Hug­takið póli­tísk ábyrgð hefur verið nokkuð í umræð­unni upp á síðkast­ið, ekki síst í ljósi þess að um það virð­ist ekki ríkja sam­eig­in­legur skiln­ing­ur; skiln­ingur stjórn­mála­manna jafn­vel „út og suð­ur“ eins og heim­spek­ing­ur­inn Henry Alex­ander Henrys­son orð­aði það í nýlegu við­tali við vef­mið­il­inn Vísi og vís­aði þar til ummæla ráð­herra um póli­tíska ábyrgð í tengslum við sölu­ferli á hlut rík­is­ins í Íslands­banka.

Á mánu­dag fór fram sér­stök umræða á þingi um póli­tíska ábyrgð á Íslandi, að beiðni Þór­hildar Sunnu Ævars­dóttir þing­manns Pírata. Katrín Jak­obs­dóttir for­sæt­is­ráð­herra var þar til svara og beindi Þór­hildur Sunna þeim spurn­ingum til Katrín­ar, sem upp­leggi að umræð­unni, hvernig hún skil­greindi póli­tíska ábyrgð og hvernig hún teldi að kjörnir full­trúar öxl­uðu póli­tíska ábyrgð – og svo einnig með sér­tæk­ari hætti tengt sölu­ferli Íslands­banka; hvernig í „ósköp­un­um“ rík­is­stjórnin hefði „axlað póli­tíska ábyrgð á banka­söl­unni“ og því að fjár­mála­ráð­herra hefði selt „pabba sínum hlut í Íslands­banka“.

Ýtrasta mynd póli­tískar ábyrgðar van­traust þings en einnig gagn­rýni

Katrín Jak­obs­dóttir kom til svara og sagði ágætt að fá tæki­færi til að eiga sam­ræður í þingsalnum um ákveðnar grunn­stoðir í stjórn­skip­un­inni, ráð­herra­á­byrgð, sem jafnan væri skipt upp í tvenn konar ábyrgð.

„Ann­ars vegar hina laga­legu sem stundum er kölluð refsi­á­byrgð og um hana er fjallað í lögum um ráð­herra­á­byrgð og getur virkj­ast ef þingið ákveður að sækja ráð­herra til saka fyrir lands­dómi. Hins vegar höfum við póli­tíska ábyrgð og það má segja að póli­tísk ábyrgð sé liður í hinni lýð­ræð­is­legu umboðskeðju sem á end­anum rekur sig til kjós­enda, eins og við vit­um, þangað sem lýð­ræð­is­lega kjörnir full­trúar sækja umboð sitt. Þing­menn hafa það hlut­verk að veita fram­kvæmd­ar­vald­inu aðhald en á end­anum eru það kjós­endur sem dæma ráð­herra og aðra kjörna full­trúa af verkum sínum en á milli kosn­inga hefur þingið hins vegar fjöl­mörg tæki til að kalla eftir póli­tískri ábyrgð ráð­herra á emb­ætt­is­verkum sín­um. Við getum sagt að póli­tísk ábyrgð birt­ist í sinni ýtr­ustu mynd í því að ráð­herra missi emb­ætti sitt vegna van­trausts þings­ins,“ sagði Katrín, og bætti því svo við að hægt væri að axla póli­tíska ábyrgð með ýmsum öðrum hætti, ef litið væri til þeirra sem hefðu fjallað um þessi mál, t.d. á nor­rænum vett­vangi.

Í kjöl­farið mælti for­sæt­is­ráð­herra með bók eftir danska hæsta­rétt­ar­dóm­ar­ann Jens Peter Christen­sen, um ráð­herra og emb­ætt­is­menn, póli­tíska ábyrgð og skyld­ur. „Hann orðar það svo í þess­ari ágætu bók að þótt ýtrasta form póli­tískrar ábyrgðar birt­ist í því að van­traust sé sam­þykkt þá geti póli­tísk ábyrgð birst í ýmsum mynd­um, t.d. með gagn­rýni á ráð­herra í póli­tískri umræðu, með­ferð mála í þing­inu og eftir atvikum með snuprum svoköll­uð­u­m,“ sagði Katrín.

„Í því til­viki sem er til­efni þess­arar umræðu, hvort fjár­mála­ráð­herra hafi axlað póli­tíska ábyrgð hvað varðar sölu á Íslands­banka, hef ég bent á það og hv. þing­maður gagn­rýnt að ráð­herra hafi staðið skil á gjörðum sínum gagn­vart þingi og þjóð og ekk­ert dregið undan í því að svara fyrir mál­ið. Sú umræða stendur raunar enn þá. Eft­ir­lit Alþingis er með öðrum orðum í fullri virkni og ég get ekki séð annað en að ráð­herr­ann hafi þar verið fús að svara fyrir sínar gjörðir og raunar átt frum­kvæði að því að kalla eftir því að þær séu teknar til skoð­un­ar. Það hefur hins vegar ekki komið neitt fram í þeirri miklu rýni sem þegar hefur átt sér stað sem kallar á að ýtrasta form póli­tískrar ábyrgðar sé virkj­að, þ.e. að ráð­herr­ann segi af sér emb­ætti eða hann hafi misst meiri­hluta­stuðn­ing á Alþingi vegna þessa máls,“ sagði Katrín einnig í ræðu sinni.

Arms­lengdin

Þór­hildur Sunna hafði einnig óskað eftir því að for­sæt­is­ráð­herra svar­aði því hvað arms­lengd, sem oft er rætt um, þýddi, sér í lagi í til­felli söl­unnar á hlut rík­is­ins í Íslands­banka.

Í ræðu Katrínar kom fram að eftir hennar bestu vit­und lægi ekki fyrir ein við­ur­kennd skil­grein­ing á hug­tak­inu, en að það mætti rekja til hug­mynda­fræð­innar um góða stjórn­ar­hætti og að í sinni ein­föld­ustu mynd mætti skýra það þannig „að í sam­hengi opin­berrar stjórn­sýslu feli hug­takið í sér fjar­lægð á milli stefnu­mót­unar og fram­kvæmdar í því skyni að koma í veg fyrir að stjórn­mál hafi óæski­leg áhrif á fag­lega stjórnun og rekst­ur.“

„Fyrir því eru iðu­lega þau rök höfð að stuðla að því að fag­mennska ráði för og traust sé borið til ákvörð­un­ar. Hug­mynda­fræði arms­lengd­ar­innar er alltum­lykj­andi í lög­unum um Banka­sýsl­una sem og í lögum um sölu á eign­ar­hlut rík­is­ins í fjár­mála­fyr­ir­tækjum og raunar í reglu­verk­inu öllu um fjár­mála­mark­að­inn. Þetta birt­ist t.d. í því hvernig staðið er að skipun stjórna fjár­mála­fyr­ir­tækja þar sem ráð­herra kemur hvergi nærri. Þá birt­ist arms­lengdin í því að til sé sér­stök stofnun sem hefur það hlut­verk sem Banka­sýslan hefur og ég þarf ekki að fara yfir hér. Þessi hug­mynda­fræði hefur sætt gagn­rýni fyrir að hún geti leitt af sér rofna ábyrgð­ar­keðju. Það hefur heyrst til að mynda í tengslum við banka­söl­una. Það er auð­vitað ekki mark­miðið með reglum um arms­lengd því að það er ætíð þannig að ráð­herra hefur til­teknar stjórn­un­ar- og eft­ir­lits­heim­ildir með stofn­unum sem undir hann heyra, jafnvel þó að lög­gjaf­inn ætli þeim til­tekið sjálf­stæði. Hversu ákveðið og í hvaða mæli ráð­herra beitir slíkum heim­ildum er svo mis­mun­andi. Eins og ég hef sagt í sam­hengi banka­söl­unnar þá hef ég fullan skiln­ing á því að hæstv. fjár­mála­ráð­herra hafi talið rétt að umgang­ast þær heim­ildir af var­færni í ljósi þess hvernig lög­gjaf­inn hefur búið að reglu­verki um banka­sölu,“ sagði Katrín.

Ýmsir þing­menn kvöddu sér hljóðs í umræð­unni og fór hún um ansi víðan völl og ræddu um sinn skiln­ing á hvoru tveggja, póli­tískri ábyrgð og arms­lengd, auk þess sem sumir fóru út í aðra sálma, eins og kröfur sem gera mætti um sann­sögli ráð­herra og þing­manna, póli­tískar áherslur rík­is­stjórn­ar­innar og póli­tísk lof­orð og ábyrgð í mál­efnum leigj­enda.

Eyjólfur Ármann­son þing­maður Flokks fólks­ins sagð­ist fagna umræðu í þing­inu um póli­tíska ábyrgð á Íslandi „þar sem hún virð­ist ekki vera mikil oft og tíð­u­m“.

„Að axla póli­tíska ábyrgð er að segja af sér ef maður nýtur ekki þing­meiri­hluta fyrir störfum sín­um. Þar er líka skírskotun til þing­ræð­is­regl­unnar og þess að ef ráð­herra ger­ist sekur um afglöp þá beri honum að segja af sér og við­ur­kenna afglöp sín. Um arms­lengd og hvernig for­sæt­is­ráð­herra skil­greinir arms­lengd verð ég að segja það að í vor not­aði hann hug­takið nokkuð oft varð­andi sölu á Íslands­banka. Sama gerði fjár­mála­ráð­herra og sama hafa stjórn­ar­þing­menn gert. Málið er, og það þarf að vera alger­lega krist­al­tært, að við söl­una á Íslands­banka í vor var engin arms­lengd milli ráð­herra og Banka­sýsl­unn­ar. Banka­sýslan er ekki sjálf­stæð stofnun að lög­um, hún er ekki sjálf­stæð stofnun varð­andi sölu­með­ferð­ina. Lögin sem stjórn­uðu söl­unni, hvaða lög voru það? Jú, það voru lög um sölu­með­ferð eign­ar­hluta rík­is­ins í fjár­mála­fyr­ir­tækj­um. Þar bar fjár­mála­ráð­herra að senda grein­ar­gerð til Alþing­is, fjár­laga­nefndar og efna­hags- og við­skipta­nefndar Alþing­is. Ráð­herra tekur ákvörðun um hvort til­boð skuli sam­þykkt eða þeim hafnað og und­ir­ritar samn­ing fyrir hönd rík­is­ins um sölu eign­ar­hlut­ans. Það er engin arms­lengd. Það er rangt. Það er eins rangt og það getur ver­ið, þannig er nú það,“ sagði Eyjólf­ur.

Póli­tísk ábyrgð verði ekki skil­greind út frá sjón­ar­miðum póli­tískra and­stæð­inga

Hildur Sverr­is­dóttir þing­maður Sjálf­stæð­is­flokks­ins sagði í ræðu sinni að „ör­lítið erfitt“ væri að festa hönd á hvað fælist hug­tak­inu póli­tísk ábyrgð og að eflaust sæju þing­menn póli­tíska ábyrgð með mis­mun­andi hætti.

„Einn aðspurður orð­aði það svo, með leyfi for­seta: „Er póli­tísk ábyrgð ekki það, þegar manni finnst að and­stæð­ingur sinn þurfi að segja af sér þegar hann hefur ekki brotið lög og mögu­lega ekki gert neitt sið­ferð­is­lega ámæl­is­vert?“ Það má vera, en samt sem áður höfum við nýleg dæmi um þing­menn og ráð­herra sem hafa ann­ars vegar gerst brot­legir við siða­reglur og hins vegar við lög án þess að segja af sér þrátt fyrir að t.d. þeirri sem hér stendur hafi mögu­lega fund­ist til­efni til þess í báðum þeim til­fell­um. En það skiptir bara engu máli hvað mér, póli­tískum and­stæð­ingi þeirra, finnst um það. Það skiptir bara engu máli hvað mér gæti mögu­lega fund­ist um það,“ sagði Hild­ur.

Þing­mað­ur­inn bætti því við að henni þætti mega slá því föstu að póli­tísk ábyrgð væri ekki og mætti vera „skil­greind út frá óskum, sjón­ar­miðum og skoð­unum póli­tískra and­stæð­inga“.

„Það er marklaust, sama hversu hátt og oft þeim óskum er haldið á lofti. En hins vegar er það fólkið í land­inu sem má og á að hafa óskir og sjón­ar­mið um hver eigi að bera póli­tíska ábyrgð á gjörðum sínum og það er gert í kosn­ing­um. Ráð­herrar og þing­menn mæta kjós­endum sínum með reglu­legu milli­bili. Það er lang­mik­il­væg­asta próf­raun póli­tískrar ábyrgðar og eini sann­gjarni mæli­kvarði póli­tískrar ábyrgð­ar, eins furðu­leg og nið­ur­staða kjós­enda kann oft að virð­ast póli­tískum and­stæð­ing­um,“ sagði Hild­ur.

Pólítísk ábyrgð rík­is­stjórn­ar­innar felist í að úti­loka póli­tík­ina

Þor­gerður Katrín Gunn­ars­dóttir for­maður Við­reisnar steig í pontu og sagði kjarna íslenskra stjórn­skip­unar þann að rík­is­stjórnin bæri ábyrgð á öllum sínum verk­um.

„Tækni­leg atriði breyta ekki því hvar póli­tíska ábyrgðin liggur í erf­iðum málum rík­is­stjórn­ar­innar hverju sinni. Hún þarf öll að svara fyrir það því að völdum fylgir ábyrgð og miklum völdum fylgir mikil ábyrgð. Þetta er kjarn­inn í lýð­ræð­is­skipan nútíma­ríkja. Ákvarð­anir sem eru teknar á vett­vangi stjórn­mál­anna lúta ströngum kröf­um. Þær kröfur eru laga­legar jafnt sem póli­tískar og sið­ferð­is­leg­ar,“ sagði Þor­gerður Katrín og bætti við að sann­ar­lega væru margir fletir á póli­tískri ábyrgð.

Hún spurði svo for­sæt­is­ráð­herra hvort hún teldi sig sýna póli­tíska ábyrgð í hinum ýmsu mál­um, meðal ann­ars þegar skuldir rík­is­sjóðs væru „auknar í mesta hag­vexti síð­ari ára“og þegar stjórnin hefði setið í fimm ár án þess að kynna „áætlun um hvernig afla á orku til þess að ná mark­miðum stjórn­ar­sátt­mál­ans um grænan hag­vöxt og orku­skipti“ og „án þess að tryggja virka þjóð­ar­eign fisk­veiði­auð­lind­ar­innar með ákvæðum um eðli­legt auð­linda­gjald fyrir tíma­bund­inn nýt­ing­ar­rétt“.

„Á end­anum felst póli­tíska ábyrgðin í því að úti­loka í raun­inni póli­tík­ina í póli­tísku sam­starfi og ríg­halda í kyrr­stöð­una,“ sagði Þor­gerður Katrín.

Við þessum orðum brást sér­stak­lega for­sæt­is­ráð­herra er hún lok­aði umræð­unni með ræðu. Sagði Katrín að henni þætti mik­il­vægt, er rætt væri um póli­tíska ábyrgð henn­ar, „að minna á að ég held að hún hafi verið und­ir­rituð í síð­ustu kosn­ingum þegar sú rík­is­stjórn sem nú situr hlaut meiri hluta atkvæða“.

„Gleymum ekki þeirri stað­reynd, herra for­set­i,“ sagði Katrín.

Velti upp sann­leiks­skyldu og leka þing­manna á skýrslum

Halla Signý Krist­jáns­dóttir þing­maður Fram­sókn­ar­flokks þakk­aði fyrir umræð­una og sagði „hverjum manni hollt að líta í eigin barm, skoða sinn innri mann og vega og meta orð og gjörð­ir, hvort sem um er að ræða þing­menn eða ráð­herra“.

„Í þessu sam­hengi langar mig að velta upp hér sann­leiks­skyld­unni, en hún er sam­ofin póli­tískri ábyrgð og sið­ferði. Þessi umræða er stærri að umfangi en ein­ungis salan á Íslands­banka. Sann­leiks­skyld­an, skyldan til að greina satt og rétt frá, er ekki skrifuð í lög á Íslandi en umboðs­maður Alþingis hefur þó fjallað um mik­il­vægi henn­ar. Hvaða úrræði höfum við hér á Íslandi ef þing­menn eða ráð­herrar segja ekki satt og rétt frá? Sann­leiks­skyldan er meg­in­regla fyrir alla opin­bera starfs­menn í Dan­mörku. Þar er lögð áhersla á að skyldan til að segja satt sé mið­læg og mik­il­væg fyrir alla opin­bera aðila, opin­bera starfs­menn og ráð­herra. Útgangs­punktur sann­leiks­skyld­unnar er að ráð­herra, þing­menn og opin­berir starfs­menn mega ekki með­vitað eða af gáleysi miðla upp­lýs­ingum sem eru rangar eða vill­andi eða stuðla að því að aðrir geri það, hvort sem er inn á við eða út á við. Oft­ast þegar rætt er um sann­leiksskyld­una hér­lendis hefur það verið í tengslum við póli­tíska ábyrgð ráð­herra en póli­tísk þing­leg ábyrgð veitir ráð­herra mikið aðhald. Sam­kvæmt þing­ræð­is­regl­unni getur Alþingi eða meiri hluti þess hvenær sem er losað sig við ráð­herra sem nýtur ekki lengur trausts. Upp­runa þing­ræð­is­regl­unnar má rekja til þess tíma þegar kon­ungar höfðu ein­ræð­is­vald við ákvarð­ana­töku. Sú leið var farin að tryggja rétt­kjörnum aðilum óbeint vald á þjóð­þingum til að hafa áhrif í umboði fólks­ins í land­inu. Málið vand­ast aftur á móti þegar kemur að póli­tískri ábyrgð þing­manna. Hver er póli­tísk ábyrgð þeirra á því að segja satt og rétt frá, hvort sem það er hér í pontu eða í fjöl­miðlum eða leka mik­il­vægum skýrslum frá Alþingi? Hver er póli­tíska ábyrgðin þá?“ sagði Halla Signý í ræðu sinni.

Væri hægt að breyta menn­ing­unni til að bæta póli­tíska ábyrgð

Arn­dís Anna K. Gunn­ars­dóttir þing­maður Pírata sagði að svokölluð póli­tísk ábyrgð ráð­herra, sem einnig væri kölluð þing­leg eða stjórn­mála­leg ábyrgð, byggð­ist á þing­ræð­is­regl­unni.

„Í henni felst að Alþingi getur fundið að emb­ætt­is­færslu ráð­herra eða sam­þykkt á hann van­traust sem leiðir þá til þess að hann verður að víkja. Hvoru tveggja mætti að mínu mati kalla það sem ég vil segja að sé form­leg ábyrgð. En póli­tísk ábyrgð snýst ekki bara um það. Að mínu mati snýst póli­tísk ábyrgð líka um það að vinna af heil­indum og sann­fær­ingu og tryggja það að stjórn­mála­maður í öllum sínum verkum njóti trausts almenn­ings í heild,“ sagði Arn­dís Anna og bætti því við að vinnu­hópur sem nefndur var í skýrslu stjórn­laga­nefndar hefði bent á varð­andi póli­tíska ábyrgð ráð­herra „að unnt væri að beina gagn­rýni í form­legan far­veg með því t.d. að leggja fram og ræða þings­á­lykt­un­ar­til­lögur sem fela í sér mis­sterka gagn­rýni á emb­ætt­is­færslu ráð­herra“.

„Þetta væri hægt að gera án laga­breyt­inga og hvað þá stjórn­ar­skrár­breyt­inga. Þetta er dæmi um það sem við getum gert hér á Alþingi og í okkar stjórn­málum til að bæta póli­tíska ábyrgð í okkar störfum með því ein­fald­lega að breyta þeirri menn­ingu sem við við­höfum hér,“ sagði Arn­dís Anna.

Stjórn­skip­un­ar- og eft­ir­lits­nefnd eitt sterkasta tækið

Orri Páll Jóhanns­son þing­maður Vinstri grænna sagði að eins og fram hefði komið í máli for­sæt­is­ráð­herra væri hin póli­tíska ábyrgð liður í hinni lýð­ræð­is­legu umboðskeðju sem á end­anum ræki sig til kjós­enda og þangað sækji kjörnir full­trúar umboð sitt.

„Það er í kosn­ingum sem við dæm­um, ef svo má að orði kom­ast, ráð­herra og aðra kjörna full­trúa af verkum sín­um. Það er líka okk­ar, hinna lýð­ræð­is­lega kjörnu full­trúa, að veita fram­kvæmd­ar­vald­inu aðhald. Hér á vett­vangi þings­ins er sér­stök stjórn­skip­un­ar- og eft­ir­lits­nefnd, eins og við þekkj­um, og hún er einmitt eitt þess­ara tækja sem við höfum til að sinna þessu aðhaldi í formi eft­ir­lits. Að mínu viti er stjórn­skip­un­ar- og eft­ir­lits­nefnd eitt sterkasta tæk­ið,“ sagði Orri Páll og bætti við að á þeim vett­vangi væri enn verið að „velta við hverjum steini“ hvað banka­sölu­málið varð­aði.

„Skýrslan [frá rík­is­end­ur­skoð­anda] er góð og ég fæ ekki betur séð en að þessi trún­að­ar­maður okk­ar, hinna lýð­ræð­is­lega kjörnu full­trúa, hafi farið yfir ferlið gagn­rýnum aug­um. En eins og ég segi, virðu­legi for­seti, þá erum við enn að og sinnum okkar skyldu að veita fram­kvæmd­ar­vald­inu aðhald með okkar eft­ir­liti. Þar erum við að skoða og fjalla um hið mats­kennda hug­tak póli­tíska ábyrgð,“ sagði Orri Páll.

Póli­tísk ábyrgð að standa við orð sín

Jóhann Páll Jóhanns­son þing­maður Sam­fylk­ingar sté næstur í ræðu­stól og tók þar upp mál­efni Brynju Hrannar Bjarna­dótt­ur, leigj­anda hjá Ölmu leigu­fé­lagi, sem stóð frammi fyrir 30 pró­senta hækkun leigu eftir ára­mót.

„Hvað hefur þetta að gera með póli­tísk ábyrgð? Jú, ég nefni þetta hér vegna þess að hæst­virt rík­is­stjórn Katrínar Jak­obs­dóttur hefur ekki staðið við þau fyr­ir­heit sem gefin voru síð­ast þegar rík­is­stjórnin steig inn til að liðka fyrir kjara­samn­ing­um. Ef hún hefði gert það, ef hún hefði staðið við það sem var lof­að, væri staða þess­arar konu, Brynju Hrannar Bjarna­dótt­ur, allt önnur en hún er í dag. Rifjum aðeins upp hverju var lof­að. Ákvæði húsa­leigu­laga verði end­ur­skoðuð til að bæta rétt­ar­stöðu leigj­enda, m.a. hvað varðar vernd leigj­enda þegar kemur að hækkun leigu­fjár­hæð­ar. Þetta segir í yfir­lýs­ingu um stuðn­ing stjórn­valda við lífs­kjara­samn­ing­ana frá 2019. Hvað hefur svo gerst í þessum efn­um? Nákvæm­lega ekki neitt. Samn­ings­tíma­bil­inu er lokið og engar hömlur hafa verið settar eða varnir verið reistar gegn hækkun leigu­fjár­hæð­ar,“ sagði Jóhann Páll og bætti því við að póli­tísk ábyrgð sner­ist „líka um að standa við orð sín, að það sé eitt­hvað að marka það sem er sagt, að það sé eitt­hvað að marka lof­orð sem eru gefin þeim sem lök­ust hafa kjör­in,“ sagði Jóhann Páll.

Hann bætti því að þetta skildi „rík­is­stjórnin í Skotlandi sem sagð­ist ekki bara ætla að standa með leigj­endum heldur gerði það raun­veru­lega, hafði for­göngu um að sett voru lög í land­inu um fryst­ingu leigu­verðs“.

„Það sama gerðu jafn­að­ar­menn í Dan­mörku og við hér á Íslandi getum gert það lík­a,“ sagði þing­mað­ur­inn.

Póli­tísk ábyrgð túlkuð með þrengri hætti en ásætt­an­legt sé

Sig­mar Guð­munds­son þing­maður Við­reisnar sagði að það væri þekkt í íslenskri stjórn­mála­um­ræðu að „hug­takið póli­tísk ábyrgð er túlkað með þrengri hætti af vald­höfum hverju sinni en ásætt­an­legt er“ og að stundum hefði virst sem svo að það væri sjálf­stætt og háleitt mark­mið að kann­ast helst ekki við ábyrgð sína fyrr en í flest skjól væri fok­ið.

„Ég hef ítrekað kallað eftir því að rík­is­stjórnin og fjár­mála­ráð­herra axli póli­tíska ábyrgð sína á mislukk­aðri banka­sölu. Í því felst ekki sjálf­krafa, eins og sumir virð­ast halda, að ein­ungis sé hægt að gang­ast við ábyrgð með því að segja af sér emb­ætti. Í mínum huga snýst þetta til­tekna mál um að fram­ganga ákvarð­anir og máls­með­ferð ráð­herra og rík­is­stjórnar er með þeim hætti að allt traust er fokið út í veður og vind. Nægir þar að nefna að einn ráð­herra var­aði þjóð­ina ekki við þótt hann sæi það skýrt fyrir að þessi sala yrði klúð­ur, en var­aði hins vegar hina ráð­herrana við sem skelltu við því skolla­eyr­um,“ sagði Sig­mar og nefndi einnig ófull­nægj­andi upp­lýs­inga­gjöf til þings­ins og „nið­ur­lagn­ingu heillar stofn­unar án umræðu einmitt til þess að færa frá sjálfum sér umræð­una um ábyrgð og yfir á Banka­sýsl­una“.

„Traustið fór og hvað hafa menn þá gert til þess að efla traustið á ný? Hvaða póli­tísku ábyrgð hafa menn axlað í því sam­hengi? Svarið við þessu er því miður frekar slappur brand­ari. Fjár­mála­ráð­herra hefur að sögn sam­ráð­herra sinna, for­sæt­is- og við­skipta­ráð­herra, axlað hana með því að velja sjálfur þann far­veg sem málið var sett í, far­veg sem svarar engu um póli­tíska ábyrgð ráð­herr­anna eða rík­is­stjórn­ar­inn­ar,“ sagði Sig­mar.