Af dómi Hæstaréttar í flugvallarmálinu sést að fyrir hendi sé gildur samningur milli ríkis og Reykjavíkurborgar um að loka skuli flugbraut 06/24 á Reykjavíkurflugvelli, svokallaðri neyðarbraut. Hafi aðilar sem eru byggingarframkvæmdum á svæðinu við brautina gert samninga við Reykjavíkurborg og ráðstafanir sem byggjast á þeirri forsendu að þessi samningur standi og hafa þeir réttmætar væntingar til þess að hún breytist ekki má ætla að skaðabótaskylda stjórnvalda skapist gagnvart þeim, ákveði þau síðar að hætta við lokun neyðarbrautarinnar. Þeir þurfa þó að sýna fram á það fjárhagslega tjón sem slík ákvörðun skapar. Þetta kemur fram í svari Bjargar Thorarensen, prófessors við lagadeild Háskóla Íslands, á staðreyndavakt Vísindavefs skólans.
Lesandi hafði spurt Vísindavefinn hvort stjórnvöld gætu raunverulega tekið lokun neyðarbrautarinnar á Reykjavíkurflugvelli til baka eftir kosningar.
Svarið í dómi Hæstaréttar
Í svari Bjargar segir að svar spurningarinnar sé í meginatriðum að finna í dómi Hæstaréttar Íslands sem gekk 9. júní síðastliðinn í máli sem Reykjavíkurborg höfðaði gegn íslenska ríkinu til viðurkenningar á því að innanríkisráðherra yrði gert að loka NA/SV-flugbraut á Reykjavíkurflugvelli í samræmi við samning milli aðila þess efnis sem byggðist á tilgreindu skjali undirrituðu af þáverandi borgarstjóra og innanríkisráðherra.
Dómurinn taldi að þegar efni skjalsins væri túlkað væri hafið yfir skynsamlegan vafa að með því hefði innanríkisráðherra gengið undir þá skuldbindingu að tilkynna um lokun flugbrautarinnar samtímis því að nýtt deiliskipulag fyrir flugvallarsvæðið yrði auglýst og að þá skyldi jafnframt endurskoða gildandi skipulagsreglur fyrir flugvöllinn til samræmis. Þá yrði ekki dregin önnur ályktun en sú að stjórnvaldsákvörðun um lokun flugbrautarinnar hefði þegar verið tekin.
Í dómnum var enn fremur staðfest að innanríkisráðherra var bær til að takast á hendur slíkar skuldbindingar gagnvart borginni og að Reykjavíkurborg hefði forræði á þeim málefnum sem samkomulagið varðandi, með vísun í 78. grein stjórnarskrár Íslands um sjálfræði sveitarfélaga. Auk þess hefði borgin þegar efnt þær skyldur sem hvíldu á henni samkvæmt samkomulaginu. Krafa Reykjavíkurborgar um að ríkinu væri skylt að loka flugbrautinni laut að því að efna einstaka afmarkaða samningsskuldbindingu sem hefði verið vanefnd.
Ekki allar ákvarðanir afturkallanlegar
Í svari Bjargar segir að ekki sé hægt að gefa sér að allar opinberar ákvarðanir séu afturkallanlegar enda víst að oft sé þar fjallað um réttindi og skyldur einstaklinga og lögaðila, sem ekki verða afturkallaðar nema ákveðin lagaleg skilyrði séu uppfyllt. „Af dómi Hæstaréttar í flugvallarmálinu verður ályktað að fyrir hendi sé gildur samningur milli ríkisins og borgarinnar um að ríkið skuli loka umræddri flugbraut. Hafi aðilar sem eru byggingarframkvæmdum á svæðinu gert samninga við Reykjavíkurborg og ráðstafanir sem byggjast á þeirri forsendu að þessi samningur standi og hafi þeir réttmætar væntingar til þess að hún breytist ekki má ætla að skaðabótaskylda stjórnvalda skapist gagnvart þeim, ákveði þau síðar að hætta við lokun neyðarbrautarinnar ef þeir geta sýnt fram á fjárhagslegt tjón sem slík ákvörðun skapar.“
Hægt er að lesa svar staðreyndavaktar Vísindavefsins í heild sinni hér.
