð er innifalin í fiskveiðisamningnum. Einnig segir hann að magnið sem um ræðir er takmarkað og samningurinn til skamms tíma, en í slíkum aðstæðum sé ekki óalgengt að veiðiréttindi á hvert kíló fari á mjög háum verðum sem nálgast endanlegt söluverð. Heildarkvótinn á Grænlandsmiðum færi þó aldrei á jafnháu verði, þar sem slíkt yrði of þungur biti fyrir fyrirtækin.
