„Nið­ur­staðan lá alltaf fyr­ir. Ég held að ég hafi aldrei verið á mínum ferli verið jafn viss um nið­ur­stöðu og þessa.“

Þetta segir Sig­ríður Rut Júl­í­us­dótt­ir, lög­maður á Rétti, um dóm Hæsta­réttar Íslands í hinu fræga lög­banns­máli sem Glitnir HoldCo höfð­aði á hendur Stund­inni og Reykja­vik Media vegna umfjöll­unar um fjár­mál Bjarna Bene­dikts­son­ar, þáver­andi for­sæt­is­ráð­herra, skömmu fyrir kosn­ingar 2017.

Í dómn­um, sem féll 22. mars síð­ast­lið­inn, var öllum kröfum Glitn­is­HoldCo í mál­inu hafn­að. Sig­ríður Rut ræddi dóm­inn og áhrif hans við Þórð Snæ Júl­í­us­son, rit­stjóra Kjarn­ans, í sjón­varps­þætt­inum 21 á Hring­braut í vik­unni.

Hægt er að sjá stiklu úr þætt­inum hér að neð­an.

Dóm­­ur­inn sner­ist ekki um gildi lög­­­banns­ins sem sett var á umfjöllun mið­l­anna tveggja um fjár­­­mál Bjarna og fjöl­­skyldu hans sem unnin var upp úr gögnum frá Glitni, enda hafði lög­­­bannið ekki verið í gildi síðan að Lands­­réttur hafn­aði því að stað­­festa það í októ­ber í fyrra, tæpu ári eftir að sýslu­­mað­­ur­inn á höf­uð­­borg­­ar­­svæð­inu setti lög­­­bannið á. Það hélt þó gildi sínu allan þann tíma og Stundin gat ekki haldið áfram umfjöllun sinni uppúr gögn­unum fyrr en að dómur Lands­réttar lá fyr­­ir.

Sig­ríður Rut sagði málið í Hæsta­rétti ekki hafa bara verið tján­ing­ar­frels­is­mál heldur hafi verið reynt að banna fyrir fram ákveðna tján­ingu. Það sé alvar­leg­asta teg­und slíkra brota. „Þarna er verið að banna þér að segja fréttir í þessu til­viki áður en þú segir þær.“

Rit­skoðun sé bönnuð sam­kvæmt stjórn­ar­skránni. Lög­bann sé fyrir fram tak­mörkun á tján­ingu en telst ekki rit­skoðun vegna þess að það byggir á laga­á­kvæði, stefnir að lög­mæti mark­miði  og telst nauð­syn í lýð­ræð­is­ríki.

Dómkrafan mál­inu var hins vegar efn­is­lega sú að það yrði við­ur­kennt með dómi að þessum tveimur fjöl­miðlum yrði bannað að flytja frétt­ir, eða láta aðra flytja frétt­ir, upp úr gögnum sem væri að finna í kerfum Glitnis og lytu banka­leynd. Það sner­ist ekki lengur um lög­banns­kröfu. Hún féll niður með nið­ur­stöðu Lands­réttar í fyrra­haust. Því sner­ist málið nú ein­ungis um fyrir fram tak­mörkum á tján­ingu.

„Það er ofboðs­lega erfitt að segja þegar þú ert búinn að missa lög­banns­af­sök­un­ina, þú ert ekki lengur með lög­banns­á­kvæðið til að styðj­ast við, þá er rosa­lega erfitt að halda því fram á sann­fær­andi máta að þar með sért þú ekki að krefj­ast rit­skoð­un­ar. Þú ert búinn að missa laga­á­kvæðið sem afsak­aði þig áður.“

Það sem henni finnst vera gott við dóm­inn er umfjöllun Hæsta­réttar um heim­ild­ar­vernd. „Þar er skorið úr um það, að blaða­menn hafa, ef það er ein­hver vafi, ef það er verið að spyrja um gögn, ef það er verið að spyrja um upp­lýs­ingar um gögn, ef það er ein­hver vafi þá hefur blaða­mað­ur­inn heim­ild til að segja: „Ég ætla ekki að svara neinu um þessi gögn“.“