Í nýrri skýrslu hóps alþjóð­legra sér­fræð­inga á sviði eft­ir­lits með flug­starf­semi, sem settur var saman af beiðni banda­rískra flug­mála­yf­ir­valda (FA­A), er Boeing harð­lega gagn­rýnt fyrir hönnun á 737 Max vél­unum frá Boeing og hvernig staðið var að upp­lýs­inga­gjöf um tækni­lega þætti vél­anna. 

Þar á meðal er MCAS kerfið svo­nefnda, sem á að koma í veg fyrir ofris, en spjótin í rann­sóknum á tveimur slysum - 29. októ­ber í fyrra í Indónesíu og í Eþíópíu 13. mars á þessu ári - hafa beinst að kerf­in­u. 

Sam­tals lét­ust 346 í slys­unum tveim­ur, en 737 Max vél­arnar voru kyrr­settar fljót­lega eftir seinna slysið, og hafa þær ekki verið not­aðar í far­þeg­ar­flugi síðan á alþjóða­vís­u. 

Miklir hags­munir eru undir fyrir Boeing að aflétta kyrr­setn­ing­unni, og flug­fé­lögin sem treysta á vél­arnar í starf­semi sinni, þar á meðal Icelanda­ir. Félagið gerir ráð fyrir að kyrr­setn­ing­unni verði aflétt í byrjun næsta árs, en algjör óvissa ríkir um það. 

Greint er frá nið­ur­stöðu skýrsl­unnar í Seattle Times í dag, en að hluta byggir skýrslan á frum­at­hugun sér­fræð­ing­anna skömmu eftir seinna slysið, sem leiddi til kyrr­setn­ing­ar­innar á alþjóða­vísu. Nið­ur­stöður frum­at­hug­unar hafa nú verið stað­fest­ar. 

Boeing er til rann­sóknar vegna Max vél­anna, meðal ann­ars af alrík­is­lög­regl­unni FBI. Rann­sóknin bein­ist meðal ann­ars að því hvernig félagið fékk leyfi fyrir notkun vél­anna, og hvort upp­lýs­inga­gjöfin hafi vilj­andi verið fölsk. Þá er félagið einnig til rann­sóknar af yfir­völdum í Indónesíu og Eþíóp­íu, vegna slysanna.

Efna­hags­leg áhrif kyrr­setn­ingar á Max þot­unum eru til umfjöll­unar í Fjár­mála­stöð­ug­leika Seðla­banka Íslands, sem kom út í vik­unni. Þar er meðal ann­ars rætt um algjöra óvissu sem ríkir um hvenær henni verður aflétt. Áhrifin hafa verið veru­lega nei­kvæð fyrir Icelandair en félagið hefur tapað meira en 11 millj­örðum á fyrstu sex mán­uðum þessa árs.

„Al­þjóð­leg kyrr­setn­ing á Boeing MAX-þotum leiddi til þess að sæta­fram­boð Icelandair jókst minna en áætl­anir gerðu ráð fyr­ir. Félagið gerði ráð fyrir níu MAX-þotum í rekstri á árinu og áttu fimm að bæt­ast við á næsta ári. Til að bregð­ast við kyrr­setn­ing­unni leigði félagið fimm þotur yfir háanna­tím­ann í sum­ar. Síð­asta leigu­vélin yfir­gefur flot­ann nú í lok októ­ber. Mikil óvissa ríkir enn um fram­tíð MAX-þot­anna en Icelandair gerir ekki ráð fyrir þeim í rekstur aftur fyrr en á nýju ári. Vetr­ar­á­ætlun Isa­via gerir ráð fyrir að sæta­fram­boð drag­ist saman um 27% á fjórða árs­fjórð­ungi sem er svip­aður sam­dráttur og var á öðrum og þriðja árs­fjórð­ungi árs­ins. Nokkrir aðilar hafa á und­an­förnum mán­uðum kannað mögu­leik­ann á stofnun nýs milli­landa­flug­fé­lags hér á landi en mikil óvissa ríkir um fram­gang þeirra mála“ segir í Fjár­mál­stöð­ug­leika.

Mark­aðsvirði Icelandair er nú tæp­lega 33 millj­arð­ar, en eigið fé félags­ins var um 55 millj­arðar um mitt þetta ár.