Körfu­bolta­skór njóta mik­illa vin­sælda í Banda­ríkj­unum þessa dag­ana, og eru miklar vin­sældir Stephen Curry að hjálpa til á mark­aðn­um. Staðan minnir um margt á það þegar Mich­ael Jor­dan breytti skó­mark­aðnum í Banda­ríkj­unum var­an­lega þegar hann samdi við Nike, og komu fyrstu skórnir í hans nafni, Air Jor­dan I, á markað fyrir 32 árum.

Stephen Curry, leik­maður Golden State Warri­ors í NBA-­deild­inni, er ekki aðeins ein allra besta skyttan í sögu NBA, heldur er nafn hans að umbreyt­ast í eitt verð­mætasta vöru­merki Banda­ríkj­anna. Ástæðan eru fádæma vin­sældir skó­teg­undar (snea­kers) í hans nafni.

Skór fyrir 21 millj­arð

Sam­kvæmt nýrri grein­ingu sem bank­inn Morgan Stanley sendi til við­skipta­vina sinna, er samn­ingur Curry við Under Armo­ur-­fyr­ir­tækið að marg­borga sig til baka fyrir íþrótta­vöru­fram­leið­and­ann. Talið er að árleg sala á skóm sem kenndir eru við Curry, muni selj­ast fyrir 160 millj­ónir Banda­ríkja­dala á þessu ári, sé miðað við vind­sæld­irnar um þessar mund­ir. Það er upp­hæð sem nemur um 21 millj­arði króna. Næstur á eftir honum kemur LeBron James, með áætl­aða sölu upp á 150 millj­ónir Banda­ríkja­dala, og þar á eftir Kevin Durant, með 82 millj­ónir Banda­ríkja­dala. Þeir tveir síð­ar­nefndu eru báðir á samn­ingi hjá Nike. 

Ljósi punkt­ur­inn hjá Under Armour

Þrátt fyrir þessar vin­sældir hefur Under Armour verið að tapa mark­aðs­hlut­deild á íþrótta­vöru­mark­aði, í fyrsta skipti í þrjú ár, en salan á Curry-­skónum er það sem helst er jákvætt í rekstr­in­um, um þessar mund­ir. Það sem þykir sögu­legt við þessa stöðu á mark­aði er að Nike virð­ist í fyrsta skipti í meira en tvo ára­tugi, vera að missa niður for­ystu­sæti sitt á körfu­bolta­skóa­mark­aði, þar sem Under Armour ætlar sér stóra hluti í fram­tíð­inni, eins og Adi­das. Að mati Morgan Stanley eru þetta áhuga­verð tíma­mót, að því er segir í umfjöllun Quartz.

Jor­dan setti  ný við­mið

Í Banda­ríkj­unum er mikið rætt um end­ur­komu skó­æð­is­ins sem Mich­ael Jor­dan var upp­hafs­maður að, með mark­aðs­sér­fræð­inga Nike að halda um þræð­ina bak við tjöld­in. Fram­úr­stefnu­legt útlit fyrir Nike Air Jor­dan-­skóna – sem hétu ein­fald­lega Nike Air Jor­dan I – setti þá í kast­ljósið hvar sem Jor­dan kom, og hvar sem þeim var stillt upp í hill­um. Þeir komu fyrst í búðir fyrir um 32 árum, á árinu 1984, og urðu fljót­lega vin­sæl­ir. Eng­inn gat séð fyrir að vin­sæld­irnar yrðu svo gríð­ar­leg­ar, að engin dæmi eru um við­líka vin­sældir hjá íþrótta­manni í Banda­ríkj­unum nokkru sinni, þegar kemur að skóm. Ástæðan fyrir vin­sældum átti sér skýr­ing­ar. Sú sem var aug­ljósust var sú, að Mich­ael Jor­dan var að umbreyt­ast í næstum óstöðv­andi leik­mann á þessum árum sem skórnir komu fyrst á mark­að. Athyglin var á hon­um, vegna snilli hans. Hin ástæðan sem nefnd hefur ver­ið, var vel fram­kvæmd mark­aðs­her­ferð. Það gekk ein­faldlega allt upp. 

Meira en 30 árum eftir að fyrstu skórnir sem tengdir voru Jor­dan nafn­inu komu á mark­að, fékk Mich­ael Jor­dan sína lang­sam­legu stærstu greiðslu frá Nike. Árið 2015 var Jor­dan sá maður úr íþrótta­geir­anum – þó hann hafi verið hættur að spila fyr­iri löngu – sem þén­aði mest af öll­um. Hann fékk 100 milljón Banda­ríkja­dala ein­greiðslu, um 13 millj­arða króna, í tengslum við ævin­langan samn­ing hans við Nike. Frum­hönn­unin hefur nú verið end­ur­út­gefni og njóta elstu Air Jor­dan skórnir mik­illa vin­sælda. 

Þetta lagði grunn­inn að miklum sigrum Nike í Banda­ríkj­un­um, og ýtti undir mik­inn áhuga á NBA-­deild­inni um allan heim.

Það þurfa allir skó

Mark­aður með skó í Banda­ríkj­unum er gríð­ar­lega stór, enda skór nauð­synja­vara. Sér­stak­lega er veltan mikil hjá fólki á aldr­inum 16 til 34 ára, en árið 2014 nam heild­ar­veltan með skó hjá þessum ald­urs­hópi, 21 millj­arði Banda­ríkja­dala, eða sem nemur um 2.700 millj­örðum króna, sam­kvæmt umfjöllun The Was­hington Post. Körfu­bolta­skór eru drjúgur hluti af þess­ari veltu, eða um 15 pró­sent, og eru samn­ingar sem leik­menn gera við fyr­ir­tæki vegna skólínu í þeirra nafni, oft mun umfangs­meiri heldur en launa­samn­ingar þeirra. Eitt þykir einnig sér­stak­lega eft­ir­sókn­ar­vert við körfu­bolta­skó. Þeir eru dýrir og áber­andi, og það er ákveð­inn „sta­tus“ að ganga í þeim af þeim sök­um.

Risa­samn­ingur laus á næsta ári

Adi­das samdi við NBA-­deild­ina árið 2006 til ell­efu ára, og varð þannig opin­bert íþrótta­vöru­merki deild­ar­inn­ar. Samn­ing­ur­inn var risa­vax­inn, og met­inn á 400 millj­ónir Banda­ríkja­dala, eða sem nemur næstum 60 millj­örðum króna. Adi­das hefur nú gefið út að fyr­ir­tækið hafi ekki áhuga á að end­ur­nýja samn­ing­inn. Lík­legt þykir að Nike eða Under Armour sæk­ist eftir því að verða opin­bert íþrótta­vöru­merki NBA.