Ásmundur Friðriksson, þingmaður Sjálfstæðisflokksins, segir að Landsvirkjun þurfi pólitíska eigendastefnu. Áhersla á arðsemi án tillits til heildarhagsmuna þjóðarinnar sé ekki stefna sem sé honum að skapi.
„Markmið raforkulaga er að stuðla að
þjóðhagslega hagkvæmu raforkukerfi og efla þannig atvinnulíf og byggð í
landinu. Undir þau lög fellur m.a. starfsemi ríkisfyrirtækisins Landsvirkjunar
sem er eign þjóðarinnar. Stjórnendur Landsvirkjunar, stærsta orkufyrirtækis
landsins, einblína á aukna arðsemi fyrirtækisins eins og það sé eyja í
hagkerfinu. Með tilvísun í stefnumið stjórnenda Landsvirkjunar er eins og að
heildarhagsmunir þjóðarbúsins séu ekki hafðir að leiðarljósi og það er eins og
gleymst hafi að meta langtímasamstarf við trausta viðskiptavini sem hafa skapað
Landsvirkjun og samfélaginu gríðarleg verðmæti á umliðnum árum. Þannig huga
þeir minna af því hvort starfsemi Landsvirkjunar auki útflutningstekjur eða
stuðli að hagvexti í landinu og virðisauki raforkunnar skapi fjölbreytt og vel
launuð störf“. Þetta kemur fram í aðsendri grein eftir Ásmund sem birtist í
Morgunblaðinu í dag.
Vill ekki að Bretar fái íslenska orku
Ásmundur er gagnrýnin á skoðun Landsvirkjunar á lagningu sæstrengs í greininni, að sú framkvæmd yrði stórpólitísk ákvörðun og um stefnubreytingu væri að ræða á starfsemi Landsvirkjunar. Stórir viðskiptavinir í landinu séu skertir um raforku og ótrygg orka hækkar upp úr öllu valdi á meðan umræða er um að selja orkuna úr landi.
„Hvernig samrýmdist það hlutverki fyrirtækisins og íslenskum lögum? Þetta er kannski sérstaklega athyglisvert í ljósi þess að lagning sæstrengs myndi hækka orkuverð til heimilanna og atvinnulífsins í landinu verulega og snerta þannig beint afkomu heimilanna og atvinnulífsins. Þá er ljóst að virkja yrði ígildi tveggja Kárahnjúkavirkjana til þess að nægt framboð orku væri til staðar til að standa undir fjárfestingu og kostnaði við rekstur sæstrengs. Íslendingar yrðu mjög háðir einum stórum orkukaupenda í marga áratugi en myndu samt aðeins fullnægja broti af heildarþörfum hans, þannig að samningsstaðan væri mjög kaupanda í vil. Þá er þeirri spurningu ósvarað hvort skynsamlegt sé að færa virðisaukann af endurnýjanlegum íslenskum náttúruauðlindum í hendur þjóðar sem hefur ekki hikað við að senda herskip á hendur Íslendingum þegar deilt er um nýtingu auðlinda og sett á okkur hryðjuverkalög sem enn svíður undan. Þetta er eins og að senda fiskinn okkar óunninn á erlenda markaði og kippa fótunum undan allri landvinnslu. Engum dettur slíkt í hug.“
Á meðal þeirra sem hafa talið lagningu sæstrengs áhugaverðan kost fyrir íslenskan orkubúskap er Bjarni Benediktsson, formaður Sjálfstæðisflokksins. Þá hafa stjórnendur Landsvirkjunar ítrekað sagt að sæstrengurinn sé ekki verkefni sem kalli á nýjar virkjanir eða mikla aukningu í framleiðslu. Slíkt sé ekki forsenda fyrir því.
Veltir fyrir sér uppskiptingu
Ásmundur veltir því fyrir sér í greininni hvort Landsvirkjun sé orðin og stór fyrir íslenskan markað og hvort það ætti að skipta fyrirtækinu upp. Hann tekur þó skýrt fram að hannvilji ekki selja fyrirtækið. „Í þessu sambandi vil ég gera spurningu margra Sunnlendinga að minni þegar spurt er af hverju Landsvirkjun hafi ekki starfsstöð á Suðurlandi. Þar er framleiddur meira en helmingur af þeirri raforku sem fyrirtækið framleiðir í landinu og ekki óeðlilegt að ríkisfyrirtæki með alla þessa framleiðslu hafi starfsstöð í vöggu raforkuframleiðslunnar á Suðurlandi. Slíka breytingu mætti gera á 10-20 árum með markvissri framtíðarsýn sem hefði það að markmiði að styrkja bæði starfsemina og atvinnulífið á Suðurlandi og auka gegnsæi rekstrareininga“.
Ásmundur kallar eftir því að Alþingi marki framtíðarstefnu Landsvirkjunar til framtíðar. Þar verði hafðir að leiðarljósi „heildarhagsmunir þjóðarinnar og virðisauki raforkunnar verði til þess að skapa gjaldeyrisskapandi atvinnulíf í landinu sem er grundvöllur að fjölbreyttum og vel launuðum störfum í sveitarfélögunum. Það er mikilvægt að Alþingi marki þá stefnu sem fyrst og hér er kallað eftir slíkri stefnumótun“.
