Banda­lag háskóla­manna hefur kært íslenska ríkið til Mann­rétt­inda­dóm­stóls Evr­ópu fyrir hönd átján aðild­ar­fé­laga sinna. Kæran lýtur aðal­lega að lögum sem sett voru á verk­föll þess­ara félaga í sum­ar, en Alþingi sam­þykkti lög sem bönn­uðu verk­föll þeirra í jún­í. 

„Þá mun ­reyna á það fyrir dóm­stólnum hvort íslensk stjórn­völd hafi brotið gegn Mann­rétt­inda­sátt­mála Evr­ópu með inn­gripi sínu í samn­ings­frelsi stétt­ar­fé­laga,“ segir í frétta­til­kynn­ingu frá BHM. 

Upp­fylla þarf nokkur skil­yrði til þess að kæra fyrir Mann­rétt­inda­dóms­stóli Evr­ópu telj­ist tæk til efn­is­með­ferð­ar. „Á næstu mán­uðum mun koma fram hvort dóm­stól­inn telur kæruna tæka. Máls­með­ferðin er taf­söm og ekki liggur fyrir hvenær BHM fær upp­lýs­ingar um það hvort málið fái fram­gang.“ 

For­saga máls­ins er sú að kjara­deilu aðild­ar­fé­laga BHM var vísað til rík­is­sátta­semj­ara í lok mars. Haldnir voru 24 fundir sem báru ekki árang­ur. Þann 13. júní síð­ast­lið­inn voru sam­þykkt lög á Alþingi sem bönn­uðu verk­föll Félags geisla­fræð­inga, Félags líf­einda­fræð­inga, Ljós­mæðra­fé­lagss Íslands, Félags íslenskra nátt­úru­fræð­inga, Stétt­ar­fé­lags lög­fræð­inga hjá Sýslu­mann­inum á höf­uð­borg­ar­svæð­inu, Stétt­ar­fé­lags háskóla­manna á mat­væla- og nær­inga­sviði, Dýra­lækn­inga­fé­lags Íslands hjá Mat­væla­stofnun og Félags háskóla­mennt­aðra starfs­manna ­Stjórn­ar­ráðs­ins hjá Fjár­sýslu rík­is­ins. Þegar lög voru sett höfðu verk­falls­að­gerðir staðið yfir í á þriðja mán­uð.

BHM taldi laga­setn­ing­una fela í sér ólög­mætt inn­grip í starf­semi frjáls­ra, lög­legra félags­sam­taka og fór með málið fyrir dóm­stóla. Um miðjan júlí var íslenska ríkið sýknað af kröfum BHM í hér­aðs­dómi Reykja­víkur og var það nið­ur­staða dóms­ins að rík­inu hafi verið heim­ilt að setja lög á verk­fallið. Í ágúst stað­festi svo Hæsti­réttur þann dóm.