Fjár­muna­myndun lands­manna í íbúð­ar­hús­næði jókst um 31,2 pró­sent á síð­asta ári. Sem hlut­fall af lands­fram­leiðslu á föstu verð­lagi og hefur fjár­muna­myndun í íbúð­ar­hús­næði ekki mælst hærri síðan árið 2007. 

Þetta þýðir að 167,2 millj­arðar króna bætt­ust við eigna­safn þeirra lands­manna og lög­að­ila sem áttu íbúð­ar­hús­næði á síð­asta ári. Til sam­an­burðar ar sú upp­hæð 121,8 millj­arðar króna árið 2018 og á bil­inu 50 til tæp­lega 80 millj­arðar króna á árunum 2013 til 2016. 

Þetta má lesa út úr nýjum tölum Hag­stofu Íslands um hag­vöxt síð­asta árs sem birtar voru í gær. 

Aðrar breytur en hærra hús­næð­is­verð ráð­andi

Þessi þróun átti sér stað þrátt fyrir að hús­næð­is­verð á höf­uð­borg­ar­svæð­inu, þar sem stærsti hluti lands­manna býr, hafi ein­ungis hækkað um 2,3 pró­sent á árinu. Það er mun minni hækkun en hafði verið árin á undan á tíma­bili þar sem eft­ir­spurn var mun meiri en fram­boð. Sem dæmi hækk­aði hús­næð­is­verð á svæð­inu um 94 pró­sent frá árs­lokum 2010 og fram til loka árs 2017.

Ástæður hinnar auknu fjár­muna­mynd­unar má því frekar finna í öðrum breyt­um, meðal ann­ars bættum vaxta­kjörum og stöð­ugu verð­lagi sem haldi hefur aftur af verð­bólgu. Auk þess segja við­mæl­endur Kjarn­ans að hún bendi til þess að flýtt hafi verið bygg­ingu íbúð­ar­hús­næðis sem áður hafði verið reiknað með að yrði full­byggt síð­ar. Því eykur aukið fram­boð íbúða, sér­stak­lega dýrra íbúða sem byggðar hafa verið mið­svæðis í Reykja­vík, fjár­muna­myndun umtals­vert.

Vextir hús­næð­is­lána hafa lækkað skarpt

Fyrir venju­leg heim­ili, sem eiga eitt íbúð­ar­hús­næð­is, hafa lægri vextir hús­næð­is­lána, sér­stak­lega hjá líf­eyr­is­sjóðum lands­ins, skipt mestu, enda hafa þeir tekið stóra dýfu niður á við á und­an­förnum árum og hún var mjög skörp í fyrra. Nú er ekki óal­gengt að hægt sé að fá verð­tryggð lán á breyti­legum vöxtum á vel undir tveimur pró­sent­um. Óverð­tryggð lán hafa sömu­leiðis lækkað nokk­uð. 

Vaxta­lækk­un­ar­ferli Seðla­banka Íslands, sem hefur alls lækkað stýri­vexti sína um 1,75 pró­sentu­stig frá því í maí í fyrra, hefur haft nokkuð um þetta að segja. Nú eru þeir vext­ir, sem mynda til að mynda gólf fyrir óverð­tryggð hús­næð­is­lán, 2,75 pró­sent. Það er óþekkt á Íslandi, undir ríkj­andi pen­inga­stefnu, að vextir séu svo lág­ir.

Verð­bólga var líka skap­leg meira og minna allt síð­asta ár eftir að hafa risið skarpt í lok árs 2018 og sú þróun teygt sig inn á árið 2019. Hún fór undir 2,5 pró­sent verð­bólgu­mark­mið Seðla­bank­ans í lok síð­asta árs og mæld­ist 1,7 pró­sent í jan­ú­ar. Nýj­ustu mæl­ingar sýna þó að hún hefur tekið skarpan sveig upp á við á ný og mæld­ist 2,4 pró­sent í lok febr­ú­ar.