Aðsend mynd

Vann frá morgni til miðnættis er álagið var mest

Íbúar á Hrafnistu Laugarási í Reykjavík sýna því langflestir skilning að heimsóknarbann hafi verið sett á þeim til varnar. Margir þeirra eru orðnir virkari en áður í starfi sem boðið er uppá innan veggja öldrunarheimilisins sem hefur komið Huldu Birnu Frímannsdóttur, sjúkraliða sem þar starfar, ánægjulega á óvart.

Álag á starfs­menn Hrafn­istu í Reykja­vík jókst mikið í kjöl­far heim­sókn­ar­banns og smits starfs­manns sem þar kom upp. Hulda Birna Frí­manns­dótt­ir, sjúkra­liði með tæp­lega fjög­urra ára­tuga reynslu, segir íbú­a öldr­un­ar­heim­il­is­ins flesta sýna ástand­inu skiln­ing. Þó að þeir hlakki til að hitta ætt­ingja og vini vilji þeir að bann­inu verði aflétt hægt og rólega.

 „Ég hef það ágætt en ég hef reyndar verið að vinna rosa­lega mikið und­an­far­ið,“ segir Hulda Birna í sam­tali við Kjarn­ann. Hún er í vinn­unni en seg­ist eiga nokkrar mín­útur til að ­spjalla.

Hulda Birna er í fullri vinnu, tekur morg­un-, kvöld- og helg­ar­vaktir á víxl og næt­ur­vaktir ef á þarf að halda.

Hvernig eru vinnu­dag­arnir þínir nú um stund­ir?

„Ég hef nú verið í tölu­vert meira en 100 pró­sent vinn­u ­síð­ustu vik­ur. Og lík­lega síð­ustu mán­uð­i.“

Nokkuð mikið álag var á Laug­ar­ási fyrir far­ald­ur kór­ónu­veirunnar og það jókst mikið eftir að ákveðið var að setja á heim­sókn­ar­bann til að vernda íbú­ana. Einn starfs­maður greind­ist svo með­ COVID-19 og í kjöl­farið þurfti að setja íbúa á þeirri deild í ein­angrun og senda ­sam­starfs­menn heim í sótt­kví.

Auglýsing

Hulda er ekki bundin við eina deild í sínu starfi. Hún fer á milli deilda þar sem þörfin er mest hverju sinni. Þegar all­ir hjúkr­un­ar­fræð­ing­arnir á deild­inni þar sem smitið kom upp þurftu að fara í sótt­kví og meiri­hluti ann­arra starfs­manna í aðhlynn­ingu var Hulda Birna köll­uð til starfa á henni. Hún er með fram­halds­menntun í hjúkrun aldr­aðra og starfar því á hjúkr­un­ar­vökt­um. Hún tók því deild­ina að sér eins og hún orðar það.

„Í um viku var ég þarna meira og minna frá átta á morgn­ana til mið­nætt­is,“ segir hún og hlær létt. Hún hafi því verið í 200 pró­sent vinn­u þá daga. En hún vill ekki kvarta. „Góðu frétt­irnar eru þær að eng­inn íbú­i ­reynd­ist smit­aður og eng­inn annar starfs­maður svo þetta fór allt saman eins vel og hægt var að hugsa sér.“

Eitt af þeim fjöl­mörgum verk­efnum sem Hulda Birna hef­ur sinnt síð­ustu vikur er að taka sýni af íbúum til að ganga úr skugga um hvort þeir séu sýktir af COVID-19. Í nokkrum til­fellum hefur komið upp grunur um slíkt og þá eru íbúar settir í ein­angrun þar til nið­ur­staða fæst. Á meðan þurfa ­starfs­menn reglum sam­kvæmt að sinna þeim klæddir hlífð­ar­fatn­aði. „Ég hef tek­ið ­mörg sýni í þessu húsi und­an­farið en þau hafa sem betur fer öll reyn­st ­nei­kvæð,“ segir Hulda Birna. Þá hafi hún þurft að klæð­ast gall­anum heita og ­seg­ist ekki getað ímyndað sér hvernig sé að vera í honum lengi í einu. „Ég ­myndi satt best að segja ekki vilja það.“

Hulda hefur tekið fjölmörg sýni meðal heimilisfólksins á Hrafnistu.
Aðsend

Hvað ertu búin að vinna lengi sem sjúkra­liði?

Hulda Birna hlær og segir svo: „Það er nú varla að ég vilj­i ­segja það upp­hátt! En það er víst síðan 1983.“

Það gera hvorki meira né minna en 37 ár. Á þeim tíma hef­ur Hulda Birna aflað sér mik­illar þekk­ingar og reynslu. Hún hóf störf sem ­sjúkra­liði á sjúkra­hús­inu á Sauð­ár­króki á sínum tíma, fór því næst á sjúkra­húsið á Blöndu­ósi og þar vann hún í tutt­ugu ár. Næstu tíu árin vann hún á öldr­un­ar­heim­il­inu Hlíð á Akur­eyri. Á sumrin fór hún stundum suður og vann á Hrafn­istu í afleys­ingum svo hún þekkti starf­sem­ina vel er hún hóf þar að fullu ­störf árið 2014. „Þegar ég sótti um starf á Hrafn­istu í gegnum netið liðu að mig minnir ekki nema svona tutt­ugu mín­út­ur. Þá var ég búin að fá svar og var ­spurð hvenær ég gæti byrj­að.“

Fyrr­ver­andi starfs­menn mættu til aðstoðar

Er far­ald­ur­inn skall á skap­að­ist auka álag á starfs­menn Hafn­istu Laug­ar­áss. Hulda Birna segir að starfs­menn hafi verið hvattir til að hitta sem fæsta utan vinnu – allt í nafni ítr­ustu sótt­varna. Það hafi sum­um þótt erfitt þó að allir hafi farið eftir því eftir fremsta megni.

Annað slagið hafa svo alltaf ein­hverjir starfs­menn úr öll­u­m ­starfs­stéttum verið að detta tíma­bundið út vegna sótt­kví­ar. Til að létta álagið á deild­inni sem lenti í sótt­kví  var leit­að til fyrr­ver­andi starfs­manna og þeir beðnir að koma til aðstoð­ar. Tölu­verð­ur­ hópur gerði það og fékk þá leyfi frá sinni föstu vinnu á með­an. „Það bjarg­að­i ýmsu en þetta var engu að síður mikið púslu­spil alla daga.“

Auglýsing

Í kjöl­far heim­sókn­ar­banns­ins segir Hulda Birna að meiri ró hafi færst yfir á öldr­un­ar­heim­il­inu. „Íbú­arnir tóku þessu flest allir mjög vel. Þeir vissu að þetta var gert þeim til vernd­ar.“

Sumir eiga þó erfitt með að skilja af hverju eng­inn komi í heim­sókn, sér­stak­lega þeir sem eru með minnis­glöp. Þá hefur starfs­fólkið lag­t ­sig fram við að róa við­kom­andi, spjalla og hug­hreysta og reyna að útskýra ­stöð­una. „Allt þetta er stór hluti af starfi sjúkra­liða,“ segir Hulda Birna.

Aðstand­endur hafa einnig lang­flestir tekið heim­sókn­ar­bann­in­u vel og sýnt því skiln­ing. „Þeir hringja og þakka okkur fyrir að hlúa að ást­vinum sín­um, að þeir séu öruggir hjá okkur og hrósa okkur fyrir að standa okkur vel við þessar skrítnu aðstæð­ur.“

Nota spjald­tölvur til sam­skipta

Hulda Birna seg­ist ekki geta hugsað þá hugsun til enda ef kór­ónu­veiran hefði fengið að leika lausum hala á öldr­un­ar­heim­il­inu. Þá hefð­i á­standið orðið skelfi­legt.

Íbú­arnir eru í sam­skiptum við sína nán­ustu í gegnum síma og ­rúmri viku eftir að heim­sókn­ar­bannið var sett á þá var farið að nota spjald­tölv­ur svo að þeir gætu séð ást­vini sína í mynd. „Í dag eru margir aðstand­endur að hafa sam­band við fólkið sitt í gegnum spjald­tölvu. Það gengur bara vel þó að gamla fólk­inu finn­ist sumu skrítið að sjá ætt­ingj­ana í svona ramma! En þetta hefur létt lund­ina hjá mörg­um, ég sé það alveg.“

Hulda Birna gerir að sári.
Aðsend

Spurð hvort hún hafi áhyggjur af and­legri heilsu íbú­anna ­segir hún margt hafa breyst til hins betra í starf­sem­inni sem dragi úr hættu á því. Sjúkra­þjálf­arar og iðju­þjálfar starfi nú til dæmis inni á deild­um Hrafn­istu. „Þeir eru bara orðnir hluti af starf­semi deild­ar­inn­ar.“

Boðið sé upp á leik­fimi, bíó, lestr­ar­stundir og fleira. „Það er ánægju­legt að sjá að fullt af fólki er orðið virkt, tekur þátt í því starf­i ­sem er í boði, fólk sem áður gerði það ekki.“

Hulda Birna segir það hafa komið sér á óvart hvað allt hafi ­gengið vel þrátt fyrir ýmsa hnökra og miklar breyt­ingar vegna heim­sókn­ar­banns­ins. „Þetta er auð­vitað mikið inn­grip í líf fjölda fólks, snýr ­lífi þeirra á hvolf. Svo það er aðdá­un­ar­vert að eldra fólkið í sam­fé­lag­inu taki þessu öllu svona vel.“

Nú fer að nálg­ast sá dagur að heim­sókn­ar­banni á öldr­un­ar­heim­il­i verður aflétt í skref­um. Land­læknir segir að unnið sé að útfærslu á því í sam­starfi margra stofn­ana. Hulda Birna finnur að íbú­arnir eru farnir að hlakka til að geta hitt ætt­ingja og vini utan Hrafn­istu.

 „En hér tala margir um það að þetta þurfi að ger­ast hægt og rólega. Ég verð að við­ur­kenna að ég hef ákveðn­ar á­hyggjur af því hvað muni ger­ast. Ég vona að það verði settur stífur rammi utan­ um þetta og þessu stýrt eins vel og hægt er til að halda áfram að verja þenn­an við­kvæma hóp.“

Við þurfum á þínu framlagi að halda

Þú getur tekið beinan þátt í að halda úti öflugum fjölmiðli.

Við sem vinnum á ritstjórn Kjarnans viljum hvetja þig til að vera með okkur í liði og leggja okkar góða fjölmiðli til mánaðarlegt framlag svo við getum haldið áfram að vinna fyrir lesendur, fyrir fólkið í landinu.

Kjarninn varð níu ára í sumar. Þegar hann hóf að taka við frjálsum framlögum þá varð slagorðið „Frjáls fjölmiðill fyrir andvirði kaffibolla“ til og lesendur voru hvattir til að leggja fram í það minnsta upphæð eins kaffibolla á mánuði.

Mikið vatn hefur runnið til sjávar á þeim níu árum sem Kjarninn hefur lifað. Í huga okkar á Kjarnanum hefur þörfin fyrir fjölmiðla sem veita raunverulegt aðhald og taka hlutverk sitt alvarlega aukist til muna.

Við trúum því að Kjarninn skipti máli fyrir samfélagið.

Við trúum því að sjálfstæð og vönduð blaðamennska skipti máli.

Ef þú trúir því sama þá endilega hugsaðu hvort Kjarninn er ekki allavega nokkurra kaffibolla virði á mánuði.

Vertu með okkur í liði. Þitt framlag skiptir máli.

Ritstjórn Kjarnans: Sunna Ósk Logadóttir, Þórður Snær Júlíusson, Erla María Markúsdóttir, Arnar Þór Ingólfsson, Eyrún Magnúsdóttir og Grétar Þór Sigurðsson.


Já takk, ég vil styrkja Kjarnann!
Efnisflokkar:
Meira eftir höfundinnSunna Ósk Logadóttir
Meira úr sama flokkiViðtal