„Kannski snýst þessi spurn­ing meira um veru okkar í EES og kannski snýst hún líka um það hvort við viljum leggja sæstreng eða ekki og hver er þá afstaða okkar almennt til orku­fram­leiðslu á Ísland­i.“

Þetta sagði Katrín Jak­obs­dóttir for­sæt­is­ráð­herra í við­tali við Þórð Snæ Júl­í­us­son, rit­stjóra Kjarn­ans, í sjón­varps­þætt­inum 21 á Hring­braut í vik­unni þar sem þau ræddu þriðja orku­pakk­ann og þær miklu deilur sem sprottið hafa upp um hann.

Hægt er að sjá stiklu úr þætt­inum hér að neð­an:

Þing­störf síð­ustu viku sner­ust að stórum hluta um umræður um þriðja orku­pakk­ann, en sex flokkar á Alþingi styðja inn­leið­ingu hans á meðan að tveir, Mið­flokk­ur­inn og Flokkur fólks­ins, eru á móti. Auk þess hafa sam­tökin „Orkan okk­ar“ láti mjög til sín taka í umræðum um málið en þau eru á móti inn­leið­ingu hans. Á meðal stofn­enda þeirra félaga­sam­taka eru menn sem hafa leikið lyk­il­hlut­verk innan Vinstri grænna í gegnum tíð­ina á borð við Ögmund Jón­as­son, Jón Bjarna­son og Hjör­leif Gutt­orms­son.

Aðspurð um hvort málið sé erfitt innan hennar flokks sagð­ist Katrín ekki telja það vera svo. „Þetta er ekk­ert erfitt mál að mínu viti, en það breytir því ekki að þessi afstaða þarf ekk­ert að koma á óvart hjá mínum góðu félög­um; Ögmundi, Jóni og Hjör­leifi, vegna þess að Vinstri græn voru auð­vitað á móti inn­leið­ingu fyrst og ann­ars orku­pakk­ans sem fól í sér þess upp­skipt­ingu á raf­orku­mark­aði og mark­aðsvæð­ingu okr­unnar á Íslands.“

Katrín sagð­ist spyrja sig hvort að þriðji pakk­inn feli í sér frek­ari mark­aðsvæð­ingu orku­fyr­ir­tækja en orðið sé. Hennar svar sé nei. Fram­sal vald­heim­ilda komi fyrst og síð­ast til vegna hans ef Ísland teng­ist meg­in­landi Evr­ópu í gegnum sæstreng. Búið sé að ganga þannig frá mál­inu að hálfu rík­is­stjórn­ar­innar að ákvörðun um að leggja slíkan streng verði aldrei tekin án aðkomu Alþing­is. Ekk­ert í þriðja orku­pakk­anum sé heldur þannig að Lands­virkjun verði seld og að aðrir en íslensk stjórn­völd geti tekið ákvörðun um lagn­ingu sæstrengs til lands­ins.

Katrín sagð­ist þó hafa fullan skiln­ing á því að fólki sé annt um orku­auð­lind­ina á Íslandi. „Við vitum það alveg að þar hefur oft verið hart tek­ist á.“ Það sé ein mesta gæfa Íslend­inga að eiga um 40 pró­sent af land­inu í þjóð­lendum og sam­fé­lags­leg orku­fyr­ir­tæki eins og Lands­virkj­un, Rarik og Orkubú Vest­fjarða. „Það er eitt­hvað sem mínir kollegar í útlöndum segja að sé stór­kost­leg gæfa okk­ar.“

Hún telur að EES-­sam­starfið hafi verið Íslend­ingum hag­fellt og mik­il­vægt. Það sé hins vegar mik­il­vægt að gæta hags­muna okkar gegn EES. „Allt eru þetta full­valda þjóðir sem eru að taka þátt í EES-­sam­starfi. En auð­vitað erum við með alþjóð­legu sam­starfi að fram­selja ein­hvers­konar vald­heim­ild­ir. Við erum ekki með skýr ákvæði um það í stjórn­ar­skrá svo dæmi sé tek­ið, sem ég hef lengi talað fyr­ir.“

Öll umræðan minni hana á það hversu mik­il­vægt það sé að ná saman um ákvæði um eign­ar­hald á auð­lindum og skýrt afmörkuð fram­sals­á­kvæði í stjórn­ar­skrá.