Pen­inga­stefnu­nefnd Seðla­banka Íslands hefur ákveðið að halda meg­in­vöxtum sín­um, oft nefndir stýri­vext­ir, óbreytt­um. Þetta var til­kynnt í morg­un. Meg­in­vextir bank­ans verða því áfram fimm pró­sent, en margir grein­ing­ar­að­ilar höfðu búist við vaxta­lækk­un, bæði vegna mik­illar styrk­ingar krón­unnar og vegna þeirra skrefa sem stigin voru í átt að losun hafta um liðna helg­i. 

Í yfir­lýs­ingu pen­inga­stefnu­nefndar segir að hag­vöxtur hafi verið meiri í fyrra (hann var 7,2 pró­sent) en spáð hafði verið í febr­úar og að vís­bend­ingar séu um áfram­hald­andi kröft­ugan vöxt það sem af er ári. Þá fjölgi störfum hratt, atvinnu­leysi sé lítið og atvinnu­þátt­taka orðin meiri en hún var mest á þenslu­tím­anum fyrir fjár­málakrepp­una sem hófst 2008. Þrátt fyrir að inn­flutn­ingur erlends vinnu­afls vegi á móti fer spenna í þjóð­ar­bú­inu vax­andi.

„Verð­bólga mæld­ist 1,9 pró­sent í febr­ú­ar, áþekk því sem hún hefur verið sl. hálft ár. Að því er varðar verð­bólgu­horfur tog­ast sem fyrr á tveir kraft­ar. Hag­vöxtur hefur reynst meiri en spáð var, en á hinn bóg­inn er gengi krón­unnar hærra. Geng­is­hækk­unin og lítil alþjóð­leg verð­bólga vega sem fyrr á móti verð­bólgu­þrýst­ingi af inn­lendum rótum og hefur bilið á milli verð­þró­unar inn­lendra þátta, einkum hús­næð­is­kostn­að­ar, og erlendra þátta auk­ist. Þá hefur aðhalds­söm pen­inga­stefna skapað verð­bólgu­vænt­ingum kjöl­festu og haldið aftur af útlána­vexti og vexti eft­ir­spurn­ar.

Of snemmt er að segja til um efna­hags­leg áhrif síð­ustu skrefa við losun fjár­magns­hafta. Hugs­an­legt er að betra jafn­vægi skap­ist á milli inn- og útstreymis á gjald­eyr­is­mark­aði en skamm­tíma­hreyf­ingar kunna að aukast eins og sést hafa merki um síð­ustu daga. Seðla­bank­inn mun eftir sem áður draga úr skamm­tíma­geng­is­sveiflum þegar til­efni er til.

Ör vöxtur efna­hags­um­svifa og skýr merki um spennu í þjóð­ar­-­bú­skapnum kalla á pen­inga­legt aðhald svo að tryggja megi verð­stöð­ug­leika til með­al­langs tíma. Á móti kemur að heldur hefur dregið úr óvissu á vinnu­mark­aði.

Traust­ari kjöl­festa verð­bólgu­vænt­inga við verð­bólgu­mark­miðið og hækkun gengis krón­unnar hafa gert pen­inga­stefnu­nefnd mögu­legt að ná lög­boðnu mark­miði um verð­stöð­ug­leika við lægra vaxta­stig en ella. Aðhalds­stig pen­inga­stefn­unnar á kom­andi miss­erum mun ráð­ast af fram­vindu efna­hags­mála og annarri hag­stjórn.“

Til­kynnt var um stór skref í átt að losun hafta á skyndi­legum blaða­manna­fundi á sunnu­dag. Nýjar reglur í gjald­eyr­is­málum tóku síðan gildi í gær­morg­un. Með gild­is­töku þeirra er höftum að mestu lyft af ein­stak­ling­um, fyr­ir­tækjum og líf­eyr­is­sjóðum lands­ins en enn eru hömlur á vaxta­muna- og afleiðu­við­skipt­um. Þá eru enn höft í gildi gagn­vart aflandskrónu­eig­endum sem hafa ekki sam­þykkt til­boð Seðla­banka Íslands um að fara út úr íslensku hag­kerfi á gengi sem felur í sér 20 pró­sent álag ofan á skráð gengi.

Vextir síð­­­­­ast lækk­­­aðir í des­em­ber

Pen­inga­­­­­stefn­u­­­­­nefnd Seðla­­­­­banka Íslands lækk­­­­aði meg­in­vexti bank­ans síð­­­­­ast um 0,25 pró­­sent­u­­stig í des­em­ber 2016 niður í fimm pró­­sent. Þar áður var síð­­asta lækkun um 0,5 pró­­­­­sent­ur í lok ágúst. Meg­in­vextir bank­ans höfðu hald­ist óbreyttir frá því að þeir voru hækk­­­­­aðir í 5,75 pró­­­­­sent í nóv­­­­­em­ber 2015. 

Seðla­­­­­bank­inn lá undir ámæli í fyrra fyrir að lækka ekki vexti í ljósi þess að verð­­­­­bólga hafði nú verið undir verð­­­­­bólg­u­­­­­mark­miði hans síðan í febr­­­­­úar 2014. Hún er enn undir því mark­miði og mælist nú 1,9 pró­­­sent. 

Ákvörðun pen­inga­­­­­stefn­u­­­­­nefnd­­­­­ar­innar í ágúst og des­em­ber hafði þau áhrif að breyt­i­­­­­legir vextir við­­­­­skipta­vina fjár­­­­­­­­­mála­­­­­stofn­anna lækk­­­­uðu og þau kjör sem þær bjóða nýjum lán­tak­end­­­­­um.