„Maður hefði nú að fyrra bragði ekki búist við að sam­tök á borð við Félag atvinnu­rek­enda og Sam­tök iðn­að­ar­ins sem, í orði kveðnu a.m.k., haldið hafa á lofti sjón­ar­miðum við­skipta­frelsis og frjálsrar sam­keppni, sam­ein­ist um að leggja stein í götu frum­varps, sem hafði það að raun­veru­legu mark­miði að færa íslenskum neyt­endum ábata upp á fleiri hund­ruð millj­ónir króna á ári.“

Þetta skrifar Andrés Magn­ús­son, fram­kvæmda­stjóri Sam­taka versl­unar og þjón­ustu, í aðsendri grein í Morg­un­blað­inu í dag þar sem hann fjallar um nýsam­þykkt lög um breyt­ingar á ýmsum laga­á­kvæðum um toll­kvóta fyrir inn­fluttar land­bún­að­ar­af­urð­ir. 

Andrés segir í grein sinni að til þessa hafi neyt­endur ekki notið mark­aðs­verðs á inn­fluttri land­bún­að­ar­vöru en að frum­varp Krist­jáns Þórs Júl­í­us­­son­­ar, sjá­v­­­ar­út­­­vegs- og land­­bún­­að­­ar­ráð­herra, sem lagt var fram um fyrr­nefndar breyt­ingar hafi haft alla burði til að gera það að veru­leika, neyt­endum til hags­bóta. 

Vörslu­menn sér­hags­muna víða

Í byrjun des­em­ber, þegar leið að því að frum­varpið yrði afgreitt úr þing­nefnd, gerð­ist hins vegar sá for­dæma­lausi atburður af ell­efu hags­muna­sam­tök, sem sum hver hafa nán­ast ætið verið á sitt hvorri hlið umræð­unnar í málum sem þessum, sendu frá sér sam­eig­in­­lega yfir­­lýs­ingu, þar sem sagði að ekki væri hægt að sam­­þykkja frum­varpið í núver­andi mynd. 

Á meðal sam­­taka sem stóðu að yfir­­lýs­ing­unni voru Félag atvinn­u­rek­enda, Sam­tök iðn­að­ar­ins og Bænda­­sam­tök Íslands. „Nauð­­syn­­legt er að vinna málið áfram og finna því heppi­­legri far­­veg, m.a. til að bregð­­ast við ­mög­u­­legum frá­­vikum sem alltaf kunna að koma upp í búvöru­fram­­leiðslu, sem háð er veð­­ur­fari og öðrum ytri aðstæð­­um. Und­ir­­rit­aðir aðilar vilja gjarnan koma að þeirri vinn­u,“ sagði í yfir­­lýs­ingu sam­tak­anna.

Sam­tökin sem skrif­uðu undir yfir­­lýs­ing­una voru Bænda­­sam­tök Íslands, Félag atvinn­u­rek­enda, Félag eggja­bænda, Félag kjúklinga­bænda, Félag svína­bænda, Lands­­sam­­band kúa­bænda, Lands­­sam­­band sauð­fjár­­bænda, Neyt­enda­­sam­tök­in, Sam­­band garð­yrkju­bænda, Sam­tök iðn­­að­­ar­ins og Sölu­­fé­lag garð­yrkju­­manna.

Neyt­enda­sam­tökin drógu síðar sína und­ir­skrift til bak­a. 

Andrés segir í grein sinni að þing­heimur hafi, í skjóli þessa atburð­ar, gert víð­tækar breyt­ingar á frum­varp­inu sem tekið hafi mjög mið af sér­kröfum inn­lendra fram­leið­enda en verið á kostnað neyt­enda. 

Í nið­ur­lagi greinar hans seg­ir: „Það er til kín­verskur máls­háttur sem seg­ir: Það heyr­ist jafnan meira í því sem þú gerir en í því sem þú seg­ir. Vörslu­menn sér­hags­muna leyn­ast greini­lega víðar en margur held­ur.“

Segir sam­þykkt máls­ins fagn­að­ar­efni

Alþingi sam­þykkti breytt frum­varp síð­ast­lið­inn þriðju­dag. Í frétta­til­kynn­ingu á vef stjórn­ar­ráðs­ins segir að mark­mið frum­varps­ins hafi verið að koma ávinn­ingnum sem skap­ast með úthlutun toll­kvóta í meira mæli til neyt­enda í formi lægra vöru­verðs. „Með sam­þykkt frum­varps­ins verður núgild­andi úthlut­un­ar­að­ferð toll­kvóta breytt með þeim hætti að stuðst verður við svo­kallað jafn­væg­is­út­boð. Í því felst að lægsta sam­þykkta til­boð útboðs ákvarðar verð allra sam­þykktra til­boða, þ.e. allir sem fá úthlutað toll­kvóta greiða það verð sem lægsta sam­þykka til­boð hljóð­aði upp á. Þannig er gróf­lega áætlað að með breyt­ing­unni muni tekjur rík­is­sjóðs vegna útboða á toll­kvótum lækka um 240-590 millj­ónir króna á ári.“ 

Krist­ján Þór Júl­í­us­son, sjáv­ar­út­vegs- og land­bún­að­ar­ráð­herra, sagð­ist hafa talið núgild­andi fyr­ir­komu­lag við úthlutun toll­kvóta bæði óeðli­legt og ósann­gjarnt, sér­stak­lega fyrir hags­muni neyt­enda. „Því er sam­þykkt Alþingis á þessu frum­varpi sér­stakt fagn­að­ar­efni enda má gera ráð fyrir að kostn­aður vegna útboða lækki tals­vert. Þá verður allt reglu­verk um úthlutun toll­kvóta sann­gjarn­ara og ein­fald­ara til hags­bóta fyrir neyt­end­ur, fram­leið­endur og inn­flytj­endur mat­væla.“