MP banki,Líf­eyr­is­sjóður verzl­un­ar­manna (LI­VE) og félag í eigu Garð­ars K. Vil­hjálms­sonar gerðu til­boð í 27,5 pró­sent hlut Íslands­banka í Íslenskum Verð­bréfum í októ­ber. Föstu­dag­inn 24. októ­ber var ákveðið að taka til­boð­inu. Þann sama daga bár­ust til­boðs­gjöf­unum upp­lýs­ingar um að Straumur hefði lagt inn til­boð í hlut­inn þegar allt stefndi í að kaupin myndu ganga í gegn. Þær upp­lýs­ing­ar, sem voru byggðar á orðrómi á fjár­mála­mark­aðn­um, reynd­ust ekki rétt­ar. Straumur gerði aldrei til­boð í hlut­inn.

Jakob Ásmunds­son, for­stjóri Straum­s.

 

Hins vegar keypti bank­inn 64,3 pró­sent hlut Sæv­ars Helga­sonar og Ásgeirs Ásgeirs­son­ar, í gegnum félagið Gunner ehf., í Íslenskri eigna­stýr­ingu ehf., sem á 21,83 pró­sent hlut í Íslenskum verð­bréf­um, sam­kvæmt heim­ildum Kjarn­ans. Straumi býðst síðan að ganga inn í til­boð í aðra hluti í ÍV á grund­velli for­kaups­rétt­ar­á­kvæð­is. Þar á meðal er 27,5 pró­sent hlutur Íslands­banka sem MP banki (10 pró­sent), LIVE (10 pró­sent) og Garðar Vil­hjálms­son (7,5 pró­sent) til­kynntu um kaup á fyrir skömmu. Þau við­skipti, líkt og kaup Straums á hlut Sæv­ars og Ásgeirs, eru háð sam­þykki Fjár­mála­eft­ir­lits­ins. Eins og áður segir gætu þessi áform breyst, þar sem Straumur hefur hug á að nýta for­kaups­rétt­ar­á­kvæði og einnig auka eign sína í ÍV enn frek­ar. Því gæti staðan orðið sú þegar öll kurl eru komin til grafar að Straumur yrði með tögl og hagld­ir.

Hröð atburða­rás

Á mánu­dags­morg­un, 27. októ­ber, voru kaupin á hlut Íslands­banka í Íslenskum verð­bréfum und­ir­rit­uð. Síðar sama dag bár­ust fregnir til eig­enda­hóps MP banka að Straumur hefðu keypt tæp­lega 20 pró­sent hlut þeirra Joe Lewis og Rowland-­fjöl­skyld­unnar í MP banka. Sam­kvæmt heim­ildum Kjarn­ans var kaup­verðið í þeim við­skiptum grund­vallað á sama verð­mati og Kjarn­inn hafði greint frá sept­em­ber síð­ast­liðn­um. Það er að virði hluta­fjár bank­ans væri á bil­inu 0,3 til 0,6 sinnum eigið fé hans, sem þá nam 1,5 til þremur millj­örðum króna. Kaup­verðið á 20 fyrr­nefndum 20 pró­sent hlut nam því á bil­inu 300 til 600 millj­ónum króna.

­Kaup­verðið á 20 fyrr­nefndum 20 pró­sent hlut nam því á bil­inu 300 til 600 millj­ónum króna.

Þessi sala fór ekki vel í aðra hlut­hafa MP banka, sam­kvæmt heim­ildum Kjarn­ans. Þeir hefðu viljað fá mögu­leik­ann á því að kaupa hlut­inn áður en hann var seldur til Straums. Þeir töldu aug­ljóst að til­gang­ur­inn væri að reyna að taka yfir MP banka, en fyrir áttu aðilar tengdir Straumi sam­tals um 3,5 pró­sent hlut í MP banka. Þar er um að ræða Stein­unni Jóns­dótt­ur, eig­anda félags­ins Arkur ehf., sem á 2,56 pró­sent hlut, og Siglu ehf., í eigu Finns Reys Stef­áns­sonar og Tómasar Krist­jáns­son­ar, sem á um eitt pró­sent hlut. Stein­unn er eig­in­kona Finns. Sigla er einn stærsti eig­andi Straums með 16,25 pró­sent eign­ar­hlut og Finnur er stjórn­ar­for­maður bank­ans.

Aðrir stórir eig­endur MP banka litu því á að Arkur og Sigla myndu stilla sér upp með Straumi ef að yfir­tökutil­raun kæmi.

End­ur­reisn

Þegar MP banki var lagt til 5,5 millj­arðar króna í nýtt hluta­fé, og bank­inn í raun end­ur­vak­inn frá dauð­um, í apríl 2011, þá leiddi fjár­festir­inn Skúli Mog­en­sen þá veg­ferð. Einn við­mæl­anda Kjarn­ans sagði að Skúli hafi verið nokkur konar „master of cer­emony“ í þeirri end­ur­reisn. Hann hafi komið hópnum saman sem lagði til féð og sjálfur orðið stærsti hlut­haf­inn með 17,5 pró­sent hlut.

Sig­urður Atli Jóns­son er for­stjóri MP Banka.

Síðan þá hefur mikið vatn runnið til sjáv­ar. Ókyrrð hefur kom­ist á hluta hlut­hafanna, sér­stak­lega þá erlendu aðila sem Skúli fékk að MP banka, og þeir hafa viljað selja sinn hlut. Rekstur MP banka hefur enda ekki gengið neitt afskap­lega vel síðan að nýju hlut­haf­arnir komu að bank­an­um. Skúli og eig­in­kona hans skildu í byrjun árs 2013 og eign­ar­hlut fjár­fest­inga­fé­lags hans í MP banka var í kjöl­farið skipt upp á milli þeirra. Skyndi­lega var Man­astur Hold­ing, félag í eigu Jos­eph C. Lewis, orðið stærsti eig­andi bank­ans. Smærri aðilar á íslenskum fjár­mála­mark­aði virð­ast ein­fald­lega ekki geta náð nægi­lega arð­bærum rekstri nema með því að sam­ein­ast öðrum og ná þar með fram kostn­að­ar­sam­legð. Þess vegna hafa nán­ast allir á „litla“ mark­aðnum verið að reyna að sam­ein­ast ein­hverjum öðr­um.

Þess vegna hafa nán­ast allir á „litla“ mark­aðnum verið að reyna að sam­ein­ast ein­hverjum öðrum.

Sam­ein­inga­til­raunir MP banka hafa reyndar verið tölu­vert meira í dags­ljós­inu en annnarra. Í maí 2013 hófust við­ræður við Íslensk Verð­bréf um kaup MP banka á hinu síð­ar­nefnda fyr­ir­tæki. Þeim við­ræðum var form­lega slitið í febr­úar 2014, meðal ann­ars vegna and­stöðu í hlut­hafa­hópi Íslenskra Verð­bréfa. Í sept­em­ber síð­ast­liðnum var síðan til­kynnt að MP banki og Virð­ing hf. hefðu ákveðið að taka upp form­legar við­ræður um sam­ein­ingu. Þær við­ræður náðu því ekki að verða mán­að­ar­gamlar áður en þeim var hætt.

Straumur að reyna að ráða för

Og nú er Straumur að reyna að ná und­ir­tök­unum í MP banka. Í frétt í Morg­un­blað­inu í dag segir að sam­kvæmt fjár­festa­kynn­ingu sem Straumur hefur kynnt ýmsum hlut­höfum MP banka und­an­farna daga mui nást kostn­að­ar­sam­legð sem nemur 666 millj­ónum króna á ári ef bönk­unum tveimur verður rennt sam­an.

­Sam­kvæmt heim­ildum Kjarn­ans eru stærstu hlut­hafar MP banka þó alls ekki hrifnir af sam­ein­ingu við Straum.

Sam­kvæmt heim­ildum Kjarn­ans eru stærstu hlut­hafar MP banka þó alls ekki hrifnir af sam­ein­ingu við Straum. Og aðferð­ar­fræðin sem beitt var við kaupin kemur sér­stak­lega við kaun­inn á þeim. Stærstu hlut­haf­arnir fóru sam­stundis að ráða ráðum sínum eftir að þeir fengu fregnir af kaupum Straums á hlut í bank­an­um. Nið­ur­staðan er sú að eig­endur um 70 pró­sent hluta­fjár standa saman gegn öllum til­raunum til yfir­töku og ætla „ekki að láta koma aftan að sér“, eins og einn við­mæl­andi Kjarn­ans orð­aði það. Ljóst er þó innan Straums, bæði meðal stjórn­enda og hlut­hafa, er vilji til þess að sam­eina öll félög­in, MP banka, Straum og ÍV, til­tölu­lega hratt.