Umfang haftalosunaráætlunar stjórnvalda er 1.200 milljarðar króna. Slitabúum Glitnis, Kaupþings og Landsbanka verður gefið fram að áramótum til að gera nauðasamninga sem uppfylla ákveðin stöðugleikamarkmið. Í þeim felst meðan annars greiðsla á ýmsum lánum ríkisins, skilyrtum skuldabréfum ofl. Takist slitabúunum ekki að klára nauðasamning sem uppfylli þessi skilyrði það sem eftir er þessu ári mun stöðugleikaskattur leggjast á búin. Hann myndi skila 850 milljarða króna tekjum. Þetta kom fram í máli Sigmundar Davíðs Gunnlaugssonar forsætisráðherra þegar hann kynnti haftalosunaráætlun ríkisstjórnarinnar í Hörpu nú í hádeginu.
Í tilkynningu frá fjármála- og efnahagsráðuneytinu kemur fram að áætlunin eigi að leysa 1.200 milljarða króna vanda. Þar er átt við 500 milljarða króna krónueignir slitabúa, 400 milljarða króna kröfur þeirra gagnvart innlendum aðilum og 300 milljarða króna aflandskrónueign. Aðgerðirnar eru settar fram í tveimur frumvörpum sem ríkisstjórnin samþykkti í gær. Annars vegar um álagningu stöðugleikaskatts eða nauðasamning að uppfylltum stöðugleikaskilyrðum. Hins vegar um gjaldeyrisuppboð fyrir aflandskrónur í haust.
Í tilkynningunni er síðan fjallað um hvort þessarra markmiða. Þar segir:
Stöðugleikaskilyrði og stöðugleikaskattur á slitabú fallinna fjármálafyrirtækja
Með frumvarpi um stöðugleikaskatt er lagður til 39% einskiptis skattur á heildareignir fallinna viðskiptabanka eða sparisjóða, eins og þær verða metnar 31. desember 2015. Skattinum er ætlað að mæta þeim neikvæðu áhrifum sem leiða myndu af óskertri útgreiðslu fjármuna í tengslum við lok slitameðferðar skattaðila. Eftir að skatturinn hefur verið greiddur, og að uppfylltum ákveðnum skilyrðum, fá skattaðilar undanþágu frá lögum nr. 87/1992 um gjaldeyrismál. Þeir aðilar sem nú sæta slitameðferð en ljúka henni með staðfestum nauðasamningi fyrir 31. desember 2015 teljast ekki til skattskyldra aðila.
Að auki er breytingum á lögum um gjaldeyrismál, sem Alþingi samþykkti í gærkvöldi, ætlað að treysta forsendur aðgerða ríkisstjórnarinnar til losunar fjármagnshafta og vega á móti þeirri áhættu sem skapast þegar fjármagnshreyfingar og gjaldeyrisviðskipti tiltekinna aðila eru losuð í skrefum.
Saman mynda þessi frumvörp heildstæða áætlun um lausn á þeim vanda sem útgreiðsla fjármuna frá föllnum fjármálafyrirtækjum til kröfuhafa við uppgjör þeirra myndi hafa að óbreyttu. Áætlað er að tekjur ríkissjóðs af stöðugleikaskatti geti orðið 682 milljarðar króna að teknu tilliti til frádráttarheimildar, en skattupphæð án frádráttar nemur tæpum 850 milljörðum króna. Stöðugleikaskilyrðin leysa vandann með áþekku umfangi og stöðugleikaskattur en samkvæmt annarri aðferðafræði og nálgun.
Mikilvægt er að fjármunir sem renna til ríkisins vegna stöðugleikaskilyrða eða skatts hafi ekki óæskileg áhrif á peningamagn eða önnur þensluhvetjandi áhrif sem gætu raskað efnahagslegum stöðugleika. Verður þessum fjármunum, eftir því sem tækifæri gefast, varið til lækkunar skulda hins opinbera, enda hefur ríkissjóður borið mikinn kostnað af hruni fjármálakerfisins. Þegar uppgjör slitabúanna og losun fjármagnshafta er lokið verður stórum óvissuþætti eytt um efnahag ríkissjóðs og gert er ráð fyrir að vaxtaálag og vaxtakostnaður lækki umtalsvert.
