Almenningur treystir síst Alþingi, borgarstjórn og bankakerfinu

Eitt af markmiðum sitjandi ríkisstjórnar samkvæmt stjórnarsáttmála var að efla traust á stjórnmál og stjórnsýslu. Í dag er traust á Alþingi sex prósentustigum minna en það var í upphafi kjörtímabils, þótt að hafi aukist umtalsvert frá því í fyrra.

Alþingi hefur ekki tekist að endurheimta það traust sem hefur tapast frá byrjun árs 2018.
Alþingi hefur ekki tekist að endurheimta það traust sem hefur tapast frá byrjun árs 2018.
Auglýsing

Alls bera 23 pró­sent lands­manna traust til Alþingis sam­kvæmt nýjum þjóð­ar­púlsi Gallup sem mælir árlega traust til stofn­ana sam­fé­lags­ins. Það eykst um fimm pró­sentu­stig milli ára en Alþingi er samt sem áður í þriðja neðsta sæti yfir þær stofn­anir sem almenn­ingur treystir minnst. Fyrir neðan Alþingi eru ein­ungis annar stjórn­vald, borg­ar­stjórn Reykja­víkur (17 pró­sent traust) og banka­kerfið (21 pró­sent).

Mest traust er til Land­helg­is­gæsl­unnar (89 pró­sent) og for­seta Íslands (79 pró­sent). Traust til heil­brigð­is­kerf­is­ins hefur hrunið niður um tólf pró­sentu­stig á einu ári, mælist nú 57 pró­sent, og traust á dóms­kerfið dregst saman um tíu pró­sent og mælist 37 pró­sent.

Traust til Seðla­banka Íslands hefur hins vegar tekið 14 pró­sentu­stiga stökk upp á við og mælist 45 pró­sent. Seðla­banka­stjóra­skipti urðu á síð­asta ári þegar Ásgeir Jóns­son tók við starf­inu af Má Guð­munds­syni, sem hafði gegnt því í ára­tug. Auk þess var Fjár­mála­eft­ir­litið sam­einað Seðla­bank­anum um síð­ustu ára­mót.

Greint var frá þjóð­ar­púlsi Gallup á RÚV í gær­kvöldi.

Minna traust en í upp­hafi árs 2018

Alþingi, lög­gjafa­sam­kunda Íslands, hefur átt við mikla trausterf­ið­leika að stríða allt fá hruni. Í síð­ustu mæl­ingu Gallup á trausti til Alþingis fyrir þann atburð var nið­ur­staðan sú að 42 pró­sent þjóð­ar­innar treystu Alþingi. Árin eftir hrunið fór það niður í 10 til 13 pró­sent. 

Auglýsing
Svo virt­ist sem að traustið væri aðeins að ná sér á strik árið 2014 þegar það mæld­ist 24 pró­sent, en svo komu Panama­skjölin ári síðar og það lækk­aði aftur um nokkur pró­sentu­stig. Í byrjun árs 2017 var mynduð ný rík­is­stjórn Bjarna Bene­dikts­sonar og traustið mæld­ist 22 pró­sent. Hún sat í nokkra mán­uði og sprakk í sept­em­ber sama ár vegna upp­reist æru-­máls­ins.

Aftur var kos­ið, í annað sinn á einu ári, og við tók rík­is­stjórn Katrínar Jak­obs­dóttur í des­em­ber 2017.

Í stjórn­­­ar­sátt­­mála hennar er lögð umtals­verð áhersla á traust. Þar stendur meðal ann­­ars: „Rík­­is­­stjórnin mun beita sér fyrir því að efla traust á stjórn­­­málum og stjórn­­­sýslu.“ 

Í fyrstu mæl­ingu sem rík­is­stjórnin fékk tók traustið kipp upp á við og mæld­ist 29 pró­sent. Það var sögu­lega enn lágt, og langt frá því sem var fyrir banka­hrun að jafn­aði, en meira en nokkru sinni eftir þann atburð.

Í fyrra hrundi það svo aftur og mæld­ist 18 pró­sent, og hafði ekki mælst lægra frá því í upp­hafi febr­úar 2016. Ástæðan var nær örugg­lega tengd, að minnsta kosti að hluta, Klaust­ur­mál­inu svo­kall­aða og því hvernig Alþingi tókst á við það mál.

Nú hækkar traustið lít­il­lega en er enn sex pró­sentu­stigum frá fyrstu mæl­ingu sitj­andi rík­is­stjórn­ar. Því virð­ist sem end­ur­heimt trausts hafi, að minnsta kosti enn sem komið er, ekki gengið eft­ir.

Borg­ar­stjórn náði sér tíma­bundið en hefur dalað hratt

Traust til borg­ar­stjórnar Reykja­víkur er á svip­uðum slóðum og þegar Gallup mældi það fyrst eftir hrun­ið, í febr­úar 2009, eða nokkrum mán­uðum eftir banka­hrun. Þá var traustið 18 pró­sent. Ári áður, í febr­úar 2008, hafði það reyndar mælst enn lægra, eða níu pró­sent. Það er í eina skiptið sem stjórn­vald hefur mælst með undir tíu pró­sent traust. Þá hafði gengið mikið á í borg­ar­stjórn en alls fjórir meiri­hlutar sátu við völd það kjör­tíma­bil. 

Traustið lag­að­ist hægt og rólega og árin 2014 og 2015, við lok borg­ar­stjórn­ar­fer­ils Jóns Gnarr og við upp­haf borg­ar­stjórn­ar­fer­ils Dags B. Egg­erts­son­ar, mæld­ist það 31 pró­sent. 

Það hefur dalað á und­an­förnum árum og er þá þróun ugg­laust hægt að rekja til hneyksl­is­mála eins og Bragga­máls­ins svo­kall­aða og harð­vít­ugra átaka meiri­hluta og minni­hluta á vett­vangi borg­ar­stjórnar um flest mál sem þangað rata.

Við þurfum á þínu framlagi að halda

Þú getur tekið beinan þátt í að halda úti öflugum fjölmiðli.

Við sem vinnum á ritstjórn Kjarnans viljum hvetja þig til að vera með okkur í liði og leggja okkar góða fjölmiðli til mánaðarlegt framlag svo við getum haldið áfram að vinna fyrir lesendur, fyrir fólkið í landinu.

Kjarninn varð níu ára í sumar. Þegar hann hóf að taka við frjálsum framlögum þá varð slagorðið „Frjáls fjölmiðill fyrir andvirði kaffibolla“ til og lesendur voru hvattir til að leggja fram í það minnsta upphæð eins kaffibolla á mánuði.

Mikið vatn hefur runnið til sjávar á þeim níu árum sem Kjarninn hefur lifað. Í huga okkar á Kjarnanum hefur þörfin fyrir fjölmiðla sem veita raunverulegt aðhald og taka hlutverk sitt alvarlega aukist til muna.

Við trúum því að Kjarninn skipti máli fyrir samfélagið.

Við trúum því að sjálfstæð og vönduð blaðamennska skipti máli.

Ef þú trúir því sama þá endilega hugsaðu hvort Kjarninn er ekki allavega nokkurra kaffibolla virði á mánuði.

Vertu með okkur í liði. Þitt framlag skiptir máli.

Ritstjórn Kjarnans: Sunna Ósk Logadóttir, Þórður Snær Júlíusson, Erla María Markúsdóttir, Arnar Þór Ingólfsson, Eyrún Magnúsdóttir og Grétar Þór Sigurðsson.


Já takk, ég vil styrkja Kjarnann!
Þorbjörn Guðmundsson
Er íslenska velferðarkerfið ekki lengur griðarstaður þeirra sem minnst hafa?
Kjarninn 11. janúar 2023
Takk fyrir og sjáumst á nýjum miðli á föstudag
Bréf frá ritstjóra Kjarnans vegna sameiningar við Stundina og þess að nýr framsækinn fréttamiðill verður til í lok viku.
Kjarninn 11. janúar 2023
Sverrir Albertsson
Vatn á myllu kölska
Kjarninn 11. janúar 2023
Lögreglumenn standa vörð um gröfurnar í námunni.
Berjast fyrir þorpi á barmi hengiflugs
Lítið þorp í Rínarlöndum Þýskalands er allt komið í eigu kolarisa. Fyrirtækið ætlar sér að mylja niður húsin og stækka kolanámu sína sem þegar þekur um 80 ferkílómetra. Þetta þykir mörgum skjóta skökku við í heimi sem berst við loftslagsbreytingar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Arnþrúður Karlsdóttir, útvarpsstjóri Útvarps Sögu.
Útvarp Saga telur fjölmiðlastyrki skapa tortryggni og bjóða upp á frændhygli
Fjögur fjölmiðlafyrirtæki hafa til þessa skilað inn umsögnum um frumvarp Lilju Alfreðsdóttur menningar- og viðskiptaráðherra, sem mun að óbreyttu framlengja núverandi styrkjakerfi til fjölmiðla.
Kjarninn 10. janúar 2023
Sólveig Anna Jónsdóttir formaður Eflingar.
Viðræðum slitið og Efling undirbýr verkfallsaðgerðir
Samtök atvinnulífsins hafa hafnað gagntilboði Eflingar um skammtímakjarasamning, sem kvað á um meiri launahækkanir en SA hefur samið um við aðra hópa á almennum vinnumarkaði til þessa. Efling undirbýr nú verkfallsaðgerðir.
Kjarninn 10. janúar 2023
Palestínski fáninn á lofti í mótmælum í Reykjavík. Ísraelskri lögreglu hefur nú verið fyrirskipað að rífa fánann niður á almannafæri.
Fánabann og refsiaðgerðir í Palestínu í kjölfar niðurstöðu Sameinuðu þjóðanna
Degi eftir að ný ríkisstjórn tók við völdum í Ísrael samþykkti allsherjarþing Sþ að fela Alþjóðadómstólnum í Haag að meta lögmæti hernáms Ísraelsríkis á Vesturbakkanum. Síðan þá hefur stjórnin gripið til refsiaðgerða og nú síðast fánabanns.
Kjarninn 10. janúar 2023
Gríðarlega mikil dæling á sandi á sér stað í Landeyjahöfn á hverju ári. Markarfljótið ber hundruð þúsunda tonna af jarðefnum út í sjó og það á til að safnast upp í mynni hafnarinnar.
Vilja sjúga sand af hafsbotni í stórum stíl og flytja út
Eftirspurn eftir íslenskum jarðefnum er gríðarleg ef marka má framkomin áform erlendra stórfyrirtækja um nýtingu þeirra. Vinsældir hafnarinnar í Þorlákshöfn eru samhliða mjög miklar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Meira úr sama flokkiInnlent