Tillögur átakshóps stjórnvalda í húsnæðismálum eru vel unnar og eru gott innlegg í umræðuna að mati BSRB. Þetta kemur fram í tilkynningu frá félaginu.
Þar segir jafnframt að ástæða sé til að fagna þeirri samstöðu sem náðst hefur um aðgerðir. Nú þurfi stjórnvöld að hafa hraðar hendur og fjármagna tillögurnar og tryggja að þær nái fram að ganga.
„Mikilvægt er að fylgt verði eftir tillögum um áframhaldandi uppbyggingu almennra íbúða og að ríki og sveitarfélög auki fjárveitingar í stofnframlög á næstu árum, til dæmis til Bjargs íbúðafélags, sem stofnað var af ASÍ og BSRB. Þá er einnig þörf á því að endurskoða sem fyrst tekjumörk leigjenda í almenna íbúðakerfinu og að lækka fjármagnskostnað þeirra félaga sem standa að uppbyggingu þar til að tryggja framgang kerfisins. Þá er jákvætt að átakshópurinn tekur undir áherslur BSRB um stuðning við önnur íbúðafélög sem ekki eru rekin í hagnaðarskyni,“ segir í tilkynningunni.
BSRB telur mikilvægt að byggt sé í samræmi við þörfina hverju sinni. Til þess þurfi að efla upplýsingaöflun svo hægt sé að sjá hversu margar og hvernig íbúðir séu í byggingu hverju sinni. „Út frá því má áætla betur þörfina á næstu árum og koma í veg fyrir einsleita uppbyggingu dýrari íbúða. Eins og ítrekað hefur verið bent á undanfarið skiptir miklu að það húsnæði sem byggt er henti tekjulægri hópum á vinnumarkaði,“ segir enn fremur í tilkynningunni.
Gefur von um að húsnæðisþörf ólíkra hópa verði mætt
Sonja Ýr Þorbergsdóttir, formaður BSRB, segir að nú hafi fulltrúar stjórnvalda, sveitarfélaga og heildarsamtaka launafólks og atvinnurekenda sameinast um hvernig eigi að bregðast við uppsöfnuðum skorti á íbúðum sem leitt hefur til mikillar verðhækkunar á íbúða- og leigumarkaði og húsnæðisóöryggis. „Það gefur okkur von um að húsnæðisþörf ólíkra hópa verði mætt. Það á að vera forgangsverkefni stjórnvalda að húsnæðiskostnaður lækki og að tryggt verði nægilegt framboð á húsnæði svo að fólk hafi raunverulegt val um hvort það eigi eða leigi húsnæði,“ segir hún.
Hún segir það vera mjög jákvætt að húsnæðismálin séu loksins komin á dagskrá og það sé ekki síst verkalýðshreyfingunni að þakka. „Afrakstur umfangsmiklar vinnu liggur nú fyrir og mikilvægt að unnið sér hratt að útfærslum tillagnanna því verkefnið skiptir fjölmarga gríðarlegu máli. Alltof stór hluti launa of margra fer nú í húsnæðiskostnað og BSRB leggur áherslu á unnið sé hratt og vel að lækkun hans. Að sama skapi þarf að auka framboð svo að allir eigi kost á því að búa í viðunandi húsnæði á viðráðanlegu verði,“ segir Sonja.
Óuppfyllt íbúðaþörf á landinu öllu á bilinu fimm til átta þúsund íbúðir
Í fréttaskýringu Kjarnans um málið kemur fram að skýrslunnar hafi verið beðið með umtalsverðri eftirvæntingu enda þykja mögulegar aðgerðir yfirvalda í húsnæðismálum vera lykilbreyta í því að höggva á þann hnút sem er til staðar í kjaraviðræðum. Fulltrúar stórra launþegahreyfinga hafa ítrekað sagt að ríkið verði að koma að borðinu í þeim viðræðum með aðgerðir í húsnæðis-, skatta- og bótamálum ef draga eigi úr þeim launakröfum sem fram hafa verið settar í kröfugerðum. Því veltur mikið á því hver viðbrögð verkalýðshreyfingarinnar verða við tillögunum.
Í tengslum við vinnu hópsins var unnin greining á þörf fyrir íbúðir á landsvísu. Niðurstaðan var sú að óuppfyllt íbúðaþörf á landinu öllu sé nú á bilinu fimm til átta þúsund íbúðir. Mikil uppbygging sé hins vegar fyrirhuguð á næstu árum og er áætlað að um tíu þúsund íbúðir verði byggðar á árunum 2019 til 2021. Það muni skila því að íbúðaþörf muni minnka, en verði samt sem áður um tvö þúsund í byrjun árs 2022.
Fyrir liggur að mikið af þeim íbúðum sem nú eru í byggingu henta ekki þeim hópum sem eru í mestum vandræðum á húsnæðismarkaði, þ.e. tekju- og eignalágum. Til merkis um það er til að mynda stór hluti lítilla íbúða sem eru í byggingu á höfuðborgarsvæðinu í hverfum þar sem fermetraverð er hvað hæst. Í sveitarfélögum höfuðborgarsvæðisins þar sem fermetraverð er lægra eru hins vegar byggðar stærri íbúðir, sem henta viðkvæmasta hópnum ekki heldur.
