Fjármála- og efnahagsráðuneytið hefur birt yfirlit um greiðslur ríkisins til stjórnmálaflokka á árinu 2018. Á lokametrum síðasta þings var samþykkt tillaga sex þeirra átta flokka sem eiga fulltrúa á Alþingi um að hækka framlög ríkissjóðs til stjórnmálaflokka um 127 prósent, í 648 milljónir króna árlega. Flokkarnir sem skrifuðu sig ekki á tillöguna voru Píratar og Flokkur fólksins.Ríkisstjórnarflokkarnir þrír fá samtals 347,5 milljónir króna úr ríkissjóði og framlög til þeirra hækka um 195 milljónir króna. Stjórnarandstöðuflokkarnir fá 300,5 milljónir króna, sem er 137 milljónum króna meira en þeir hefðu fengið ef framlögin hefðu ekki verið hækkuð.
Sjálfstæðisflokkurinn, stærsti flokkur landsins, fær hæstu upphæðina, 166 milljónir króna. Ef framlögin hefðu ekki verið hækkuð hefði framlag til hans verið 93 milljónum krónum lægra. Vinstri græn fá næst mest, 111 ,1 milljónir króna, en hefðu fengið 49 milljónir króna ef framlögin hefðu ekki verið hækkuð. Munurinn er 62 milljónir króna. Framsóknarflokkurinn fær 70,4 milljónir króna en hefði fengið 31 milljón króna ef framlögin hefðu staðið óbreytt. Munurinn er um 39 milljónir króna.
Samfylkingin er stærst stjórnarandstöðuflokkanna. Hún fær 79,3 milljónir króna en hefði átt að fá 35 milljónir króna ef framlögin hefðu ekki verið hækkuð. Munurinn er um 45 milljónir króna. Miðflokkurinn er fær nánast sama framlag og Framsóknarflokkurinn, eða 71,5 milljón króna í stað 31 milljón króna sem hefði fallið honum í skaut ef framlag til hans hefði ekki verið hækkað. Munurinn er um 40 milljónir króna. Viðreisn hefði fengið 20 milljónir króna ef framlagið hefði ekki verið hækkað en fá nú 44 milljónir króna. Munurinn er 24 milljónir króna.
Þeir tveir flokkar sem eiga sæti á Alþingi sem skrifuðu sig ekki á sameiginlegt erindi sem sent var til fjárlaganefndar Alþingis 18. desember síðastliðinn þar sem óskað var eftir viðbótarframlaginu, Píratar og Flokkur fólksins, njóta samt sem áður góðs af hækkuninni. Píratar munu fá 60,5 milljónir króna í stað 27, sem er hækkun upp á um 33 milljónir króna. Flokkur fólksins, sem náði í fyrsta sinn kjöri til Alþingis í kosningunum í haust, fær rúmlega 45 milljónir króna en hefði fengið 20 milljónir króna ef ekki væri fyrir viðbótarframlagið. Það er hækkun upp á 25 milljónir króna.
Óskuðu eftir „leiðréttingu“
Fulltrúarnir sex sem sendu hið sameiginlega erindi eru Ásgeir Runólfsson, fulltrúi Samfylkingarinnar, Birna Þórarinsdóttir, framkvæmdastjóri Viðreisnar, Björg Eva Erlendsdóttir, framkvæmdastjóri Vinstri grænna, Einar Gunnar Einarsson, framkvæmdastjóri Framsóknarflokksins, Svanur Guðmundsson, fulltrúi Miðflokksins, og Þórður Þórarinsson, framkvæmdastjóri Sjálfstæðisflokksins. Líkt og áður sagði skrifuðu hvorki Píratar né Flokkur fólksins sig á erindið.
Erindið bar yfirskriftina „Nauðsynleg hækkun opinberra framlaga til stjórnmálasamtaka“. Í því er farið fram á að framlög til stjórnmálaflokka verði „leiðrétt“.
Í greinargerð sem fylgdi erindinu segir að sú upphæð sem stjórnmálaflokkum sé ætluð á fjárlögum hafi lækkað um helming á raunvirði frá árinu 2008. Nú eigi átta flokkar fulltrúa á Alþingi. „Hver þeirra stendur fyrir eigin rekstri og á að reka virkt og ábyrgt stjórnmálastarf um allt land, jafnt á sviði landsmála og sveitarstjórna, árið um kring.
Til samanburðar má nefna að dómsmálaráðuneytið hefur sagt að kostnaður vegna alþingiskosninganna á síðasta ári hafi verið rétt tæpar 350 milljónir, og að gera mætti ráð fyrir að hann yrði svipaður í ár. Stjórnmálasamtök starfa í þágu almannahagsmuna en hafa hvergi nærri bolmagn á við helstu hagsmunasamtök. Flestir flokkar eru reknir með 0-5 starfsmönnum í dag og samtals eru 13 fastráðnir starfsmenn hjá þeim átta flokkum sem eiga fulltrúa á Alþingi.
Til samanburðar má geta að Samtök atvinnulífsins eru með 30 starfsmenn, Samtök iðnaðarins 16, Samtök fyrirtækja í sjávarútvegi 15, ASÍ með 22 og VR 62 starfsmenn. Í þessu umhverfi er stuðningur við nýsköpun, þróun, sérfræðiþekkingu og alþjóðatengsl enginn inni í stjórnmálasamtökunum; endar ná ekki saman til að sinna grunnþörfum í rekstri stjórnmálaflokka og að uppfylla markmið laganna. Lýðræðið á Íslandi á betra skilið.“
