„Við­skipta­af­gangur Íslands fer nú minnk­andi. Á tíma­bil­inu 2009-2016 var afgang­ur­inn að með­al­tali um 6% af lands­fram­leiðslu en nýj­ustu tölur benda til þess að hann hafi verið um 3,7% í fyrra. Spár fyrir næstu ár nálg­ast 1,5-2%. Við­skipta­halli hefur reyndar mælst hér meira og minna allan lýð­veld­is­tím­ann, en tölur síð­ustu ára svipa einna mest til seinni­stríðs­ár­anna. Í ljósi umræðu síð­ast­lið­inna miss­era um mik­il­vægi þess að við höldum okkur áfram réttu megin við núllið í við­skiptum við útlönd er ágætt að velta því upp hvað slíkur afgangur hefur end­ur­speglað að und­an­förnu og hvort hann sé sjálf­bær.“

Þetta er meðal þess sem er til umfjöll­unar í ítar­legri grein Kristrúnar Frosta­dótt­ur, aðal­hag­fræð­ings Kviku, í Vís­bend­ingu, sem kemur til áskrif­enda í dag. 

Í grein­inni fjallar Kristrún meðal ann­ars um fjár­fest­inga­þörf­ina í hag­kerf­inu, vegna upp­bygg­ingar í ferða­þjón­ustu, og hvernig hún hefur áhrif á við­skipta­jöfnuð þjóð­ar­búss­ins. 

„Gróf­lega metið spöruðum við um 1-1,5% af lands­fram­leiðslu á ári af inn­flutn­ingi fyrstu sjö árin eftir hrun með því að draga úr fjár­fest­ingu. Til við­bótar mætti skjóta á að aukin fjár­fest­ing­ar­þörf vegna nýrrar atvinnu­greinar krefj­ist um 0,5% af lands­fram­leiðslu í inn­flutn­ingi árlega á meðan á upp­bygg­ingu stend­ur. Því liggur fyrir að við­skipta­af­gangur síð­ast­lið­inna ára er ekki afgangur sem má vænta í jafn­vægi.

Tveir kraftar koma því hér við sögu. Í fyrsta lagi var um kreppu­á­hrif að ræða, þar sem veikur gjald­mið­ill ýtti undir útflutn­ing og dró úr inn­flutn­ingi, sem ganga að jafn­aði til baka. Ef litið er til þró­unar í kjöl­far Asíu krepp­unnar 1997 sést ber­sýni­lega að hraður við­snún­ingur í við­skipta­jöfn­uði gekk til­baka, þó að halli hafi ekki mynd­ast. Í öðru lagi þá erum við enn í miðri upp­bygg­ingu á nýrri atvinnu­grein og því ætti að fylgja aukin fjár­fest­ing og inn­flutn­ing­ur. Norð­menn voru með mik­inn halla á við­skiptum við útlönd á meðan þeir byggðu upp sína útflutn­ings­grein, sam­hliða mik­illi fjár­fest­ingu. Þó að ferða­þjón­usta sé ekki jafn fjár­magns­frek og olíu­iðn­aður þá er fjár­fest­ing­ar­þörfin engu að síður tals­verð. Fjölgun gisti­rýma og bíla­leigu­bíla, auk nauð­syn­legs við­halds vega­kerf­is­ins og margra ferða­manna­staða kosta sitt,“ segir Kristrún meðal ann­ars í grein sinn­i. 

Hægt er að ger­ast áskrif­andi að Vís­bend­ingu hér.