Katrín Jak­obs­dóttir for­sæt­is­ráð­herra ræddi um efna­hags­mál í umræðum um stöð­una í stjórn­málum í byrjun árs og verk­efnin framundan á Alþingi í dag. Þar sagði hún að kólnun væri í hag­kerf­inu og að allt benti til þess að sam­dráttur á síð­asta ári hefði verið 0,2 pró­sent. Lífs­kjara­samn­ing­arnir sem gerðir voru í apríl hefðu, og myndu áfram, hjálpa til við mjúka lend­ingu í efna­hags­líf­inu. Verð­bólga væri til að mynda undir mark­miðum en helstu afleið­ing­arnar væru helst á atvinnu­mark­aði þar sem atvinnu­leysi hefur auk­ist veru­lega á skömmum tíma. „Þetta er kólnun en ekki skyndi­leg djúp­fryst­ing eins og við höfum séð oft áður.“

Atvinnu­leysi mælist nú hærra en það hefur verið frá árinu 2013. Alls mæld­ist það 4,1 pró­sent í nóv­em­ber 2019. Mest var það á Suð­ur­nesjum, þar sem það mæld­ist 8,4 pró­sent. Atvinnu­leysið bitnar helst á erlendum rík­is­borg­ur­um, sem fjölgað hefur veru­lega hér­lendis á und­an­förnum árum, en 39 pró­sent allra sem voru án atvinnu voru slíkir í nóv­em­ber. Á Suð­ur­nesjum voru til að mynda fleiri Pól­verjar án atvinnu en Íslend­ing­ar. 

Katrín ræddi einnig um efna­hags­mál síð­ustu miss­eri og minnt­ist á að vef­inn Tekju­sag­an.­is. Hún sagði að sá vefur hefði nýverið verið upp­færður fyrir árið 2018 og að þar kæmi fram ráð­stöf­un­ar­tekjur án fjár­magnstekna hefur auk­ist á því ári og hefðu aldrei verið hærri hjá mörgum hóp­um. „Það eru jákvæð teikn á lofti þegar við skoðum stöð­una árið 2018.“

Í máli Katrínar kom fram að það blasi við krefj­andi áskor­anir í efna­hags­mál­um. Ekki bara vegna kóln­unar í hag­kerfi heldur vegna upp­safn­aðrar þarfar fyrir fjár­fest­ingu í innvið­um. Þegar búið væri að ráð­ast í auknar opin­berar fjár­fest­ingar en enn þurfi að bæta þar í. Stóru málin sem framundan séu teng­ist svo heil­brigð­is­mál­u­m. 

„Nátt­úru­öflin eru okkur áfram ofar­lega í huga,“ sagði Katrín í ræðu sinni. Þar á hún við bæði óveðrið sem gekk yfir í des­em­ber og snjó­flóðin sem féllu á Flat­eyri og í Súg­anda­fjörð nýver­ið. 

Í tengslum við Ofan­flóða­sjóð, sem mikið hefur verið ræddur und­an­far­ið, rifj­aði Katrín upp að hann hefði upp­haf­lega verið settur á fót árið 1996 og að verk­efni hans hefðu átt að klár­ast árið 2010. Í fjöl­miðlum und­an­farið hefur komið fram að um 21 millj­arður króna sem greitt hefur verið í sjóð­inn með sér­tækri tekju­öflun hefur ekki verið not­aður í þau verk­efni sem hann átti að vinna að. 

Katrín sagði að þetta væri á ábyrgð nokk­urra rík­is­stjórna. Til að mynda hefði hægt á fjár­veit­ingum til verk­efna Ofan­flóða­sjóðs á árunum 2004 til 2007 til að sporna við þenslu, meðal ann­ars vegna virkj­ana­fram­kvæmda. Síðan var gefið í en aftur dregið úr eftir hrun. 

Það væru um það bil 20 millj­arða fram­kvæmdir sem þurfi að ráð­ast í til að ofan­flóða­varnir verði í lagi. Fjár­mála- og efna­hags­ráð­herra og umhverf­is­ráð­herra muni  leggja fram nýja áætlun í nán­ustu fram­tíð um hvernig verður staðið að þeirri upp­bygg­ingu.