Útgjöld til rannsókna- og þróunarstarfs á Íslandi voru samtals 48,5 milljarðar króna í fyrra og jukust umtalsvert á milli ára. Aukninguna er fyrst og fremst hægt að rekja til þess að fyrirtæki eyði meira fé í rannsóknir og þróun. Á einungis tveimur árum jukust útgjöld íslenskra fyrirtækja sem runnu í rannsóknir og þróun úr 18,7 milljörðum króna í 31,4 milljarða króna, eða um 68 prósent.
Það er ekki einungis krónutalan sem fer í rannsóknir og þróun sem er að hækka. Hlutfall af landsframleiðslu sem eytt er í að finna nýjar leiðir til að auka framleiðni og skapa vöxt hefur einnig aukist. Árið 2013 voru útgjöld fyrirtækja og stofnanna í rannsóknir og þróun 1,76 prósent af landsframleiðslu, árið 2014 2,01 prósent og í fyrra 2,19 prósent.
Þetta kemur fram í nýjum tölum sem Hagstofa Íslands hefur tekið saman. Í samantektinni voru áður útgefnar tölur fyrir árin 2013 og 2014 endurskoðaðar útfrá nýafstaðinni gagnasöfnun stofnunarinnar.
Lagabreyting í ár stórt framfaraskref
Íslenski tækni- og hugverkageirinn hefur kallað mjög eftir því á undanförnum árum að starfsumhverfi hugverkafyrirtækja með alþjóðlega starfsemi á Íslandi yrði gert skaplegra. Fyrr á þessu ári voru samþykktar breytingar á lögum þess efnis, sem þóttu mikið framfaraskref. Í þeim fólst meðal annars að gerð var sú breyting að skattaívilnanir til nýsköpunarfyrirtækja vegna rannsóknar- og þróunarkostnaðar voru hækkaðar verulega. Hámark slíks kostnaðar til almennrar viðmiðunar á frádrætti fór úr 100 milljónum króna í 300 milljónir króna og úr 150 í 450 milljónir króna þegar um aðkeypta rannsóknar- og þróunarþjónustu er að ræða frá ótengdu fyrirtæki, háskóla eða rannsóknastofnun. Þá fólst einnig í þeim að erlendir sérfræðingar sem ráðnir verða til starfa hérlendis munu einungis þurfa að greiða skatta af 75 prósent af tekjum sínum í þrjú ár.
Við fundum það núna að orðum myndi fylgja aðgerðir. Það hefur oft vantað upp á það og verið meira um orðagjálfur eða 17. júní ræður. Ég vill hrósa Bjarna Benediktssyni og fjármálaráðuneytinu hástert fyrir að hafa komið þessu í gegn.
Ég myndi samt sem áður vilja að þakið á frádrættinum vegna rannsóknar og þróunar yrði alveg afnumið. Núna rúmast bara lítil fyrirtæki undir því. Það leiðir til óeðlilegrar hegðunar. Það eru engin vísindi á bak við þessar tölur sem voru ákveðnar. Þetta er bara einhver þægindarammi sem er ekki studdur neinu sérstöku.“
Hlutur í landsframleiðslu 9,6 prósent
Hagstofa Íslands hóf nýverið að taka sérstaklega saman, og birta, hagtölur fyrir íslenska tækni- og hugverkaiðnaðinn. Við það kom í ljós að hann er sá iðnaður sem á stærstan hlut í landsframleiðslu á Íslandi. Alls er hlutur iðnaðarins í landsframleiðslunni 9,6 prósent. Áður hafði tækni- og hugverkaiðnaðurinn verið flokkaður í hinu víða mengi „eitthvað annað“.
Í nýlegri úttekt Arion banka á ferðaþjónustu á Íslandi sagði að hlutfall greinarinnar í landsframleiðslu sé átta prósent. Standist þær tölur er meiri framleiðni í tækni- og hugverkaiðnaði en í ferðaþjónustu sem stendur.
