Umhverfisstofnun vill í ljósi ákveðinnar umræðu árétta að loftslagsbreytingar séu staðreynd. Í frétt á vefsíðu stofnunarinnar kemur fram að borið hafi á þeim sjónarmiðum að loftslagsbreytingar, hlýnun af manna völdum, eigi sér ekki stað – eða að umræða vísindamanna um þau mál litist af ýkjum. Umhverfisstofnun bendir á að mýmargar rannsóknir sýni að svo sé. Áhrifin verði jafnframt alvarleg ef ekki verði gripið í taumana.
„Í skýrslu vísindanefndar frá 2018 um loftslagsbreytingar og áhrif þeirra á Íslandi segir meðal annars af súrnun sjávar, sjávarstöðubreytingum og áhrifum loftslagsbreytinga á náttúruvá. Þar segir að upp úr miðbiki 19. aldar hafi orðið ljóst að vissar lofttegundir raska varmageislun frá jörðinni þannig að neðri hluti lofthjúpsins og yfirborð jarðar verði hlýrri en ella.
Þessi áhrif eru kölluð gróðurhúsaáhrif og lofttegundirnar gróðurhúsalofttegundir. Hlýnun jarðar sé óumdeilanleg og bendi margar athuganir til fordæmalausa breytinga frá því um miðbik síðustu aldar. Lofthjúpurinn og heimshöfin hafi hlýnað, dregið hafi úr magni og útbreiðslu snævar og ís, sjávarborð hækkað og styrkur gróðurhúsalofttegunda aukist,“ segir á vef Umhverfisstofnunar.
Þá spyr stofnunin hvaða þýðingu þetta allt saman hafi hér á landi. Í því samhengi bendir hún á að Ísland liggi á mörkum kaldtempraðs- og heimskautaloftslags og í samanburði við staði á sömu breiddargráðu sé hér hlýrra, árstíðasveifla minni en úrkoma meiri. Rannsóknir sýni að á nútíma, eða frá síðasta jökulskeiði, hafi spönn langtímabreytinga á Íslandi verið um 4 gráður sem séu mun meiri hitabreytingar en á jörðinni á sama tíma. Síðustu þúsundir ára hafi kólnað á landinu, en þó skiptust á hlýrri og kaldari tímabil. Kaldasta tímabil nútíma virðist hafa verið á litlu-ísöld sem lauk í upphafi 20. aldar.
Súrnun sjávar nú þegar haft neikvæð áhrif
Einnig fer Umhverfisstofnun yfir það hvernig íslenskir jöklar hafi náð mestri útbreiðslu í lok 19. aldar. Síðan hafi þeir hopað mikið og flatarmál þeirra dregist saman um nálægt 2000 ferkílómetra sem er um 15 prósent samdráttur. Hörfunin hafi átt sér einkum stað á tveimur tímabilum, í hlýindum á 3. og 4. áratug síðustu aldar og frá 1995. Á tímabilinu 2000 til 2014 hafi samdrátturinn numið rúmlega 500 ferkílómetrum, eða um 0,35 prósent á ári.
Súrnun hafsins er einnig staðreynd, samkvæmt stofnuninni – staðfest með beinum mælingum og fræðilegum reikningum. Til að komast hjá stórfelldum breytingum á lífríki og vistkerfum í höfunum þurfi að minnka losun CO2 stórlega. Framtíð hafsins ráðist af því hvernig losun manna á koltvíoxíði verði háttað og til hvaða aðgerða verði gripið fyrr en síðar. Súrnun sjávar hafi nú þegar haft neikvæð áhrif á lífríki hafsins og skelfiskræktun.
