Um níu mán­uðum síðar var kom­inn skriður á sölu­ferli rík­is­bank­anna. Þann 28. ágúst 1998 sam­þykkti rík­is­stjórnin stefnu­mótun um sölu hluta­fjár í bönk­unum þrem­ur. Skömmu síðar sama ár var heim­ildin í lögum til útboðs á nýju hlutafé í Lands­bank­anum og Bún­að­ar­bank­anum nýtt. Þá var boðið út nýtt hlutafé sem nam 15 pró­sentum af heild­ar­hlutafé hvors banka. 

Fjöldi áskrif­enda í útboð­inu hjá Lands­bank­anum var ríf­lega tólf þús­und, sölu­and­virðið 1,7 millj­arðar króna og gengið í útboði til almenn­ings 1,90. Fjöldi áskrif­enda í útboð­inu hjá Bún­að­ar­bank­anum var rúm­lega 93 þús­und, sölu­and­virðið um einn millj­arður og gengið í útboð­inu 2,15.

Í byrjun nóv­em­ber 1998 var heim­ildin til sölu á 49 pró­sent hluta­fjár rík­is­sjóðs í FBA jafn­framt nýtt. Alls skráðu tæp­lega ell­efu þús­und ein­stak­lingar sig í útboð­inu fyrir um 18,9 millj­arða króna en útboðs­gengið var 1,4. Til sölu voru hins vegar aðeins 4,6 millj­arðar króna og því kom til skerð­ingar á hlut hvers og eins. Í til­viki FBA var starfs­mönnum gef­inn kostur á kaupum á umsömdu gengi og í kjöl­far söl­unnar voru bréf bank­anna skráð á Verð­bréfa­þingi Íslands. 

Kenni­tölu­safn­an­irnar

Innan ýmissa fjár­mála­fyr­ir­tækja, meðal ann­ars Kaup­þings, var sett af stað kenni­tölu­söfnun þar sem við­skipta­að­ilar sem ætl­uðu sér ekki að taka þátt í útboð­inu „lán­uðu“ fyr­ir­tækj­unum kenni­tölur sínar gegn þókn­un. Með þessum hætti náði Kaup­þing, og spari­sjóð­irnir sem áttu fyr­ir­tæk­ið, að tryggja sér 22,1 pró­sent hlut í FBA. Sá hlutur var vistaður inni í nýju félagi sem fékk nafnið Scand­in­av­ian Hold­ings.

Þessir aðilar ætl­uðu sér þó alltaf að selja eign­ar­hlut­inn með hagn­aði og fóru að leita að hent­ugum fjár­fest­um. Þeir fund­ust þegar hópur kaup­enda, í gegnum Lúx­em­búrgíska félagið Orca S.A. keypti hlut­inn í byrjun ágúst 1999. Á frægum blaða­manna­fundi sem hald­inn var 13. ágúst 1999 var síðan opin­berað hverjir stóðu að Orca hópn­um: þeir Jón Ásgeir Jóhann­es­son, Jón Ólafs­son, Þor­steinn Már Bald­vins­son og Eyjólfur Sveins­son.

55 þús­und manns skráðu sig fyrir hlut

Á þessum tíma­punkti voru rætur að nýju íslensku banka­kerfi að verða til og ná festu. Sölu á öllum hlutum rík­is­ins í FBA lauk í nóv­em­ber 1999, þegar hópur 26 líf­eyr­is­sjóða, fyr­ir­tækja og ein­stak­linga keypti afgang hluta­fjár­ins sem eftir stóð. Gengið var frá kaup­unum á lág­marks­gengi útboðs­ins, 2,8, sem þýddi að sölu­and­virðið var 9,7 millj­arðar króna. Fjórir þeirra sem keyptu tengd­ust Orca hópn­um. Hver þeirra fékk að kaupa þrjú pró­sent og því var sam­eig­in­legur hlutur Orca kom­inn upp í 40 pró­sent að lok­inni einka­væð­ingu FBA. Sá hlutur óx í 45 pró­sent skömmu síð­ar.

Kaupin voru að hluta til fjár­mögn­uð, og í raun búin til, af Kaup­þingi. Upp­haf­lega hug­myndin á bak­við þau var enda sú að tryggja hópnum yfir­ráð yfir FBA og sam­eina bank­ann síðan Kaup­þingi. Þegar á reyndi reynd­ist sá verð­miði sem Kaup­þing hengdi á sjálfan sig, um átta millj­arðar króna, mun hærri en aðrir aðilar máls voru til­búnir að sam­þykkja. Því varð ekk­ert út sam­ein­ing­unni. Kaup­þing sam­ein­að­ist þess í stað Bún­að­ar­bank­anum nokkrum árum síðar eftir einka­væð­ingu hans.

Eftir að sam­ein­ing­ar­hug­myndir við Kaup­þing runnu út í sand­inn fór FBA að kanna mögu­lega sam­ein­ingu við Íslands­banka, enda var vilji á meðal ráð­andi afla innan Orca-hóps­ins að eign­ast í við­skipta­banka líka. Sam­ein­ing­ar­við­ræð­urnar gengu ótrú­lega fljótt fyrir sig og til­kynn­ing var send inn á verð­bréfa­þing, und­an­fara Kaup­hall­ar­inn­ar, um hana þann 30. mars árið 2000. Sam­kvæmt sam­komu­lagi myndu hlut­hafar Íslands­banka eign­ast 51 pró­sent í sam­ein­uðum banka en hlut­hafar FBA 49 pró­sent. Við þetta eign­að­ist Orca-hóp­ur­inn, í gegnum félag sem kall­að­ist FBA Hold­ing S.A., 14,64 pró­sent hlut í sam­ein­uðum banka. Önnur félög hans áttu auk þess um fimm pró­sent eign­ar­hlut.

Orca-hóp­ur­inn hélt áfram að kaupa bréf í bank­anum fram að hlut­hafa­fundi sem hald­inn var um miðjan maí árið 2000. Þegar kom að fund­inum réð hóp­ur­inn yfir rúmum fjórð­ungi alls hluta­fjárs. Hinn sam­ein­aði banki tók svo til starfa 2. júní.

Rúmum mán­uði eftir að hlutafé rík­is­ins í FBA hafði verið selt að fullu var haldið áfram með sölu hluta­fjár rík­is­ins í fjár­mála­fyr­ir­tækj­um. Fimmtán pró­senta hlutir í Lands­bank­anum og Bún­að­ar­bank­anum voru seldir í des­em­ber 1999. Um 55 þús­und manns skráðu sig fyrir hlut í bönk­unum og sölu­and­virðið nam 5,5 millj­örðum króna. Eign­ar­hlutir rík­is­ins í bönk­unum tveimur numu 72 pró­sentum á þessum tíma og dreifð­ist afgangur hluta­fjár­ins á milli tug­þús­unda hlut­hafa.

Stóru skrefin eftir

Á árunum 2002 og 2003 lauk svo þessum hluta einka­væð­ing­ar­ferl­is­ins með sölu á kjöl­festu­eign­ar­hlutum í Lands­bank­anum og Bún­að­ar­bank­an­um. Sam­son ehf., félag Björg­ólfs­feðga, Björg­ólfs Guð­munds­sonar og Björg­ólfs Thors Björg­ólfs­son­ar, og Magnús Þor­steins­son­ar, keypti 45,8 pró­senta hlut í Lands­bank­anum skömmu fyrir ára­mótin 2002-2003. Kaup­verðið var 12,3 millj­arðar króna. Lands­bank­inn var þá nán­ast að fullu kom­inn í eigu einka­að­ila.

Sömu sögu var að segja um Bún­að­ar­bank­ann. S-hóp­ur­inn svo­nefndi keypti 45,8 pró­senta hlut í honum og greiddi fyrir það 11,9 millj­arða króna. Hóp­ur­inn sam­an­stóð af Eglu ehf., Eign­ar­halds­fé­lag­inu Sam­vinnu­trygg­ing­um, Sam­vinnu­líf­eyr­is­sjóðnum og Vátrygg­inga­fé­lagi Íslands (VÍS). Um þá einka­væð­ingu verður fjallað í næstu hlutum umfjöll­unar Kjarn­ans um fyrri einka­væð­ingu íslensks banka­kerf­is.

Upp úr þessum þremur stoðum í íslenska fjár­mála­geir­anum – FBA, Lands­bank­anum og Bún­að­ar­bank­anum – urðu til turn­arnir þrír, Glitn­ir, Kaup­þing og Lands­bank­inn, sem hrundu til grunna um ára­tug eftir að einka­væð­ing­ar­ferli fjár­mála­kerf­is­ins hófst fyrir alvöru, þótt stærstu skrefin hafi verið stigin á síð­ari hluta árs­ins 2002. Sam­ein­aður banki Íslands­banka og FBA varð að Glitni og sam­ein­aður banki Bún­að­ar­bank­ans og Kaup­þings hóf að starfa undir merkjum Kaup­þings.