Þótt það hljómi ótrú­lega þá eru tutt­ugu ár liðin frá því að fyrsta smá­skífa hljóm­sveit­ar­innar Spice Girls kom út og skaut þeim ræki­lega upp á stjörnu­him­in­inn. Lagið hét Wannabe og í stuttu máli sagt var það upp­hafið að bylt­ingu í tón­list­ar­heim­in­um, alla­vega fyrir ungar stelpur um allan heim. 

Það tók ekki nema nokkra daga fyrir lagið að verða gríð­ar­lega vin­sælt, og kom­ast í fyrsta sæti vin­sæld­ar­lista. Það var í sjö vikur í röð á toppi breska vin­sæld­ar­list­ans. Í heild­ina fór lagið í fyrsta sæti vin­sæld­ar­lista í næstum 40 löndum um allan heim. Það var bara byrj­unin að brjál­æð­inu og innan nokk­urra vikna nán­ast voru þær orðnar heims­fræg­ar. 

Sagan á bak við hljóm­sveit­ina er nokkuð þekkt. Þær voru meðal nokkur hund­ruð ungra kvenna sem svör­uðu aug­lýs­ingu feðganna Bob og Chris Her­bert sem vildu stofna stúlkna­sveit. Fjórar þeirra sem end­uðu í hljóm­sveit­inni, Mel­anie Brown, Mel­anie Chishom, Vict­oria Adams, seinna Beck­ham, og Geri Hall­iwell, voru allar valdar í sveit­ina, ásamt fimmtu stúlkunni. Sú hét Michelle en fljót­lega kom í ljós að hún féll ekki inn í hóp­inn og Emma Bunton kom í stað­inn. 

Þótt þær hafi vissu­lega verið settar saman af öðrum og þannig búnar til þá létu þær ekki auð­veld­lega að stjórn. Þær sættu sig ekki við að aðrir stjórn­uðu ferð­inni, og áður en þær höfðu gefið nokkuð efni út eða voru orðnar neitt þekktar los­uðu þær sig við feðgana. Það gátu þær vegna þess að þær höfðu aldrei skrifað undir samn­ing við þá. Þá kom til sög­unnar Simon Full­er, sem varð umboðs­mað­ur­inn þeirra og fylgdi þeim í gegnum mestu frægð­ina. Þær ráku hann reyndar á hátindi frægð­ar­inn­ar, þegar þeim þótti hann far­inn að ráða ferð­inni of mik­ið. Geri Hall­iwell, sem stuttu síðar yfir­gaf hljóm­sveit­ina, hefur líkt tíma­bil­inu eftir að þær ráku hann og fóru að stjórna öllu sjálfar við „sex ára börn að keyra vöru­bíla.“ 

Árið 2007 voru hins vegar allir kall­aðir saman á ný, þar á meðal bæði Geri Hall­iwell og Simon Full­er. Þá fóru þær í tón­leika­ferð víða um heim, og sögðu þá að þetta yrði í síð­asta skipti sem þær kæmu sam­an. Þær stóðu reyndar ekki við það og komu saman allar fimm á Ólymp­íu­leik­unum í London árið 2012. Og núna - á 20 ára afmæl­inu, ætla þrjár af fimm að koma saman á ný undir nafn­inu Spice Girls GEM. GEM stendur fyrir Geri, Emma, Mel­anie B. en hinar tvær ætla ekki að láta sjá sig. 

Réðu ferð­inni sjálfar meira en fólk hélt

Mynd­bandið við lagið Wanna­be, sem má sjá hér að ofan, var ágætt dæmi um það að fimm­menn­ing­arnir létu ekki vaða yfir sig. Það þótti svo ofboðs­lega óvenju­legt að yfir­menn hjá Virgin vildu henda því og láta taka upp nýtt mynd­band. Þær börð­ust hins vegar fyrir þessu skrýtna mynd­bandi og það sló alveg jafn mikið í gegn og lagið sjálft, á þess­ari gullöld tón­list­ar­mynd­banda sem þá ríkt­i. 

Það voru líka þær sem börð­ust fyrir því að lagið yrði fyrsta smá­skífan þeirra. Þær voru alveg vissar á því að lagið ætti að vera fyrsta lagið þeirra, á meðan fyrr­nefndir yfir­menn hjá Virgin vildu að Say You'll be There yrði fyrsta smá­skífan, enda væri það sval­ara lag. Þær höfðu betur í þeirri bar­áttu lík­a. 

Femín­ismi fyrir byrj­endur

Þótt þær köll­uðu það ekki femín­is­ma, þá kenndu Spice Girls heilli kyn­slóð stúlkna heilmargt um jafn­rétt­is­mál. Þær töl­uðu í sífellu um Girl Power, hug­tak sem verður ekki reynt að þýða hér, og það hafði veru­leg áhrif, þótt margir haldi því fram að um inn­an­tóman frasa hafi verið að ræða. 

„Girl Power snýst um að sætta sig við sjálfan sig, hafa gaman og ef þig langar að vera í stuttu pilsi og wond­er­bra-brjósta­hald­ara, gerðu það en vertu örugg með þig og skemmtu þér vel,“ segir Vict­oria Beck­ham t.d. í við­tali snemma á ferl­in­um. „Og ekki láta neinn annan stjórna lífi þínu því það eruð þið sem stjórnið ykkar líf­i,“ bætir Emma Bunton við. 

Líkt og kemur fram í heim­ild­ar­mynd­inni Giv­ing you everyt­hing, sem gerð var þegar Spice Girls komu saman á ný árið 2007, þá var popp­brans­inn smekk­fullur af strákum og stráka­sveitum á þessum tíma. „Við vorum sífellt að reka okkur á hindr­an­ir, þú veist, það snérist allt um stráka. Strák­ar, strák­ar, strák­ar. Strákar selja plöt­ur, strákar selja mynd­bönd, strákar selja tíma­rit og við sögðum bara komm­on, það er kom­inn tími til að breyta til. Þetta snýst um stelp­ur, þetta er Girl power,“ segir Vict­oria Beck­ham í mynd­inn­i. 

Þær töl­uðu fyrir og sungu um sjálf­stæði og vin­áttu og þær létu bara eins og þær vildu. Kysstu Karl Breta­prins og létu menn heyra það. Klædd­ust skrýtnum föt­um, sem voru iðu­lega mjög efn­is­lít­il. 

Og núna, á tutt­ugu ára afmæli fyrstu smá­skíf­unn­ar, er lagið Wannabe orðið að ein­kenn­islagi nýrrar her­ferðar Sam­ein­uðu þjóð­anna, eins og sjá má hér að neð­an. 

Mark­aðs­setn­ing á sterum

Platan Spice kom út í nóv­em­ber 1996 og seld­ist í 31 milljón ein­tök­um, sem er met. Aldrei hefur kvenna­sveit selt eins mörg ein­tök af plötu. Sömu sögu má segja af fyrsta lag­inu Wanna­be. Platan seld­ist hraðar í Bret­landi en nokkur önnur frá því að Bítl­arnir voru og hétu. Næsta plata, Spiceworld, seld­ist í yfir 20 millj­ónum ein­taka og í heild­ina hafa þær selt yfir 80 millj­ónir ein­taka af plöt­unum sín­um. Það er líka met – engin önnur kvenna­sveit hefur selt eins mik­ið. Þær eru líka á meðal mest seldu poppsveita í sög­unn­i. 

Þá eru þær iðu­lega sagðar stærsta og vin­sælasta popp­fyr­ir­bærið frá Bret­landi á eftir Bítl­un­um. Eða voru það alla­vega þar til Adele kom til sög­unn­ar. 

En þær settu líka met í mark­aðs­setn­ingu, sem seint verða sleg­in. Þær voru fárán­legt mark­aðsafl, og ástæðan fyrir því var marg­þætt. Auð­vitað spil­aði mikið inn í að þær voru vin­sælastar á meðal ungra barna, og það var kannski auð­velt að mark­aðs­setja gagn­vart þeim. Þær voru líka fimm, þær voru ólík­ar, og það hjálp­aði til. Ungar stelpur völdu sína upp­á­halds eða þá sem þær tengdu mest við, og gælu­nöfnin sem þær höfðu hjálp­uðu líka til við þá teng­ingu. Varstu Spor­ty, Scary, Gin­ger, Baby eða Pos­h? 

Þótt ótrú­legt megi virð­ast þá voru það ekki þær eða mark­aðs­vélin þeirra sem fann upp á þessum gælu­nöfnum sem þær geng­ust svo mikið upp í. Það var Top of the Pops tíma­ritið sem bjó til gælu­nöfnin fyrir þær, og þær tóku þeim fagn­andi og not­uðu þau sér til hags­bóta. Mel B. hefur reyndar sagt að það hafi bara verið „latur blaða­mað­ur“ hjá Top of the Pops sem nennti ekki að læra nöfnin þeirra sem hafi búið þetta til. 

Dúkk­urnar sem má sjá hér að ofan voru bara topp­ur­inn á ísjak­an­um. Þær gáfu út plötur og eins og tíðk­að­ist þá gáfu þær líka út smá­skíf­ur. Þær gáfu út mynd­bands­spólur með mynd­bönd­unum sínum og við­töl­um, og þær bjuggu til heila bíó­mynd sem heldur betur var hægt að selja út á. 

Það var hægt að fá því­líkt úrval af fatn­aði, penna­veski, blý­anta, skóla­töskur, bolla, skó, mynda­vélar og svo fram­veg­is. Næstum því allt mögu­legt var hægt að fá í Spice Girls útgáfu. Það er meira að segja búið að taka saman og gera sýn­ingu um allan varn­ing­inn sem til var. Þá er eftir að nefna allar bæk­urnar og mynda­albú­min sem hægt var að kaupa myndir í. Nú eða lím­miða­bæk­urn­ar, sem líka var auð­vitað hægt að kaupa lím­miða inn í. 

Þær léku líka í svo mörgum aug­lýs­ingum að fljótt varð bakslag, fólki fannst þær vera að selja sig of mik­ið. Eins og Emma Bunton segir í áður­nefndri heim­ild­ar­mynd, þá hugs­aði hún með sér að hún hefði tekið upp fleiri aug­lýs­ingar en tón­list­ar­mynd­bönd. En þær völdu þetta sjálf­ar, og vildu að umboðs­mað­ur­inn Fuller gerði þær að eins miklum stjörnum og hægt var. Þetta var hluti af því. 

Mark­miðið þeirra var nefni­lega alltaf að sigra heim­inn. Þær vildu verða þekkt nöfn á hverju heim­ili og frægar um allan heim. Það er óhætt að segja að þeim hafi tek­ist það, og að það sé enn þannig 20 árum seinna. Og þær verða áfram hluti af lífi kvenna um allan heim, kvenna sem nú eru á þrí­tugs- og fer­tugs­aldri. Þær konur munu halda áfram að syngja Wannabe í partýum og karókí á meðan þær lifa.