„Fréttir sem þessar und­ir­strika nauð­syn þess að end­ur­skoða pen­inga­stefn­una. Öfga­fullar geng­is­sveiflur krón­unnar hafa lengi plagað almenn­ing og fyr­ir­tæki. Á árunum eftir hrun naut sjáv­ar­út­vegur og aðrar útflutn­ings­greinar góðs af óvenju veikri stöðu krón­unnar en almenn­ingur galt fyrir í háu vöru­verði. Nú er þessu öfugt farið og mikil og hröð styrk­ing farin að valda erf­ið­leikum hjá fjölda útflutn­ings­fyr­ir­tækja, hvort heldur sem er í sjáv­ar­út­vegi, hug­verka­geirum eða ferða­þjón­ust­u.“ Þetta skrif­aði Þor­steinn Víglunds­son, vel­ferð­ar- og félags­mála­ráð­herra, á Face­book-­síðu sína í gær­kvöldi.

„Við­reisn hefur lagt áherslu á fast­geng­is­stefnu í gegnum Mynt­ráð, nokkuð sem gef­ist hefur vel í fjölda landa. Enn aðrir vilja skoða ein­hliða upp­töku ann­ars gjald­mið­ils og síðan er það alltaf spurn­ing um upp­töku evru í gegnum aðild að ESB. Fæstir virð­ast þó orðið trúa því að áfram­hald­andi vera í rús­sí­bana íslensku krón­unnar sé sér­stak­lega ákjós­an­legur kost­ur.“



Þor­steinn skrif­aði færslu sína í tengslum við vanda fyr­ir­tækja í útflutn­ingi, vegna styrk­ingar krón­unnar og mik­illa launa­hækk­ana að und­an­förnu. Stjórn­völd eru nú að vinna að því að end­ur­skoða pen­inga­stefnu lands­ins. Að störfum er verk­efn­is­stjórn, en í henni eru þrír hag­fræð­ing­ar. Ásdís Krist­jáns­dótt­ir, hag­fræð­ingur hjá Sam­tökun atvinnu­lífs­ins, Ásgeir Jóns­son, dós­ent við Háskóla Íslands, og Ill­ugi Gunn­ars­son, fyrr­ver­andi þing­maður og ráð­herra.



Reiknað er með því að end­ur­skoðun pen­inga­stefn­unnar ljúki fyrir árs­lok. 



Í yfir­lýs­ingu frá Alþjóða­gjald­eyr­is­sjóðnum (AGS), þar sem farið er yfir stöðu efna­hags­mála á Íslandi, er sér­stak­lega vikið að þeirri hættu sem geti skap­ast á Íslandi vegn mikil inn­streymis gjald­eyr­is, meðal ann­ars frá erlendum ferða­mönn­um. Í yfir­lýs­ing­unni segir að það geti reynst erfitt að afstýra „óhóf­legu fjár­magnsinn­streymi“ og að við­brögðin þurfi að vera sam­stillt, svo að hag­stjórnin verði rétt.

„Þjóð­hags­var­úð­ar­stefnu skal beitt eftir þörfum til að lág­marka kerf­is­á­hættu. Best er að nota fjár­streym­is­tæki ein­ungis sem neyð­ar­vörn. Slík tæki eiga ekki að koma í stað­inn fyrir nauð­syn­lega þjóð­hags­lega aðlög­un, sem gæti falið í sér frek­ari styrk­ingu krón­unnar og stækkun gjald­eyr­is­forða. Þetta svig­rúm sem og skortur á skýrum tengslum milli fjár­streymis og kerf­is­á­hættu gefur til kynna að bind­ing­ar­skylda vegna inn­flæðis á skulda­bréfa­markað sé óþörf að svo stöddu. Samt sem áður ætti notkun slíkrar bind­ing­ar­skyldu að vera áfram heimil að lög­um,“ segir í yfir­lýs­ingu AGS.

Meg­in­þung­inn í gjald­eyr­is­inn­streymi er vegna mik­ils vaxtar í ferða­þjón­ustu en spár gera ráð fyrir að ferða­menn verði 2,3 millj­ónir á þessu ári, en þeir voru 1,8 millj­ónir í fyrra.



Frá því að til­kynnt var um frek­ari losun fjár­magns­hafta, 12. mars síð­ast­lið­inn, þá hefur gengi krón­unnar veikst lít­il­lega gagn­vart Banda­ríkja­dal og evru. Banda­ríkja­dalur kostar nú 110 krónur en evran 120 krón­ur. Á síð­ustu tólf mán­uðum hefur gengi krón­unnar hins vegar styrkst um 15 pró­sent, gagn­vart þessum tveimur gjald­miðl­um. Sam­hliða þeirri þróun hefur launa­kostn­aður fyr­ir­tækja hækkað nokk­uð.